Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

llamada al orden

  • 1 llamada al orden

    llamada al orden
    Ordnungsruf

    Diccionario Español-Alemán > llamada al orden

  • 2 llamada al orden

    Spanish-English dictionary > llamada al orden

  • 3 llamada


    llamada sustantivo femenino call; llamada a cobro revertido or (Chi, Méx) por cabrar collect call (AmE), reverse-charge call (BrE); llamada de larga distancia long-distance call; llamada local or urbana local call; llamada al orden call to order
    llamado,-a adjetivo so-called
    llamada sustantivo femenino
    1 (vocación) call
    2 Tel (phone) call: ésta es una llamada a cobro revertido, ¿la acepta?, this is a reverse-charge call, will you accept it?
    llamada interurbana, long-distance call
    3 (con la voz) oímos su llamada, we heard his call ' llamada' also found in these entries: Spanish: interurbana - interurbano - oficiosa - oficioso - recibir - repetición - señal - telefonear - toque - atender - cortar - desconcierto - distancia - frecuente - inoportuno - llamado - responder English: buzz - call - call back - conference call - connect - dialling tone - disrupt - help - hold - leave - lift - local call - long-distance - make - Mayday - ring - summons - telephone call - transfer - local - personal - phone - return - reverse - toll - use

    English-spanish dictionary > llamada

  • 4 llamada

    f.
    1 call.
    llamada de socorro distress signal
    2 (phone) call.
    hacer una llamada to make a (phone) call
    tienes dos llamadas en el contestador you have two messages on your answering machine
    llamada en espera call waiting
    llamada local local call
    llamada urbana local call
    3 reference mark.
    past part.
    past participle of spanish verb: llamar.
    * * *
    1 (gen) call
    2 (a la puerta) knock, ring
    3 (en texto) reference mark
    \
    llamada interurbana long-distance call
    llamada telefónica telephone call, phone call
    llamada urbana local call
    * * *
    noun f.
    * * *
    SF
    1) (Telec) call

    devolver una llamada — to phone back

    hacer una llamada — to make a call

    ¿puedo hacer una llamada? — can I use your phone?, can I make a call?

    llamada a cobro revertido — reverse charge call, collect call (EEUU)

    llamada a larga distancia, llamada de larga distancia — LAm long-distance call, trunk call

    llamada interprovincialcall made between towns in different provinces

    llamada interurbanacall made between different towns within the same province

    llamada local, llamada metropolitana — local call

    = llamada a cobro revertido

    llamada provincial= llamada interurbana

    2) [a la puerta] [con el puño] knock; [con el timbre] ring
    3) (=aviso) call

    acudir a la llamada de algn — to answer sb's call

    la enfermera acudió rápidamente a mi llamada — the nurse came quickly when I called her, the nurse answered my call quickly

    llamada de alerta — (lit) alert; (fig) warning, alarm call

    4) (=gesto) signal, gesture
    5) (Tip) mark
    6) (Inform)
    7) (Mil) (tb: llamada a las armas) call to arms
    * * *
    1)
    a) (Telec) call
    b) ( acción) call

    la llamada del deber/de la selva — the call of duty/of the wild

    2) (Impr) ( en un texto) reference mark
    3) (Inf) call
    * * *
    = call, voice call.
    Ex. The system identifies frog calls and measures their abundance.
    Ex. The performance characteristics of packet-switching networks carrying real-time voice calls are of major interest in network design.
    ----
    * acceso mediante llamada telefónica = dial-in access, dial-up access, dial up phone line.
    * código para llamadas internacionales = outgoing international code.
    * conección mediante llamada telefónica = dial-up connection.
    * conectarse mediante llamada telefónica = dial up.
    * dar una llamada de atención = sound + a wake-up call.
    * hacer llamada telefónica = make + telephone call.
    * llamada a cobro revertido = collect call, reverse charges.
    * llamada de advertencia = wake-up call.
    * llamada de animal en celo = rutting call.
    * llamada de atención = heads up, wake-up call, slap on the wrist.
    * llamada de auxilio = distress call.
    * llamada de larga distancia = long-distance call.
    * llamada de socorro = distress call.
    * llamada gratuita = toll-free.
    * llamada perdida = missed call.
    * llamada telefónica = local call, dial-up, telephone call, outgoing call, incoming call, phone call.
    * llamada telefónica de emergencia = emergency telephone call.
    * llamada telefónica de larga distancia = long-distance (tele)phone call.
    * llamada telefónica local = local call.
    * mediante llamada telefónica = call-in.
    * número de teléfono de llamada gratuita = toll free telephone number, toll-free number.
    * sonido de llamada = ringtone.
    * terminal de conexión mediante llamada telefónica = dial-in terminal.
    * tono de llamada = dial tone.
    * una llamada a = a call for.
    * * *
    1)
    a) (Telec) call
    b) ( acción) call

    la llamada del deber/de la selva — the call of duty/of the wild

    2) (Impr) ( en un texto) reference mark
    3) (Inf) call
    * * *
    = call, voice call.

    Ex: The system identifies frog calls and measures their abundance.

    Ex: The performance characteristics of packet-switching networks carrying real-time voice calls are of major interest in network design.
    * acceso mediante llamada telefónica = dial-in access, dial-up access, dial up phone line.
    * código para llamadas internacionales = outgoing international code.
    * conección mediante llamada telefónica = dial-up connection.
    * conectarse mediante llamada telefónica = dial up.
    * dar una llamada de atención = sound + a wake-up call.
    * hacer llamada telefónica = make + telephone call.
    * llamada a cobro revertido = collect call, reverse charges.
    * llamada de advertencia = wake-up call.
    * llamada de animal en celo = rutting call.
    * llamada de atención = heads up, wake-up call, slap on the wrist.
    * llamada de auxilio = distress call.
    * llamada de larga distancia = long-distance call.
    * llamada de socorro = distress call.
    * llamada gratuita = toll-free.
    * llamada perdida = missed call.
    * llamada telefónica = local call, dial-up, telephone call, outgoing call, incoming call, phone call.
    * llamada telefónica de emergencia = emergency telephone call.
    * llamada telefónica de larga distancia = long-distance (tele)phone call.
    * llamada telefónica local = local call.
    * mediante llamada telefónica = call-in.
    * número de teléfono de llamada gratuita = toll free telephone number, toll-free number.
    * sonido de llamada = ringtone.
    * terminal de conexión mediante llamada telefónica = dial-in terminal.
    * tono de llamada = dial tone.
    * una llamada a = a call for.

    * * *
    A
    gracias por la llamada thank you for calling o phoning o ( BrE) ringing
    2 (acción) call
    la perra acudió a su llamada the dog came when he called
    última llamada para los pasajeros con destino a París last call for passengers flying to Paris
    la llamada del deber/de la selva the call of duty/of the wild
    Compuestos:
    draft ( AmE), call-up ( BrE)
    call to arms
    (Chile, Méx) collect call ( AmE), reverse-charge call ( BrE)
    collect call ( AmE), reverse-charge call ( BrE)
    ( AmL) conference call, teleconference
    call to order
    tuvo que hacer varias llamadas al orden he had to call the meeting ( o session etc) to order several times
    long-distance call
    distress call
    international call
    long-distance o ( BrE) trunk call
    telephone call
    local call
    B ( Impr) (en un texto) reference mark
    C ( Inf) call
    * * *

     

    llamada sustantivo femenino
    call;

    llamada a cobro revertido or (Chi, Méx) por cabrar collect call (AmE), reverse-charge call (BrE);
    llamada de larga distancia long-distance call;
    llamada local or urbana local call;
    llamada al orden call to order
    llamado,-a adjetivo so-called
    llamada sustantivo femenino
    1 (vocación) call
    2 Tel (phone) call: ésta es una llamada a cobro revertido, ¿la acepta?, this is a reverse-charge call, will you accept it?
    llamada interurbana, long-distance call
    3 (con la voz) oímos su llamada, we heard his call

    ' llamada' also found in these entries:
    Spanish:
    interurbana
    - interurbano
    - oficiosa
    - oficioso
    - recibir
    - repetición
    - señal
    - telefonear
    - toque
    - atender
    - cortar
    - desconcierto
    - distancia
    - frecuente
    - inoportuno
    - llamado
    - responder
    English:
    buzz
    - call
    - call back
    - conference call
    - connect
    - dialling tone
    - disrupt
    - help
    - hold
    - leave
    - lift
    - local call
    - long-distance
    - make
    - Mayday
    - ring
    - summons
    - telephone call
    - transfer
    - local
    - personal
    - phone
    - return
    - reverse
    - toll
    - use
    * * *
    1. [para atraer atención] call;
    [a la puerta] knock; [con timbre] ring llamada de atención warning;
    llamada al orden call to order;
    llamada de socorro call for help;
    Av & Náut distress call
    2. [telefónica] call;
    hacer una llamada to make a phone call;
    tienes dos llamadas en el contestador you have two messages on your answering machine
    llamada a cobro revertido o Am llamada por cobrar o Ecuad, Urug a cobrar Br reverse-charge call, US collect call;
    hacer una llamada a cobro revertido Br to make a reverse-charge call, US to call collect;
    llamada en espera call waiting;
    llamada interurbana long-distance o Br national call;
    llamada local local call;
    llamada nacional national call;
    Col llamada por pagar Br reverse-charge call, US collect call;
    llamada telefónica telephone call, phone call;
    llamada para tres three-way calling;
    llamada urbana local call
    3. [en un libro] note, reference mark
    * * *
    f
    1 call;
    hacer una llamada make a call;
    llamada al orden call to order;
    2 en una puerta knock; en timbre ring
    * * *
    : call
    llamada a larga distancia: long-distance call
    llamada al orden: call to order
    * * *
    llamada n phone call / call

    Spanish-English dictionary > llamada

  • 5 llamada

    ʎa'mađa
    f
    1) Anruf m

    llamada de emergencia/llamada socorro — Notruf m

    2)

    llamada telefónicaTEL Telefonanruf m

    3) MIL Appell m
    4)

    llamada de datosINFORM Datenabruf m, Abruf m

    sustantivo femenino
    1. [aviso] Ruf der
    2. [de teléfono] Anruf der
    3. [atracción] Berufung die
    4. [apelación] Aufruf der
    llamada
    llamada [λa'maða]
    num2num (de teléfono) Anruf masculino; llamada urbana Ortsgespräch neutro
    num3num (gesto) Herbeiwinken neutro
    num4num (a la puerta) Klopfen neutro
    num5num (en un libro) Hinweis masculino
    num6num fuerzas armadas Appell masculino

    Diccionario Español-Alemán > llamada

  • 6 orden


    orden 1 sustantivo femenino 1 ( mandato) order; hasta nueva orden until further notice; estamos a la orden para lo que necesite (AmL) just let us know if there's anything we can do for you; ¡a la orden! (Mil) yes, sir!; ( fórmula de cortesía) (Andes, Méx, Ven) you're welcome, not at all; orden de arresto or de busca y captura arrest warrant; orden de registro or (Chi, Méx) de cateo search warrant; 2 (Fin) order; 3 (Hist, Mil, Relig) order 4 (AmL) ( pedido) order
    orden 2 sustantivo masculino 1 ( en general) order; en or por orden alfabético in alphabetical order; vayamos por orden let's begin at the beginning; poner algo en orden ‹habitación/armario/juguetes to straight sth (up) (esp AmE), to tidy sth up (esp BrE); ‹asuntos/papeles to sort sth up; ‹ fichas to put sth in order; orden del día agenda; orden público public order; alterar el orden público to cause a breach of the peace 2
    a) (frml) (carácter, índole) nature;
    b) ( cantidad):
    del orden de (frml) on the order of (AmE), in o of the order of (BrE)

    orden
    I sustantivo masculino
    1 (colocación, disciplina) order: hace falta un poco de orden, we need a bit of order here
    orden del día, agenda
    2 Arquit & Biol order
    3 (tipo) nature: es un problema de orden moral, it's a moral issue
    II sustantivo femenino
    1 (mandato) order: no obedecimos sus órdenes, we failed to obey his orders Jur warrant, order
    orden de arresto, arrest warrant
    2 Rel Mil order
    la orden de los benedictinos, the Benedictine order Locuciones: Mil ¡a la orden/a sus órdenes!, yes, sir!
    estar a la orden del día, to be common
    llamar al orden, to call sb to order
    poner en orden, to put in order: tengo que poner en orden mis ideas, I have to organize my ideas
    del orden de, approximately: en el cine había del orden de mil personas, there were about one thousand people at the movies
    sin orden ni concierto, without rhyme or reason ' orden' also found in these entries: Spanish: alteración - atenerse - auto - bastante - consigna - desorden - desordenar - desordenada - desordenado - después - disposición - ejecutar - excarcelar - incumplir - incumplimiento - inversa - inverso - invertir - librar - mandamiento - mandato - marear - mendicante - perturbar - primera - primero - recoger - replicar - respetar - restablecer - restablecimiento - revolucionar - transmitir - trastocar - acatar - allanamiento - alterar - alzar - anterior - antes - anular - ausencia - cumplir - disturbio - ejecución - fuerza - invertido - lanzamiento - llamada - luego English: after - agenda - alphabetically - antisocial - arrange - before - bottom - breach - collect - command - comply - court order - disorder - disturb - enforce - execute - execution - first - gather - in - item - keep - next - numerical - obey - order - order of the day - place - prioritize - reverse - right - sequence - shall - shipshape - should - sort out - standing order - straight - system - third - thousandth - tidiness - to - warrant - writ - alphabetical - bark - descend - disorderly - drunk

    English-spanish dictionary > orden

  • 7 orden

    f.
    1 order (mandato).
    ¡a la orden!, ¡a sus órdenes! (military) (yes) sir!
    dar órdenes to give orders
    estar a la orden del día to be the order of the day
    hasta nueva orden until further notice
    por orden de by order of
    orden de busca y captura warrant for search and arrest
    2 order.
    orden de caballería order of knighthood
    orden militar military order
    ¿ya les tomaron la orden? have you ordered yet?
    4 kind, class, order.
    Un nuevo orden de dificultad A new kind of difficulty.
    5 religious order, order.
    6 writ.
    7 command line.
    m.
    1 order.
    en o por orden alfabético/cronológico in alphabetical/chronological order
    llamar al orden a alguien to call somebody to order
    poner en orden algo to tidy something up
    por orden in order
    sin orden ni concierto in a haphazard way
    las fuerzas del orden the forces of law and order
    el orden establecido the established order
    orden público law and order
    2 type, order (tipo).
    del orden de around, approximately, of o in the order of
    en otro orden de cosas on the other hand
    * * *
    2 BIOLOGÍA order
    3 ARQUITECTURA order
    4 field, sphere
    1 (mandato) order
    ¡es una orden! that's an order!
    ¡a la orden mi comandante! right away sir!
    2 RELIGIÓN order
    \
    del orden de of the order of, US on the order of
    de primer orden first-rate
    estar algo a la orden del día to be the done thing
    por orden de aparición in order of appearance
    por orden de by order of
    el orden del día the agenda
    la orden del día MILITAR the order of the day
    las fuerzas del orden the security forces
    orden de búsqueda y captura→ link=ordenorden de detención
    orden de caballería order of knighthood
    orden de detención arrest warrant
    orden de pago order of payment
    orden de registro search warrant
    orden judicial court order
    orden público public order, the peace, law and order
    * * *
    1. noun m. 2. noun f.
    order, command
    * * *
    1. SM
    1) [en colocación, sucesión]
    a) [con objetos, personas] order

    poner orden en algo — to sort sth out

    b)

    en orden — in order

    todo en orden, mi capitán — everything is in order, captain

    poner en orden — [+ papeles, documentos] to sort out

    2) (tb: orden social) order

    llamar al orden — to call to order

    mantener el orden — to keep order

    restablecer el orden — to restore o reestablish order

    orden público — public order, law and order

    3) (=tipo) nature

    en otro orden de cosas... — at the same time..., meanwhile...

    de primer orden — [figura] leading; [factor] of prime importance, prime

    en todos los órdenes — on all fronts

    4)

    del orden de — in the order of, in the region of

    necesitamos del orden de 1.500 euros para comprarlo — we need approximately 1,500 euros to buy it

    5)

    en orden a — (=con miras a) with a view to; (=en cuanto a) with regard to

    en orden a hacer algo — in order to do sth

    6) (Arquit) order
    7) (Bio) order
    8) (Rel) (tb: orden sacerdotal) ordination
    2. SF
    1) (=mandato) order

    ¡es una orden! — (and) that's an order!

    dar una orden a algn — to give sb an order, order sb

    hasta nueva orden — until further notice

    por orden de — by order of

    estar a la orden del día —

    orden de allanamiento LAm search warrant

    orden de arresto, orden de búsqueda y captura — arrest warrant

    orden de comparación Méx summons, subpoena (EEUU)

    orden del día — (Mil) order of the day

    orden ministerial — ministerial order, ministerial decree

    2)

    a la orden —

    a) (Mil) yes, sir!
    b) LAm [en tienda] what can I get you?; (=no hay de qué) you're welcome, don't mention it!

    estoy a la orden para lo que necesites — if there is anything you need, just ask

    c)

    a las órdenes de algn — (Mil) at sb's command; [en la policía] under sb's instructions o orders; [en otros trabajos] under sb

    ¡a sus órdenes! — (Mil) yes sir; esp LAm at your service

    3) (Mil, Hist, Rel) (=institución) order
    4) pl órdenes (Rel) orders
    5) (Com, Econ) order; Méx (=pedido) order

    cheques a la orden de Suárez — cheques (to be made) payable to Suárez

    6) Méx (=ración) dish
    * * *
    I
    1) ( mandato) order

    por orden del Sr Alcaldeby order of His Honour (AmE) o (BrE) Worship the Mayor

    estamos a la orden para lo que necesite — (AmL) just let us know if there's anything we can do for you

    a sus órdenes! — yes, sir!

    a la orden! — (Mil) yes, sir!; ( fórmula de cortesía) (Andes, Méx, Ven) you're welcome, not at all

    2) (Fin) order
    3) (Hist, Mil, Relig) order
    4) (AmL) (Com) ( pedido) order
    II
    1)
    a) (indicando colocación, jerarquía) order

    en or por orden alfabético — in alphabetical order

    b) (armonía, concierto) order

    llamar a alguien al ordento call somebody to order

    sin orden ni conciertowithout rhyme or reason

    c) ( disciplina) order
    d) (de curas/monjas order; ( fraternidad) order
    2)
    a) (frml) (carácter, índole) nature
    b) ( cantidad)

    del orden de — (frml) on the order of (AmE), in o of the order of (BrE)

    c) (period) ( ámbito)

    en otro orden de cosas ¿qué opina de...? — moving on to something else, what do you think about...?

    3)
    a) (Arquit) order
    b) (Biol, Zool) order
    * * *
    I
    1) ( mandato) order

    por orden del Sr Alcaldeby order of His Honour (AmE) o (BrE) Worship the Mayor

    estamos a la orden para lo que necesite — (AmL) just let us know if there's anything we can do for you

    a sus órdenes! — yes, sir!

    a la orden! — (Mil) yes, sir!; ( fórmula de cortesía) (Andes, Méx, Ven) you're welcome, not at all

    2) (Fin) order
    3) (Hist, Mil, Relig) order
    4) (AmL) (Com) ( pedido) order
    II
    1)
    a) (indicando colocación, jerarquía) order

    en or por orden alfabético — in alphabetical order

    b) (armonía, concierto) order

    llamar a alguien al ordento call somebody to order

    sin orden ni conciertowithout rhyme or reason

    c) ( disciplina) order
    d) (de curas/monjas order; ( fraternidad) order
    2)
    a) (frml) (carácter, índole) nature
    b) ( cantidad)

    del orden de — (frml) on the order of (AmE), in o of the order of (BrE)

    c) (period) ( ámbito)

    en otro orden de cosas ¿qué opina de...? — moving on to something else, what do you think about...?

    3)
    a) (Arquit) order
    b) (Biol, Zool) order
    * * *
    orden1
    1 = command, commandment, directive, instruction, injunction, command function, edict.

    Ex: The first half of the command looks for words hit by 'FIB?' immediately followed by a word hit by 'OPTIC?'.

    Ex: The commandment KOLN see COLOGNE should be sufficient cause for the rejection of the illicit proposal to establish OPERA -- KOLN.
    Ex: This directive is not an instruction and does not prevent adherence to the citation order.
    Ex: A command language is the language with which the search proceeds; the commands are instructions that the searcher can issue to the computer.
    Ex: Familiar injunctions such as 'Enter under...' seem to have been lost.
    Ex: The command function 'BASE' is used to identify the data base to be searched.
    Ex: A French edict of 1571 set the maximum price of Latin textbooks in large type at 3 deniers a sheet.
    * acatar + Posesivo + órdenes = march to + Posesivo + orders.
    * búsqueda por medio de órdenes = command search.
    * cadena de órdenes = command chain.
    * dar una orden = issue + command, issue + instruction.
    * de consulta mediante órdenes = command-based.
    * dictar órdenes = hand down + decisions.
    * ejecutar una orden = execute + command, execute + instruction.
    * encadenamiento de órdenes = command chaining.
    * estar a la orden del día = be the order of the day.
    * interfaz de consulta mediante órdenes = command-based interface.
    * intérprete de órdenes = command interpreter.
    * lenguaje de órdenes = command language.
    * llevar a cabo una orden = execute + command.
    * modalidad por órdenes = command mode.
    * orden bancaria = standing order, direct debit, direct billing.
    * orden de ampliar la búsqueda a los términos relacionados = explode command.
    * orden de arresto = warrant for + Posesivo + arrest, arrest warrant.
    * orden de comparecencia = subpoena, summons, judicial summons.
    * orden de compra = purchase order.
    * orden de desalojo = eviction order.
    * orden de deshaucio = eviction order.
    * orden de detención = arrest warrant, warrant for + Posesivo + arrest.
    * orden de funcionamiento del disco = disc operating command.
    * orden de mostrar los términos relacionados = expand command.
    * orden de pedido = order.
    * órdenes = command line operation.
    * orden judicial = warrant, court order, writ.
    * orden judicial de alejamiento = protection order.
    * orden judicial de distanciamiento = restraining order.
    * orden permanente de pago = standing account.
    * orden por comportamiento antisocial = ASBO (Antisocial Behaviour Order).
    * por orden de = mandated.
    * por orden del congreso = congressionally mandated.
    * que funciona a base de órdenes = command-driven.

    orden2
    2 = array, order, sequence, ranking, tidiness.

    Ex: A microopaque is a sheet of opaque material bearing a number of microimages in a two-dimensional array.

    Ex: A catalogue is a list of the materials or items in a library, with the entries representing the items arranged in some systematic order.
    Ex: A classified catalogue is a catalogue with three or four separate sequences: an author/title catalogue or index (or separate author and title catalogues), a classified subject catalogue, and a subject index to the classified catalogue.
    Ex: Those documents with sufficiently high rankings will be deemed relevant and eventually retrieved.
    Ex: The physical qualities that make a difference as to whether people visit woodlands or not include directional signs, good information boards and tidiness of appearance.
    * agente del orden = law enforcement officer, law-enforcement official, law enforcer.
    * alteración del orden = breach of the peace.
    * alteración del orden público = disorderly conduct, public order offence, breach of the peace.
    * alterar el orden público = breach + the peace, disturb + the peace.
    * clasificar en orden de importancia = rank + in order of importance.
    * del orden de = by the order of + Expresión Numérica.
    * de orden inferior = lower-order.
    * de orden superior = higher-order.
    * de primer orden = world-class, blue chip [blue-chip], first-order [1st-order].
    * de segundo orden = minor, second-order [2nd-order].
    * de tercer orden = tertiary.
    * en circuitos de segundo orden = in the provinces.
    * en cualquier orden = either way round.
    * en el mismo orden que = in sync with.
    * en el orden del día = on the agenda.
    * en orden de importancia = in rank order, in order.
    * en orden jerárquico = in ranked order.
    * en otro orden de cosas = on another topic, as for, as regards, meanwhile, on another matter, on another note, on other matters.
    * falto de orden = unordered.
    * fuerzas del orden = police force.
    * fuerzas del orden público = police force.
    * imponer orden = impose + order, bring + order.
    * imponer orden en donde hay caos = bring + order out of chaos.
    * mantener Algo en orden = keep + Nombre + in order.
    * mantener el orden = keep + order, police.
    * mantener el orden público = maintain + public order.
    * Norma Británica 1749: Recomendaciones para la ordenación alfabética y el ord = BS (British Standard) 1749: Recommendations for alphabetical arrangement and the filing order of numerals and symbols.
    * número de orden = rank number.
    * orden alfabético = alphabetical order, alphabetic order.
    * orden alfanumérico = alphanumeric order.
    * ordenar por orden de importancia = rank + in order.
    * orden ascendente = ascending order, ascending sequence.
    * orden cronológico = chronological order.
    * orden de cita = citation order, combination order.
    * orden de coautoría = co-authorship order.
    * orden de combinación de encabezamientos = citation order.
    * orden decreciente de importancia = decreasing order of importance.
    * orden de firma = co-authorship order.
    * orden de importancia = pecking order, significance order.
    * orden de importancia de los conceptos = significance order of terms.
    * orden del día = agenda.
    * orden de precedencia = order of precedence.
    * orden de preferencia = order of preference.
    * orden de prioridad = order of preference, priority order, pecking order, order of precedence.
    * orden de registro = search warrant.
    * orden descendente = descending order, descending sequence.
    * orden de sucesión = order of succession.
    * orden directo = direct order.
    * orden geográfico = geographical order.
    * orden integrado = integrated sequence.
    * orden inverso = reverse order.
    * orden inverso de palabras = indirect word order.
    * orden mundial = world order.
    * orden numérico = numerical order, numeric order.
    * orden preferido = preferred order.
    * orden público = public order.
    * orden secuencial = sequential order.
    * orden semiintegrado = semi-integrated sequence.
    * orden separado = separate sequence.
    * orden sistemático = classified order, systematic order.
    * orden social = social order.
    * orden topográfico = shelf order.
    * organizar según un orden específico = organise in + Adjetivo + order.
    * pensamiento de orden superior = higher-order thinking.
    * poner en orden = tidy up, put in + order, clear up.
    * poner orden = bring + order, tidying (up), create + order, clear out, clear up.
    * poner orden en el caos = create + order out of chaos.
    * por orden numérico = in numerical order.
    * punto del orden del día = agenda item.
    * ser del orden de + Número = be of the order of + Número.
    * sin orden = unordered.
    * sin orden ni concierto = higgledy-piggledy, without rhyme or reason.
    * turbar el orden público = disturb + the peace, breach + the peace.

    orden3
    3 = order.

    Ex: The taxonomic subclass of acari (mites and ticks) comprises tens of thousands of species, grouped in many families and several orders.

    * ingresar en una orden religiosa = join + religious order.
    * orden de caballería = knighthood.
    * orden de los Agustinos = Augustinian order.
    * orden de los franciscanos, la = Franciscan order, the.
    * orden de los Jesuitas = Jesuit order.
    * orden monástica = monastic order.
    * orden religiosa = religious order.

    * * *
    A
    1 (mandato) order; ( Mil) order
    recibieron órdenes de desalojar el local they received orders to clear the premises
    acatar una orden to obey an order
    está siempre dando órdenes he's always giving orders
    deja de darme órdenes stop ordering me about
    por orden del Sr Alcalde se hace saber que … by order of His Worship the Mayor it is announced that …
    hasta nueva orden until further notice
    quedo a sus órdenes para … ( Corresp) ( frml); I am at your service for … ( frml)
    el coche/la casa está a sus órdenes the car/house is at your disposal
    por aquí estamos a la orden para cualquier cosa que necesite ( AmL); just let us know if there's anything we can do for you o we can do to help
    ¡a sus órdenes! yes, sir!
    2
    ¡a la orden! ( Mil) yes, sir!; (fórmula de cortesía) (Andes, Méx, Ven) you're welcome, not at all, it's a pleasure
    Compuestos:
    restraining order,protective order ( AmE)
    arrest warrant
    orden de busca y captura or de búsqueda y captura
    arrest warrant
    (Chi, Méx) search warrant
    notice to quit
    arrest warrant
    ( Mil) order of the day
    estar a la orden del día to be the order of the day
    los atracos están a la orden del día muggings are the order of the day (at the moment)
    estos ordenadores están a la orden del día these computers are all the rage ( colloq)
    ver tb orden2 (↑ orden (2))
    travel warrant
    court order
    ministerial order o decree
    B ( Fin) order
    orden bancaria banker's order
    orden de pago order to pay
    páguese a la orden de … pay to the order of …
    Compuesto:
    standing order
    1 ( Hist, Mil) order
    orden militar military order
    orden de caballería order of knighthood
    la Orden de Calatrava/Santiago the Order of Calatrava/Santiago
    2 ( Relig) order
    una orden religiosa a religious order
    E ( Relig) (grado) order
    Compuestos:
    órdenes menores/mayores
    fpl minor/major orders (pl)
    fpl holy orders (pl)
    F ( AmL) ( Com) (pedido) order
    A
    1 (indicando colocación, jerarquía) order
    las fichas están en or por orden alfabético the cards are in alphabetical order
    el orden de las palabras the order of the words
    pónganse por orden de estatura line up according to height
    reparto por orden de aparición cast in order of appearance
    por orden cronológico in chronological order
    por orden de antigüedad in order of seniority
    vayamos por orden let's begin at the beginning
    2 (armonía, concierto) order
    pon un poco de orden en la habitación straighten your room up a little ( AmE), tidy your room up a bit ( BrE)
    puso orden en las cuentas she sorted the accounts out, she got the accounts straight
    puso las páginas en orden she sorted out the pages, she put the pages in order
    tengo que poner mis ideas en orden I have to sort my ideas out
    no tenía los papeles en orden his documents weren't in order
    ¿falta algo? — no, está todo en orden is anything missing? — no, everything is in order
    el nuevo orden mundial the new world order
    llamar a algn al orden to call sb to order
    sin orden ni concierto without rhyme or reason
    3 (disciplina) order
    para mantener el orden en la clase to keep order in the classroom
    ¡orden en la sala! order in court!
    la policía restableció el orden the police reestablished order
    Compuestos:
    battle formation
    agenda
    el primer tema del orden del día the first item on the agenda
    natural order
    el orden natural de las cosas the natural order of things
    public order
    mantener el orden público to keep the peace
    lo detuvieron por alterar el orden público he was arrested for causing a breach of the peace
    orden sacerdotal or sagrado
    ordination
    B
    1 ( frml) (carácter, índole) nature
    problemas de orden económico problems of an economic nature
    2
    (cantidad): del orden de ( frml); on the order of ( AmE), in o of the order of ( BrE)
    ingresos del orden de los 150.000 dólares receipts on o in o of the order of 150,000 dollars
    3 ( period)
    (ámbito): en el orden internacional on the international front
    en este orden de cosas in this respect
    4
    en orden a ( frml); with a view to
    C
    1 ( Arquit) order
    orden dórico/jónico/corintio Doric/Ionic/Corinthian order
    2 ( Biol, Zool) order
    * * *

     

    orden 1 sustantivo femenino
    1 ( mandato) order;

    hasta nueva orden until further notice;
    estamos a la orden para lo que necesite (AmL) just let us know if there's anything we can do for you;
    ¡a la orden! (Mil) yes, sir!;

    ( fórmula de cortesía) (Andes, Méx, Ven) you're welcome, not at all;
    orden de arresto or de busca y captura arrest warrant;
    orden de registro or (Chi, Méx) de cateo search warrant;

    2 (Fin) order;

    3 (Hist, Mil, Relig) order
    4 (AmL) ( pedido) order
    orden 2 sustantivo masculino
    1 ( en general) order;
    en or por orden alfabético in alphabetical order;

    vayamos por orden let's begin at the beginning;
    poner algo en orden ‹habitación/armario/juguetes to straight sth (up) (esp AmE), to tidy sth up (esp BrE);

    asuntos/papeles to sort sth up;
    fichas to put sth in order;

    orden del día agenda;
    orden público public order;
    alterar el orden público to cause a breach of the peace
    2
    a) (frml) (carácter, índole) nature;


    b) ( cantidad):

    del orden de (frml) on the order of (AmE), in o of the order of (BrE)

    orden
    I sustantivo masculino
    1 (colocación, disciplina) order: hace falta un poco de orden, we need a bit of order here
    orden del día, agenda
    2 Arquit & Biol order
    3 (tipo) nature: es un problema de orden moral, it's a moral issue
    II sustantivo femenino
    1 (mandato) order: no obedecimos sus órdenes, we failed to obey his orders
    Jur warrant, order
    orden de arresto, arrest warrant
    2 Rel Mil order
    la orden de los benedictinos, the Benedictine order
    ♦ Locuciones: Mil ¡a la orden/a sus órdenes!, yes, sir!
    estar a la orden del día, to be common
    llamar al orden, to call sb to order
    poner en orden, to put in order: tengo que poner en orden mis ideas, I have to organize my ideas
    del orden de, approximately: en el cine había del orden de mil personas, there were about one thousand people at the movies
    sin orden ni concierto, without rhyme or reason
    ' orden' also found in these entries:
    Spanish:
    alteración
    - atenerse
    - auto
    - bastante
    - consigna
    - desorden
    - desordenar
    - desordenada
    - desordenado
    - después
    - disposición
    - ejecutar
    - excarcelar
    - incumplir
    - incumplimiento
    - inversa
    - inverso
    - invertir
    - librar
    - mandamiento
    - mandato
    - marear
    - mendicante
    - perturbar
    - primera
    - primero
    - recoger
    - replicar
    - respetar
    - restablecer
    - restablecimiento
    - revolucionar
    - transmitir
    - trastocar
    - acatar
    - allanamiento
    - alterar
    - alzar
    - anterior
    - antes
    - anular
    - ausencia
    - cumplir
    - disturbio
    - ejecución
    - fuerza
    - invertido
    - lanzamiento
    - llamada
    - luego
    English:
    after
    - agenda
    - alphabetically
    - antisocial
    - arrange
    - before
    - bottom
    - breach
    - collect
    - command
    - comply
    - court order
    - disorder
    - disturb
    - enforce
    - execute
    - execution
    - first
    - gather
    - in
    - item
    - keep
    - next
    - numerical
    - obey
    - order
    - order of the day
    - place
    - prioritize
    - reverse
    - right
    - sequence
    - shall
    - shipshape
    - should
    - sort out
    - standing order
    - straight
    - system
    - third
    - thousandth
    - tidiness
    - to
    - warrant
    - writ
    - alphabetical
    - bark
    - descend
    - disorderly
    - drunk
    * * *
    orden1 nm
    1. [secuencia, colocación correcta] order;
    un orden jerárquico a hierarchy;
    le gusta el orden y la limpieza she likes order and cleanliness;
    Mat
    el orden de los factores no altera el producto the order of the factors does not affect the product;
    en orden [bien colocado] tidy, in its place;
    [como debe ser] in order;
    poner en orden algo, poner orden en algo [cosas, habitación] to tidy sth up;
    tengo que poner mis ideas/mi vida en orden I have to put my ideas/life in order, I have to sort out my ideas/life;
    en o [m5]por orden alfabético/cronológico in alphabetical/chronological order;
    por orden in order;
    por orden de antigüedad/de tamaños in order of seniority/size;
    Cine & Teatro
    por orden de aparición in order of appearance;
    orden del día agenda
    2. [normalidad, disciplina] order;
    acatar el orden establecido to respect the established order;
    llamar al orden a alguien to call sb to order;
    el orden natural de las cosas the natural order of things;
    mantener/restablecer el orden to keep/restore order;
    ¡orden en la sala! order! order!
    el orden público law and order
    3. [tipo] order, type;
    dilemas de orden filosófico philosophical dilemmas;
    problemas de orden financiero economic problems;
    es una universidad de primer(ísimo) orden it's a first-rate university;
    del orden de around, approximately, of o in the order of;
    en otro orden de cosas on the other hand
    orden de magnitud order of magnitude
    4. Biol order
    5. Arquit order
    orden corintio Corinthian order;
    orden dórico Doric order;
    orden jónico Ionic order
    6. Rel el orden sacerdotal [sacramento] holy orders
    orden2 nf
    1. [mandato] order;
    ¡es una orden! that's an order!;
    Mil
    ¡a la orden!, ¡a sus órdenes! (yes) sir!;
    Am
    estoy a las/sus órdenes I am at your service;
    Am
    si no me queda bien, ¿la puedo cambiar? – cómo no, a sus o [m5] las órdenes if it's not right, can I change it? – of course you can, we're at your disposal;
    Am
    mi auto/casa está a la orden my car/house is at your disposal;
    cumplir órdenes to obey orders;
    dar órdenes (a alguien) to give (sb) orders;
    a mí nadie me da órdenes I don't take orders from anyone;
    hasta nueva orden until further notice;
    por orden de by order of;
    el local fue cerrado por orden del ayuntamiento the premises were closed by order of o on the orders of the town council;
    obedecer órdenes to obey orders;
    recibimos órdenes del jefe we received orders from the boss;
    sólo recibo órdenes de mis superiores I only take orders from my superiors;
    tener órdenes de hacer algo to have orders to do sth
    Der orden de arresto arrest warrant; Der orden de busca y captura warrant for search and arrest; Der orden de comparecencia summons;
    orden de desahucio eviction order;
    orden de desalojo eviction order;
    Der orden de detención arrest warrant; Der orden de detención europea European arrest warrant;
    la orden del día Mil the order of the day;
    Am [de reunión] the agenda;
    estar a la orden del día [muy habitual] to be the order of the day;
    orden de embargo order for seizure;
    Der orden judicial court order; CSur Der orden de lanzamiento eviction order; Der orden de registro search warrant
    2. Com order
    orden de compra purchase order; Bolsa buy order; Bolsa orden al mercado market order;
    orden de pago payment order;
    Bolsa orden de venta sell order
    3. [institución] order
    orden de caballería order of knighthood;
    orden mendicante mendicant order;
    orden militar military order;
    orden monástica monastic order
    4. Rel órdenes sagradas holy orders
    5. Am [pedido] order;
    ¿ya les tomaron la orden? have you ordered yet?;
    ¿tiene la orden del médico? have you got the form from your doctor?
    * * *
    1 m
    1 order;
    por orden alfabético in alphabetical order;
    por orden de altura in order of height;
    poner en orden tidy up, straighten up;
    sin orden ni concierto without rhyme or reason
    2 ( clase)
    :
    de todo orden of all kinds o types;
    de primer orden top-ranking, leading
    3
    :
    llamar al orden call to order
    4 ARQUI order
    2 f ( mandamiento) order;
    por orden de by order of, on the orders of;
    hasta nueva orden until further notice;
    ¡a la orden! yes, sir
    * * *
    orden nm, pl órdenes
    1) : order
    todo está en orden: everything's in order
    por orden cronológico: in chronological order
    2)
    orden del día : agenda (at a meeting)
    3)
    orden público : law and order
    orden nf, pl órdenes
    1) : order
    una orden religiosa: a religious order
    una orden de tacos: an order of tacos
    2)
    orden de compra : purchase order
    3)
    estar a la orden del día : to be the order of the day, to be prevalent
    * * *
    1. (en general) order
    2. (clase, tipo) nature
    ¡a la orden! yes, sir!
    orden público law and order / the peace

    Spanish-English dictionary > orden

  • 8 recibir

    v.
    1 to receive.
    recibió un golpe en la cabeza he was hit on the head, he took a blow to the head
    estoy recibiendo clases de piano I'm having o taking piano classes
    Ellos reciben monedas They receive coins.
    Ella recibe el reconocimiento She received=accepted the acknowledgement.
    2 to receive (persona, visita).
    lo recibieron con un cálido aplauso he was received with a warm round of applause
    3 to meet.
    4 to get (captar) (ondas de radio, televisión).
    aquí no recibimos la CNN we don't get CNN here
    5 to hold surgery (atender visitas) (médico, dentista).
    6 to welcome, to give a reception to, to receive.
    Ellos recibieron a Ricardo They welcomed Richard.
    * * *
    1 (gen) to receive
    2 (invitados) to entertain
    4 (acoger) to welcome, receive
    \
    recibe un abrazo de (en carta) best wishes from, lots of love from
    recibí (factura) received
    recibir una negativa to be refused, meet with a refusal
    * * *
    verb
    2) get
    * * *
    1. VT
    1) (=ser beneficiario de)
    a) [+ dinero, apoyo, llamada, noticias] to receive, get; [+ ayuda, homenaje] to receive

    recibirán una compensación económica — they'll get compensation, they will receive financial compensation más frm

    he recibido del Sr Gómez la cantidad de... — [en recibo] received from Sr Gómez the sum of...

    ¿recibiste mi carta? — did you get my letter?

    "mensaje recibido" — (Radio) "message received"

    recibir asistencia médica — to receive medical assistance, be given medical assistance

    recibir el calificativo de — to be labelled (as)

    recibir el nombre de — frm (=llamarse) to be called; [al nacer] to be named

    b) [lago, río, mar]
    2) (=sufrir) [+ susto] to get

    recibir un golpe — to be hit, be struck

    3) [+ persona]
    a) (=acoger) to welcome

    ir a recibir a algn — to meet sb

    salieron a recibirlos al jardín — they received them in the garden

    b) [para reunión, entrevista] [gen] to see; [formalmente] to receive
    c) [en el matrimonio] to take
    4) (Taur)
    5) (=aceptar) [+ propuesta, sugerencia] to receive
    6) [en correspondencia]

    reciba un saludo de... — yours sincerely...

    7) (=sostener) [+ peso] to bear
    2. VI
    1) frm [en casa] (=tener invitados) to entertain; (=tener visitas) to receive visitors

    la baronesa solo puede recibir los lunes — the baroness is only at home on Mondays, the baroness can only receive visitors on Mondays

    2) [médico] to see patients
    3.
    See:
    * * *
    1.
    verbo transitivo
    1)
    a) <carta/paquete> to receive, get; < mercancías> to receive

    ¿han recibido el libro que pedí? — has the book I ordered come in yet?

    b) (Rad, TV) to receive
    c) <ayuda/llamada/oferta> to receive

    ¿recibiste mi recado? — did you get my message?

    ha recibido orden de... — he has been ordered o he has received orders to...

    recibe el nombre de... — it is called...

    reciba un atento saludo de... — (Corresp) sincerely yours (AmE), yours faithfully/sincerely (BrE)

    recibe un fuerte abrazo... — (Corresp) best wishes

    reciba nuestra más cordial felicitación — (frml) please accept our warmest congratulations (frml)

    2) <persona/visita> to receive
    3) ( acoger) <propuesta/oferta> (+ compl) to receive
    4) <peso/carga> to support
    2.

    recibe los juevesshe sees o receives visitors on Thursdays

    3.
    recibirse v pron (AmL) (Educ) to graduate
    * * *
    = get, greet, receive, garner, intake.
    Ex. DOBIS/LIBIS does not get a new document number, but reserves this document for you, so that no one else can change it while you are working on it.
    Ex. New editions of DC are invariably greeted with cries of horror by libraries faced with this problem.
    Ex. If you receive a large number of titles on you initial search, you can narrow your search by using qualifiers.
    Ex. The serials file contains a large number of titles, not only contributed by members, but also garnered from other sources.
    Ex. As a general rule of thumb, you want front and side fans to intake, rear and top to exhaust.
    ----
    * los que no han recibido formación específica = uninstructed, the.
    * persona que recibe asesoramiento = counselee.
    * recibir apoyo = receive + support, attract + support.
    * recibir atención = enjoy + attention, receive + attention, receive + note, command + attention, gain + attention.
    * recibir bien = welcome.
    * recibir bien una iniciativa = welcome + initiative.
    * recibir críticas muy favorables = receive + rave reviews.
    * recibir donaciones = attract + donation.
    * recibir duras críticas = take + a pounding, take + a beating.
    * recibir elogio = get + tap on the shoulder.
    * recibir elogios = win + accolade.
    * recibir el visto bueno = meet with + approval.
    * recibir facturas = invoice.
    * recibir gratis = get + free.
    * recibir importancia = enjoy + prominence.
    * recibir la confianza (de Alguien) = receive + credibility.
    * recibir lo que Uno se merece = get + Posesivo + just rewards, get + Posesivo + due(s).
    * recibir mala prensa = acquire + a bad name.
    * recibir noticias de = hear from.
    * recibir notificación = receive + notice.
    * recibir opiniones diversas = receive + mixed reviews.
    * recibir pago = receive + payment.
    * recibir + Posesivo + visto bueno = meet + Posesivo + approval.
    * recibir preparación = undergo + training.
    * recibir publicidad = receive + publicity.
    * recibir recompensa = receive + reward.
    * recibir reconocimiento = find + recognition.
    * recibirse = be receivable.
    * recibirse con una reacción + Adjetivo = meet with + Adjetivo + reaction.
    * recibir un aluvión de = deluge with.
    * recibir una paliza = take + a pounding, take + a beating.
    * recibir una pensión = draw + a pension.
    * recibir un golpe = take + a hit.
    * recibir un premio = receive + award, earn + an award.
    * recibir un trato justo = treat + fairly.
    * volver a recibir financiación = re-fund.
    * * *
    1.
    verbo transitivo
    1)
    a) <carta/paquete> to receive, get; < mercancías> to receive

    ¿han recibido el libro que pedí? — has the book I ordered come in yet?

    b) (Rad, TV) to receive
    c) <ayuda/llamada/oferta> to receive

    ¿recibiste mi recado? — did you get my message?

    ha recibido orden de... — he has been ordered o he has received orders to...

    recibe el nombre de... — it is called...

    reciba un atento saludo de... — (Corresp) sincerely yours (AmE), yours faithfully/sincerely (BrE)

    recibe un fuerte abrazo... — (Corresp) best wishes

    reciba nuestra más cordial felicitación — (frml) please accept our warmest congratulations (frml)

    2) <persona/visita> to receive
    3) ( acoger) <propuesta/oferta> (+ compl) to receive
    4) <peso/carga> to support
    2.

    recibe los juevesshe sees o receives visitors on Thursdays

    3.
    recibirse v pron (AmL) (Educ) to graduate
    * * *
    = get, greet, receive, garner, intake.

    Ex: DOBIS/LIBIS does not get a new document number, but reserves this document for you, so that no one else can change it while you are working on it.

    Ex: New editions of DC are invariably greeted with cries of horror by libraries faced with this problem.
    Ex: If you receive a large number of titles on you initial search, you can narrow your search by using qualifiers.
    Ex: The serials file contains a large number of titles, not only contributed by members, but also garnered from other sources.
    Ex: As a general rule of thumb, you want front and side fans to intake, rear and top to exhaust.
    * los que no han recibido formación específica = uninstructed, the.
    * persona que recibe asesoramiento = counselee.
    * recibir apoyo = receive + support, attract + support.
    * recibir atención = enjoy + attention, receive + attention, receive + note, command + attention, gain + attention.
    * recibir bien = welcome.
    * recibir bien una iniciativa = welcome + initiative.
    * recibir críticas muy favorables = receive + rave reviews.
    * recibir donaciones = attract + donation.
    * recibir duras críticas = take + a pounding, take + a beating.
    * recibir elogio = get + tap on the shoulder.
    * recibir elogios = win + accolade.
    * recibir el visto bueno = meet with + approval.
    * recibir facturas = invoice.
    * recibir gratis = get + free.
    * recibir importancia = enjoy + prominence.
    * recibir la confianza (de Alguien) = receive + credibility.
    * recibir lo que Uno se merece = get + Posesivo + just rewards, get + Posesivo + due(s).
    * recibir mala prensa = acquire + a bad name.
    * recibir noticias de = hear from.
    * recibir notificación = receive + notice.
    * recibir opiniones diversas = receive + mixed reviews.
    * recibir pago = receive + payment.
    * recibir + Posesivo + visto bueno = meet + Posesivo + approval.
    * recibir preparación = undergo + training.
    * recibir publicidad = receive + publicity.
    * recibir recompensa = receive + reward.
    * recibir reconocimiento = find + recognition.
    * recibirse = be receivable.
    * recibirse con una reacción + Adjetivo = meet with + Adjetivo + reaction.
    * recibir un aluvión de = deluge with.
    * recibir una paliza = take + a pounding, take + a beating.
    * recibir una pensión = draw + a pension.
    * recibir un golpe = take + a hit.
    * recibir un premio = receive + award, earn + an award.
    * recibir un trato justo = treat + fairly.
    * volver a recibir financiación = re-fund.

    * * *
    recibir [I1 ]
    vt
    A
    1 ‹carta/paquete› to receive, get; ‹mercancías› to receive
    recibió muchos regalos para su cumpleaños she got lots of birthday gifts
    recibió el premio en nombre de su hijo he accepted o received the prize on behalf of his son
    las solicitudes se reciben en horario de oficina applications will only be accepted during office hours
    recibí del Sr Contreras la cantidad de … received from Mr Contreras the sum of …
    2 ( Rad, TV) to receive
    3 ‹ayuda/llamada/oferta› to receive
    ¿no recibiste mi recado? didn't you get my message?
    ha recibido orden de desalojar el local he has been ordered to o he has received an order to vacate the premises
    ¿han recibido el libro que pedí? has the book I ordered come in yet?
    han recibido ayuda de varios organismos privados they have received help from o have been given help by various private organizations
    desde que estoy aquí no he recibido más que disgustos I've had nothing but trouble since I came here
    ha recibido muchas demostraciones de afecto people have shown her a great deal of kindness
    las plantas de esta familia reciben el nombre de … plants belonging to this family are called …
    reciba un atento saludo de … ( Corresp) sincerely yours ( AmE), yours faithfully/sincerely ( BrE)
    recibe un fuerte abrazo de tu amigo ( Corresp) best wishes, all the best ( colloq)
    reciba nuestra más cordial felicitación ( frml); please accept our warmest congratulations ( frml)
    recibir la comunión to receive o take communion
    B ‹persona/visita› to receive
    nos recibieron con los brazos abiertos they welcomed us with open arms
    salió a recibir a los invitados she went out to greet o receive the guests
    van a ir a recibirlo al aeropuerto they are going to meet him at the airport
    los recibió en el salón she saw o entertained o received them in the sitting room
    el encargado la recibirá enseguida the manager will see you right away
    no recibe visitas she's not receiving visitors
    recibió al toro de rodillas he met o received the bull on his knees
    C (acoger) ‹propuesta/oferta› (+ compl) to receive
    recibió tu propuesta con entusiasmo she welcomed your proposal, she received your proposal enthusiastically
    recibieron su sugerencia fríamente her suggestion met with o received a cold reception, her suggestion was received coldly
    D ‹peso/carga› to support
    ■ recibir
    vi
    recibe los jueves y los viernes she sees o receives visitors on Thursdays and Fridays
    el doctor no recibe hoy the doctor does not have office hours ( AmE) o ( BrE) surgery today
    ( AmL) ( Educ) to graduate
    acaba de recibirse she has just graduated o got her degree
    recibirse DE algo to qualify AS sth
    se recibió de abogado/médico he qualified as a lawyer/doctor
    * * *

     

    recibir ( conjugate recibir) verbo transitivo ( en general) to receive;

    reciba un atento saludo de … (Corresp) sincerely yours (AmE), yours faithfully/sincerely (BrE);
    recibir a algn con los brazos abiertos to welcome sb with open arms;
    van a ir a recibirlo they are going to meet him;
    el encargado la recibirá enseguida the manager will see you right away
    recibirse verbo pronominal (AmL) (Educ) to graduate;
    recibirse de algo to qualify as sth
    recibir
    I verbo transitivo
    1 (un regalo, llamada, etc) to receive, get: recibieron una mala noticia, they were given some bad news
    recibió un golpe en la espalda, he was hit on the back
    (un premio) to win
    2 (en el despacho) to receive
    (acoger) to welcome
    (en el aeropuerto, etc) to meet
    3 (un consejo) no le gusta recibir consejos, she doesn't like taking advice
    4 Telec to receive
    5 (un nombre) estas construcciones reciben el nombre de basílicas, these buildings are called basilicas
    II vi (admitir visitas) to receive, see visitors: esta doctora sólo recibe los martes y los jueves, the doctor is only available for consultation on Tuesday and Thursday

    ' recibir' also found in these entries:
    Spanish:
    acoger
    - baqueteada
    - baqueteado
    - cobrar
    - dar
    - ingresar
    - autorizar
    - esperar
    - le
    English:
    bind over
    - bow
    - come into
    - deserts
    - entertain
    - get
    - greet
    - have
    - incoming
    - interested
    - lap up
    - on
    - receive
    - reception
    - see in
    - step forward
    - meet
    - public
    - qualify
    - red
    - relief
    - sign
    - take
    - turn
    - usher
    * * *
    vt
    1. [tomar, aceptar, admitir] to receive;
    [carta, regalo, premio, llamada, respuesta] to receive, to get; [propuesta, sugerencia] to receive; [castigo] to be given; [susto] to get; [clase, instrucción] to have;
    recibir una paliza to get beaten up;
    recibió un golpe en la cabeza he was hit on the head, he took a blow to the head;
    un sector que recibe muchas ayudas del gobierno an industry which receives substantial government aid;
    recibió el Premio Nobel de Literatura he won o was awarded the Nobel Prize for Literature;
    el anuncio fue muy bien recibido the announcement was welcomed;
    recibieron la orden de detener al general they received o were given the order to arrest the general;
    he recibido una carta suya o [m5] de ella I've received o had a letter from her;
    recibió la noticia con alegría he was very happy about the news;
    recibir consejos de alguien to receive advice from sb, to be given advice by sb;
    recibí orden de que no la molestaran I received orders that she was not to be disturbed;
    estoy recibiendo clases de piano I'm having o taking piano classes;
    estos pilares reciben todo el peso del techo these pillars take the weight of the whole roof;
    Formal
    reciba mi más cordial o [m5] sincera felicitación please accept my sincere congratulations
    2. [persona, visita] to receive;
    lo recibieron con un cálido aplauso he was received with a warm round of applause;
    ¿cuándo cree que podrá recibirnos? when do you think she'll be able to see us?
    3. [ir a buscar] to meet;
    fuimos a recibirla al aeropuerto we went to meet her at the airport
    4. [captar] [ondas de radio, televisión] to get;
    aquí no recibimos la CNN we don't get CNN here;
    torre de control a V-5, ¿me recibe? ground control to V-5, do you read me?
    vi
    [atender visitas] [médico, dentista] to hold surgery; [rey, papa, ministro] to receive visitors;
    el médico no recibe hoy the doctor isn't seeing any patients today
    * * *
    v/t receive
    * * *
    1) : to receive, to get
    2) : to welcome
    : to receive visitors
    * * *
    1. (en general) to receive / to get
    2. (a una persona) to meet [pt. & pp. met] / to welcome

    Spanish-English dictionary > recibir

  • 9 llamado

    adj.
    1 so-called, named, referred to as.
    2 called.
    m.
    call, calling, prayer, beck.
    past part.
    past participle of spanish verb: llamar.
    * * *
    1→ link=llamar llamar
    1 called, named
    * * *
    1. ADJ
    1) (=con el nombre de) [persona] named, called; [lugar] called
    2) (=conocido) so-called

    ordenadores paralelos, así llamados por que funcionan simultáneamente — parallel computers, so called because they work simultaneously

    el cubo de Rubik, así llamado en honor a su inventor — Rubik's cube, named after its inventor

    3) (=destinado)

    estar llamado al fracasoto be doomed to failure

    4) (=convocado)
    2. SM
    1) Arg call, phone call
    2) LAm (=llamamiento) appeal
    * * *
    I
    - da adjetivo
    1) ( por un nombre) called

    el 747, también llamado `jumbo' — the 747, also known as the jumbo jet

    el llamado `boom' de los sesenta — the so-called `boom' of the sixties

    2) [estar] ( destinado)

    llamado a algo: está llamado a convertirse en una gran atracción — it is set to become a big attraction

    II
    b) (Arg) (Telec) llamada 1) a)
    * * *
    Ex. DOBIS/LIBIS contains a so-called 'help' capability.
    ----
    * erróneamente llamado = ill-named.
    * llamado así = so named.
    * mal llamado = ill-named.
    * * *
    I
    - da adjetivo
    1) ( por un nombre) called

    el 747, también llamado `jumbo' — the 747, also known as the jumbo jet

    el llamado `boom' de los sesenta — the so-called `boom' of the sixties

    2) [estar] ( destinado)

    llamado a algo: está llamado a convertirse en una gran atracción — it is set to become a big attraction

    II
    b) (Arg) (Telec) llamada 1) a)
    * * *

    Ex: DOBIS/LIBIS contains a so-called 'help' capability.

    * erróneamente llamado = ill-named.
    * llamado así = so named.
    * mal llamado = ill-named.

    * * *
    llamado1 -da
    un arqueólogo francés llamado Lamy a French archaeologist named o called Lamy
    nos detuvimos en un lugar llamado La Dehesa we stopped at a place called La Dehesa
    el 747, también llamado `jumbo' the 747, also known as the jumbo jet
    el llamado `boom' de los sesenta the so-called `boom' of the sixties
    la enfermedad de Chagas, así llamada por el nombre de su descubridor Chagas' disease, named after o so called because of the physician who discovered it
    B [ ESTAR] (destinado) llamado A algo:
    está llamado a convertirse en la principal atracción del parque it is destined o set to become the park's main attraction
    1 ( AmL) ( Telec) llamada f A 1. (↑ llamada)
    * * *

    Del verbo llamar: ( conjugate llamar)

    llamado es:

    el participio

    Multiple Entries:
    llamado    
    llamar
    llamado 1
    ◊ -da adjetivo

    1 ( por un nombre) called;

    el 747, también llamado `jumbo' the 747, also known as the jumbo jet;
    el llamado `boom' de los sesenta the so-called `boom' of the sixties
    2 (a la fama, éxito) See Also→ destinado 1a
    llamado 2 sustantivo masculino
    a) (AmL) ( al público) See Also


    b) (Arg) (Telec) See Also

    llamada

    llamar ( conjugate llamar) verbo transitivo
    1bomberos/policía to call;
    médico to call (out);
    camarero/criada/ascensor to call;
    súbditos/servidores to summon;
    taxi› ( por teléfono) to call;
    ( en la calle) to hail;

    el sindicato los llamó a la huelga the union called them out on strike
    2 ( por teléfono) to phone, to call;

    llamado a algn al celular (AmL) or (Esp) al móvil to call sb on their cell phone (AmE) o mobile (BrE)
    3

    (dar el título, apodo de) to call


    verbo intransitivo
    1 ( con los nudillos) to knock;
    ( tocar el timbre) to ring (the doorbell);

    2 (Telec) [ persona] to telephone, phone, call;
    [ teléfono] to ring;
    ¿quién llama? who's calling?;

    ver tb cobro b
    llamarse verbo pronominal
    to be called;

    ¿cómo te llamas? what's your name?
    llamado,-a adjetivo so-called
    llamar
    I verbo transitivo
    1 to call
    2 (telefonear) to call up, phone, ring: la llamé esta mañana, I rang her this morning
    3 (suscitar vocación, interés) to appeal
    llamar la atención, to attract attention
    4 (por un nombre de pila) to name
    (por un apodo, mote, diminutivo) to call
    II vi (con los nudillos) to knock
    (con el timbre) to ring

    ' llamado' also found in these entries:
    Spanish:
    llamada
    - alguien
    - aún
    - preocupar
    English:
    aptly
    - hotly
    - lop-eared
    - so-called
    - appeal
    - call
    - draft
    - name
    - so
    - summons
    - their
    * * *
    llamado, -a
    adj
    1. [con nombre]
    fueron descubiertas por un naturalista llamado Marcelino they were discovered by a naturalist called o named Marcelino;
    el llamado “efecto invernadero” what is known as the “greenhouse effect”;
    Roma, también llamada la Ciudad Eterna Rome, also known as the Eternal City;
    la ardilla gris, llamada así por el color de su piel the grey squirrel, so called because of the colour of its fur
    2. [destinado]
    un descubrimiento llamado a revolucionar la vida moderna a discovery destined to revolutionize modern life;
    un joven llamado a convertirse el líder del partido a young man destined to become party leader
    nm
    Am
    1. [en general] call;
    [a la puerta] knock; [con timbre] ring llamado de atención warning;
    llamado al orden call to order;
    llamado de socorro distress signal
    2. [telefónico] call;
    hacer un llamado to make a phone call;
    tienes dos llamados en el contestador you have two messages on your answering machine
    llamado a cobro revertido Br reverse-charge call, US collect call;
    hacer un llamado a cobro revertido Br to make a reverse-charge call, US to call collect;
    llamado interurbano long-distance o Br national call;
    llamado local local call;
    llamado nacional national call;
    llamado telefónico telephone call, phone call;
    llamado urbano local call
    3. [apelación] appeal, call;
    4. Mil call-up, US draft;
    llamado a filas call-up, US draft
    * * *
    I adj called, named
    II m L.Am.
    call
    * * *
    llamado, -da adj
    : named, called
    una mujer llamada Rosa: a woman called Rosa

    Spanish-English dictionary > llamado

  • 10 dar

    v.
    1 to give.
    dar algo a alguien to give something to somebody, to give somebody something
    se lo di a mi hermano I gave it to my brother
    Ella me da dinero She gives me money.
    Su elogio da ánimos His praise gives encouragement.
    El negocio da muchas ganancias The business yields much profit.
    2 to give, to produce.
    la salsa le da un sabor muy bueno the sauce gives it a very pleasant taste, the sauce makes it taste very nice
    3 to have, to hold (fiesta, cena).
    dar una cena en honor de alguien to hold o give a dinner in someone's honor
    4 to turn or switch on (luz, agua, gas) (encender).
    5 to show (Cine, Teatro & TV).
    dan una película del oeste they're showing a western, there's a western on
    6 to show.
    dar muestras de sensatez to show good sense
    7 to teach.
    dar inglés/historia to teach English/history
    9 to strike (horas).
    dieron las tres en el reloj three o'clock struck
    10 to get, to catch.
    11 to deliver, to render, to allot, to confer.
    12 to feel.
    Me da alegría I feel joy.
    13 to be given, to be granted, to be offered, to be handed in.
    Se nos dio una buena casa We were given a good house.
    14 to give forth, to burst out.
    Ella dio un grito She gave forth a cry.
    15 to make one feel.
    Eso da asco That makes one feel revolt.
    16 to hit.
    Da duro el sol en este lugar The sun hits hard in this place
    17 to give up.
    * * *
    Present Indicative
    doy, das, da, damos, dais, dan.
    Past Indicative
    Present Subjunctive
    , des, , demos, deis, den.
    Imperfect Subjunctive
    Future Subjunctive
    Imperative
    da (tú), (él/Vd.), demos (nos.), dad (vos.), den (ellos/Vds.).
    * * *
    verb
    2) hit, strike
    3) hand over, deliver
    4) produce, yield
    - dar con
    - dar contra
    - dar por
    - darse a
    - darse de sí
    - dárselas de
    * * *
    Para las expresiones dar importancia, dar ejemplo, dar las gracias, dar clases, dar a conocer, dar a entender, darse prisa, ver la otra entrada.
    1. VERBO TRANSITIVO
    1) (=entregar, conceder) [+ objeto, mensaje, permiso] to give; [+ naipes] to deal (out); [+ noticias] to give, tell

    le dieron el primer premio — he was awarded {o} given first prize

    déme dos kilos — I'll have two kilos, two kilos, please

    ir dando [cuerda] — to pay out rope

    dar los buenos [días] a algn — to say good morning to sb, say hello to sb

    2) (=realizar) [+ paliza] to give; [+ paso] to take

    dar un grito — to let out a cry, give a cry

    dar un paseo — to go for a walk, take a walk

    dar un suspiro — to heave {o} give a sigh, sigh

    3) (=celebrar) [+ fiesta] to have, throw
    4) (=encender) [+ luz] to turn on

    ¿has dado el gas? — have you turned on the gas?

    5) (=presentar) [+ obra de teatro] to perform, put on; [+ película] to show, screen

    dan una película de Almodóvar — there's an Almodóvar film on, they're showing {o} screening an Almodóvar film

    ¿qué dan hoy en la tele? — what's on TV tonight?

    6) (=hacer sonar) [reloj] to strike

    ya han dado las ocho — it's past {o} gone eight o'clock

    7) (=producir) [+ fruto] to bear; [+ ganancias, intereses] to yield

    una inversión que da un 7% de interés — an investment that pays {o} yields 7% interest

    8) (=tener como resultado)
    9) (=hacer sentir) [+ placer] to give

    las babosas me dan asco — I find slugs disgusting {o} revolting

    este jersey me da demasiado calor — this jumper is too hot, I'm too hot in this jumper

    tu padre me da miedo — I'm scared {o} frightened of your father

    10) * (=fastidiar) to ruin

    ¡me estás dando las vacaciones! — you're ruining the holiday for me!

    11) dar por (=considerar) to consider

    doy el asunto por concluido — I consider the matter settled, I regard the matter as settled

    lo daba por seguro — he was sure {o} certain of it

    12)
    - estar/seguir dale que dale o dale que te pego o dale y dale
    - a mí no me la das
    - ¡ahí te las den todas!

    para dar y tomar —

    tenemos botellas para dar y tomar — we've got loads {o} stacks of bottles

    2. VERBO INTRANSITIVO
    1) (=entregar) to give

    dame, yo te lo arreglo — give it here, I'll fix it for you

    2) (=entrar)

    si te da un mareo siéntate — if you feel giddy, sit down

    3) (=importar)

    ¡qué más da!, ¡da igual! — it doesn't matter!, never mind!

    ¿qué más te da? — what does it matter to you?

    ¿qué más da un sitio que otro? — surely one place is as good as another!, it doesn't make any difference which place we choose

    lo mismo da — it makes no difference {o} odds

    me da igual, lo mismo me da, tanto me da — it's all the same to me, I don't mind

    4) [seguido de preposición]
    dar a (=estar orientado) [cuarto, ventana] to look out onto, overlook; [fachada] to face

    mi habitación da al jardín — my room looks out onto {o} overlooks the garden

    darle a (=hacer funcionar) [+ botón] to press; (=golpear) to hit; [+ balón] to kick

    dale a la tecla roja — hit {o} press the red key

    darle a la bomba — to pump, work the pump

    ¡dale! — hit him!

    dar con (=encontrar) [+ persona] to find; [+ idea, solución] to hit on, come up with

    al final di con la solución — I finally hit on the solution, I finally came up with the solution

    dar [consigo] en — to end up in

    dar contra (=golpear) to hit dar de

    dar de [beber] a algn — to give sb something to drink

    dar de [comer] a algn — to feed sb

    dar de [sí] — [comida, bebida] to go a long way

    dar en [+ blanco, suelo] to hit; [+ solución] to hit on, come up with

    dar en [hacer] algo — to take to doing sth

    darle a algn por hacer algo dar para (=ser suficiente) to be enough for

    una película que da en qué pensar — a thought-provoking film, a film which gives you a lot to think about

    3.
    See:
    * * *
    1.
    verbo transitivo
    1) ( entregar) to give

    500 dólares ¿quién da más? — any advance on 500 dollars?; conocer verbo transitivo 3b, entender verbo transitivo 2b

    2) (regalar, donar) to give

    ¿me lo prestas? - te lo doy, no lo necesito — can I borrow it? - you can keep it, I don't need it

    tener para dar y venderto have plenty to spare

    3) <cartas/mano> to deal
    4)
    a) ( proporcionar) <fuerzas/valor/esperanza> to give
    b) (Mús) to give

    ¿me das el la? — can you give me an A?

    5) (conferir, aportar) <sabor/color/forma> to give
    6)
    a) ( aplicar) to give
    b) <sedante/masaje> to give
    7)
    a) ( conceder) <prórroga/permiso> to give

    nos dieron un premiowe won o got a prize

    b) (RPl) ( calcular)

    ¿qué edad le das? — how old do you think he is?

    8)
    a) (expresar, decir)

    ¿le diste las gracias? — did you thank him?, did you say thank you?

    dales saludos — give/send them my regards

    me dio su parecer or opinión — she gave me her opinion

    b) (señalar, indicar)

    me da ocupado or (Esp) comunicando — the line's busy o (BrE) engaged

    9) ( producir) <fruto/flor> to bear

    esos bonos dan un 7% — those bonds yield 7%

    10)
    a) ( rendir)

    ha dado todo lo que esperaba de él — he has lived up to my/his expectations

    b) (AmL) ( alcanzar hasta)

    ¿cuánto da ese coche? — how fast can that car go?

    da 150 kilómetros por horait can do o go 150 kilometers an hour

    11) (causar, provocar)

    estos niños dan tanto trabajo! — these kids are such hard work!; (+ me/te/le etc)

    ¿no te da calor esa camisa? — aren't you too warm in that shirt?

    este coche no me ha dado problemas — this car hasn't given me any trouble; ver tb asco, hambre, miedo, etc

    dar que + inf: el jardín da muchísimo que hacer there's always such a lot to do in the garden; lo que dijo me dio que pensar — what he said gave me plenty to think about; ver tb dar III 1)

    12) ( presentar) < concierto> to give

    ¿qué dan esta noche en la tele? — what's on TV tonight? (colloq)

    ¿dónde están dando esa película? — where's that film showing?

    13)
    a) < fiesta> to give; <baile/banquete> to hold
    b) < conferencia> to give; < discurso> (AmL) to make
    c) (CS) < examen> to take o (BrE) sit; ver tb clase 5)

    dar un grito/un suspiro — to give a shout/heave a sigh

    dar un paso atrás/adelante — to take a step back/forward

    dame un beso/abrazo — give me a kiss/hug; ver tb golpe, paseo, vuelta, etc

    15) ( considerar)

    dar algo/a alguien por algo: lo dieron por muerto they gave him up for dead; doy por terminada la sesión I declare the session closed; ese tema lo doy por sabido I'm assuming you've already covered that topic; puedes dar por perdido el dinero you can say goodbye to that money; dalo por hecho! consider it done!; si apruebo daré el tiempo por bien empleado — if I pass it will have been time well spent

    2.
    dar vi
    1)
    a) ( entregar)

    no puedes con todo, dame que te ayudo — you'll never manage all that on your own, here, let me help you

    ¿me das para un helado? — can I have some money for an ice cream?

    b) ( en naipes) to deal
    2) (ser suficiente, alcanzar)

    dar para algo/alguien: este pollo da para dos comidas this chicken will do for two meals; con una botella no da para todos one bottle's not enough to go round; (+ me/te/le etc) eso no te da ni para un chicle you can't even buy a piece of chewing gum with that; no me dio (el) tiempo I didn't have time; dar de sí to stretch; qué poco dan de sí mil pesetas! a thousand pesetas doesn't go very far!; no dar para más: su inteligencia no da para más that's as much as his brain can cope with; lo que gano no da para más what I earn doesn't go any further; la fiesta no daba para más — the party was beginning to wind down

    a) puerta to give onto, open onto; ventana to look onto, give onto
    b) fachada/frente ( estar orientado hacia) to face
    c) ( llegar hasta) río to flow into, go into; calle to lead to

    el análisis le dio positivo/negativo — her test was positive/negative

    ¿cuánto da la cuenta? — what does it come to?

    5) ( importar)

    da lo mismo, ya iremos otro día — it doesn't matter, we'll go another day

    ¿qué más da un color que otro? — what difference does it make what color it is?; (+ me/te/le etc)

    ¿el jueves o el viernes? - me da igual — Thursday or Friday? - I don't mind o it doesn't make any difference to me

    ¿y a ti qué más te da si él viene? — what's it to you if he comes? (colloq)

    6)
    a) (pegar, golpear)

    darle a alguien — to hit somebody; ( como castigo) to smack somebody

    le dio en la cabeza/con un palo — he hit him on the head/with a stick

    b) (fam) (a tarea, asignatura)

    darle a algo: me pasé todo el verano dándole al inglés I spent the whole summer working on my English; cómo le da al vino! he really knocks back o (AmE) down the wine (colloq); cómo le han dado al queso! ya casi no queda! — they've certainly been at the cheese, there's hardly any left! (colloq)

    c) ( acertar) to hit

    dar en el blanco/el centro — to hit the target/the bull's-eye

    7) (accionar, mover)

    darle a algoa botón/tecla to press something; a interruptor to flick something; a manivela to turn something; (+ compl)

    8)

    dale que dale or (Esp) dale que te pego! — (fam)

    dale que dale con lo mismo!stop going on about it!

    b) (RPl fam) ( instando a hacer algo) come on

    dale, prestámelo — come on o go on, lend it to me

    9) dar con ( encontrar) < persona> to find; < solución> to hit upon, find; < palabra> to come up with
    10) (acometer, sobrevenir) (+ me/te/le etc)

    me va a dar algo — (fam) I'm going to have a fit (colloq); ver tb dar verbo transitivo II 3, escalofrío, frío, gana, etc

    11) (hablando de manías, ocurrencias)

    darle a alguien por + inf — to take to -ing

    le ha dado por decir que... — he's started saying that...

    12) sol/viento/luz
    3.
    1) darse v pron
    2) ( producirse) to grow
    3) ( presentarse) oportunidad/ocasión to arise
    4) ( resultar) (+ me/te/le etc)

    ¿cómo se te da a ti la costura? — are you any good at sewing?

    5)
    a) (dedicarse, entregarse)

    darse a algo: se dio a la bebida she took to drink; se ha dado por entero a su familia/a la causa — she has devoted herself entirely to her family/to the cause

    b) (CS, Ven) ( ser sociable)
    6)

    me di una duchaI took o had a shower

    dárselas de algo: se las da de que sabe mucho he likes to make out he knows a lot; dárselas de listo to act smart; ¿y de qué se las da ése? — who does he think he is?

    b) (golpearse, pegarse)

    no te vayas a dar con la cabeza contra el techodon't hit o bang your head on the ceiling

    c) (recípr)

    se estaban dando (de) patadas/puñetazos — they were kicking/punching each other

    darse por algo: con eso me daría por satisfecha I'd be quite happy with that; darse por vencido — to give up; ver tb aludir a, enterado 1

    * * *
    = allow, give, issue, pitch, hand over, pass over, give away, give out, get + free.
    Ex. Folders allow a set of papers to be kept together when a set on a given topic is removed from the file.
    Ex. An abstract of a bibliography can be expected to note whether author affiliations are given = Es de esperar que el resumen de una bibliografía indique si se incluyen los lugares de trabajo de los autores.
    Ex. Once a user is registered, a password will be issued which provides access to all or most of the data bases offered by the host as and when the user wishes.
    Ex. Thus pitching instructions at the right level can be difficult.
    Ex. Eventually, teachers should be able to ' hand the chalk over to the students' and take a back seat.
    Ex. She also indicated in passing that in future authors would not automatically pass over the copyright of research results in papers to publishers.
    Ex. This must be done in a fully commercial way, not by giving away machines or paper, nor by giving away imported books.
    Ex. Similarly, equipment such as this can often give out quite a lot of heat which has to be adequately dissipated.
    Ex. Most people know 'earbuds' as the cheap-o earphones you get free with a cell phone.
    ----
    * acción de dar un nombre a Algo = naming.
    * antes de darse cuenta = before + Pronombre + know what + happen, before + Pronombre + know it.
    * con la sabiduría que da la experiencia = with the benefit of hindsight.
    * cosas que dan miedo = things that go bump in the night.
    * da la casualidad = as it happens.
    * dale alas a tu imaginación = let + your imagination fly!.
    * dando sacudidas = jerkily.
    * dar el esquinazo a = give + Nombre + a wide berth.
    * dar a = look onto, give onto, overlook.
    * dar a Algo el nombre de = earn + Nombre + the name of.
    * dar a Algo más importancia de la que tiene = oversell.
    * dar a Algo una nueva dimensión = take + Nombre + into a new dimension.
    * dar a Algo una nueva perspectiva = give + Nombre + a new twist.
    * dar a Alguien el beneficio de la duda = give + Nombre + the benefit of the doubt.
    * dar a Alguien una mano y te cogen el brazo = give + Pronombre + an inch and + Pronombre + take a mile, give + Pronombre + an inch and + Pronombre + take a mile.
    * dar a Alguien una oportunidad de triunfar = give + Nombre + a fighting chance.
    * dar a Alguien una palmada en la espalda = pat + Alguien + on the back for + Algo.
    * dar a Alguien una palmadita en la espalda = pat + Alguien + on the back for + Algo.
    * dar a Alguien una puñalada por la espalda = stab + Alguien + in the back.
    * dar a Alguien una puñalada trapera = stab + Alguien + in the back.
    * dar a Alguien un margen de confianza = give + Nombre + the benefit of the doubt.
    * dar abasto = cope.
    * dar abasto con = cope with.
    * dar acceso = provide + access.
    * dar acceso a = give + access to.
    * dar a conocer = bring to + the attention, communicate, publicise [publicize, -USA], report, articulate, make + known.
    * dar a conocer la presencia de = make + Posesivo + presence known.
    * dar a entender = give to + understand, hint, send + a clear signal that, lull + Nombre + into thinking, insinuate, intimate.
    * dar agua = lose + water, leak.
    * dar a la calle = give onto + the street.
    * dar a la caza de = chase down.
    * dar Algo a conocer = get + the word out.
    * dar alguna esperanza = give + some cause for hope.
    * dar al traste con los planes = upset + the applecart.
    * dar al traste con + Posesivo + planes = upset + Posesivo + plans, ruin + Posesivo + plans.
    * dar al traste con todo = upset + the applecart.
    * dar a luz = birth, deliver.
    * dar a luz a = give + birth to.
    * dar ánimos = give + a word of encouragement, hearten.
    * dar apoyo = give + support, support, provide + support.
    * dar asco = stink, disgust.
    * dar aullidos = caterwaul.
    * dar autoría = lend + authoritativeness.
    * dar autoridad a Algo = lend + authority to.
    * dar bandazos = lurch.
    * dar bastante importancia a = place + great store on.
    * dar brillo a = buff, buff up.
    * dar buen uso a Algo = put to + good use.
    * dar cabida a = accommodate, include, hold, take, make + room (for), leave + room for, leave + room for.
    * dar cabida al crecimiento = accommodate + growth.
    * dar caladas = puff.
    * dar calidad = deliver + value.
    * dar caprichos = pamper.
    * dar cera = wax.
    * dar chillidos = shriek.
    * dar cien mil vueltas = beat + Nombre + hands down, win + hands down.
    * dar clase = give + a lesson, teach + class, teach + lesson, hold + class.
    * dar coba = toady, fawn (on/upon/over).
    * dar comienzo a = give + a start to.
    * dar como ejemplo = cite + as an example.
    * dar como norma = rule.
    * dar como resultado = add up to, result (in), lead to.
    * dar con = hit on/upon, put + Posesivo + finger on, stumble on.
    * dar conferencia = lecture.
    * dar consejo sobre = give + advice on.
    * dar consentimiento = give + licence.
    * dar con una esponja húmeda = sponging.
    * dar con una idea = hit on/upon + idea.
    * dar con una solución = come up with + solution.
    * dar coraje = peeve.
    * dar corte = self-conscious, feel + shy.
    * dar credibilidad = give + credence, lend + credence, bestow + credibility, provide + credibility.
    * dar crédito = give + credence.
    * dar cualquier cosa por Algo = give + an eye-tooth for/to.
    * dar cuenta = render + an account of.
    * dar cuenta de = account for.
    * dar cuenta de Algo = be held to account.
    * dar cuerda a un reloj = wind + clock.
    * dar cuerpo = give + substance.
    * dar cuerpo a = flesh out.
    * dar cuerpo y forma a = lend + substance and form to.
    * dar datos de = give + details of.
    * dar de alta = discharge from + hospital.
    * dar de baja = take out of + circulation.
    * dar de cara a = front.
    * dar de comer = feed.
    * dar de lado = short-circuit [shortcircuit], give + Nombre + the cold shoulder.
    * dar de lleno = hit + home.
    * dar de mala gana = begrudge, grudge.
    * dar de mamar = breast-feeding [breastfeeding].
    * dar de mamar a = breast-feed [breastfeed].
    * dar demasiada información y muy rápidamente = trot out.
    * dar de qué hablar = raise + eyebrows, fuel + rumours, give + rise to rumours.
    * dar de quilla = keel over.
    * dar derecho a = entitle to.
    * dar descanso de = give + relief from.
    * dar de sí = stretch out.
    * dar detalles de = give + details of.
    * dar de Uno mismo = give of + Reflexivo.
    * dar dinero = pay + money, donate + Posesivo + money.
    * dar dirección = lend + direction.
    * dar directrices = give + guidance, provide + guidance.
    * dar duro = pack + a wallop.
    * dar ejemplo = set + an example, lead by + example.
    * dar ejemplo de = illustrate.
    * dar el brazo a torcer = give in to.
    * dar el brazo derecho = give + Posesivo + right arm.
    * dar el do de pecho = do + Posesivo + best, pull out + all the stops, do + Posesivo + utmost.
    * dar el efecto de = give + the effect of.
    * dar el esquinazo = dodge.
    * dar el esquinazo a = steer + clear of, steer away from.
    * dar el golpe de gracia = administer + the coup de grace, deliver + the coup de grace.
    * dar el nombre = label.
    * dar el oro y el moro = give + Posesivo + right arm.
    * dar el pecho = breast-feed [breastfeed].
    * dar el pésame = pass + Posesivo + condolences.
    * dar el pistoletazo de salida = fire + the starting gun.
    * dar el primer paso = make + a start, take + the first step.
    * dar el puntillazo a = put + an end to, bring + an end to, bring to + an end.
    * dar el salto = make + the leap.
    * dar el todo por el todo = give + Posesivo + all.
    * dar el último empujón = go + the last mile, go + the extra mile.
    * dar el último repaso = tie + the pieces together.
    * dar el visto bueno = approve, clear, give + green light, give + the go-ahead.
    * dar el visto bueno a una factura = clear + invoice.
    * dar el/un espectáculo = make + a spectacle of + Reflexivo.
    * dar empujones = shove.
    * dar en el blanco = hit + the bull's eye, strike + home, put + Posesivo + finger on, hit + the truth, hit + home.
    * dar en el clavo = hit + the nail on the head, be spot on, strike + home, put + Posesivo + finger on, hit + the truth.
    * dar en el larguero = hit + the crossbar, hit + the crossbar.
    * dar en el travesaño = hit + the crossbar.
    * dar energía = energise [energize, -USA].
    * dar énfasis = give + emphasis, place + stress, give + stress.
    * dar énfasis a = place + emphasis on.
    * dar en garantía = pawn.
    * dar en la diana = hit + home.
    * dar en mano = hand (over).
    * dar entrada = enter.
    * dar esperanza = nurture + hope, give + hope, bring + visions of.
    * dar esperanzas = raise + expectations, raise + hopes.
    * dar estímulo = provide + boost.
    * dar evasivas = stonewall, play for + time.
    * dar evidencia = furnish with + evidence.
    * dar fe = attest, certify.
    * dar fe de = testify (to/of), vouch (for), be testimony to.
    * dar fe de que = attest to + the fact that.
    * dar fin = bring to + a close, draw to + a close, wind down.
    * dar forma = become + cast, give + shape, shape, mould [mold, -USA], inform.
    * dar forma cuadrada = square.
    * dar fruto = bear + fruit, come to + fruition.
    * dar fuerte = pack + a wallop.
    * dar fuerza = empower, bring + strength.
    * dar gato por liebre = buy + a pig in a poke, pass off + a lemon.
    * dar golpes = pound.
    * dar gracias por lo que Uno tiene = count + Posesivo + blessings.
    * dar gritos = shriek, shout.
    * dar guerra = act up, play up.
    * dar gustirrinín = tickle + Posesivo + fancy.
    * dar gusto = oblige, bring + pleasure, flavour [flavor, -USA].
    * dar hipo = hiccup.
    * dar ideas = offer + clues.
    * da rienda suelta a tu imaginación = let + your imagination fly!.
    * dar ímpetu = lend + force, give + impetus.
    * dar importancia = attach + importance, give + prominence, stress, give + pre-eminence, give + relevance, place + importance, give + importance.
    * dar importancia a = give + weight to, place + emphasis on, attach + weight to, create + a high profile for, give + a high profile, place + weight on.
    * dar importancia a Algo = put + Algo + on the agenda, be on the agenda.
    * dar indicios de = show + signs of.
    * dar indicios y pistas = drop + hints and clues.
    * dar información = provide + information, give + information, release + information.
    * dar información adicional = give + further details.
    * dar información de = give + details of.
    * dar interés = spice up, add + spice.
    * dar la alarma = sound + alarm.
    * dar la apariencia de = place + a veneer of.
    * dar la bienvenida = welcome.
    * dar la casualidad que + Indicativo = happen to + Infinitivo, chance to + Infinitivo.
    * dar la cuenta atrás = count + Nombre + out.
    * dar la enhorabuena = give + congratulations.
    * dar la entrada para = make + a deposit on.
    * dar la espalda = turn + aside.
    * dar la idea = give + the impression that.
    * dar la imagen = give + the impression that.
    * dar la impresión = convey + impression, strike + Pronombre Personal, give + the impression that, confer + impression, come off as.
    * dar la impresión de = contrive, conjure up + a picture of, come across as.
    * dar la impresión de seriedad en el trabajo = appear + businesslike.
    * dar la la lata = nag (at).
    * dar la lata = play up.
    * dar la mano = extend + Posesivo + hand.
    * dar la mano derecha = give + Posesivo + right arm.
    * dar la murga = be a pest.
    * dar la noticia = give + the news.
    * dar la opinión sobre = give + opinion on.
    * dar la oportunidad = give + chance.
    * dar la oportunidad de = present with + opportunities for, allow + the opportunity to.
    * dar la oportunidad de expresarse libremente = give + voice to.
    * dar la oportunidad de opinar = give + voice to.
    * dar la puntilla a = put + an end to, bring + an end to, bring to + an end.
    * dar largas = stonewall, play for + time, fob + Alguien + off with + Algo.
    * dar las cosas masticadas = spoon-feeding [spoonfeeding], spoon-feed [spoon feed/spoonfeed].
    * dar la sensación = give + a sense.
    * dar la sensación de = give + the effect of.
    * dar la señal = give + the word, give + the signal.
    * dar la señal de alarma = sound + the clarion.
    * dar la señal de alerta = sound + the clarion.
    * dar la señal de estar listo = prompt.
    * dar lástima = feel + sorry for, pity.
    * dar la talla = be up to the mark, be up to scratch, measure up (to), be up to snuff, make + the cut.
    * dar latigazos = lash.
    * dar la vida = lay down + Posesivo + life, give + Posesivo + life.
    * dar la vuelta = turn + Nombre + (a)round, flip, swing around, swing back, turn (a)round.
    * dar la vuelta a = round, turn on + its head.
    * dar la vuelta en el aire = give + a toss.
    * darle a Alguien carta blanca = give + Nombre + a blank cheque.
    * darle a Alguien un cheque en blanco = give + Nombre + a blank cheque.
    * darle a la botella = booze.
    * darle a la lengua = shoot + the breeze, shoot + the bull.
    * darle a la manivela de arranque = turn + the crank.
    * darle alas a Alguien = let + Nombre + do things + Posesivo + (own) way.
    * darle al palique = gas.
    * darle a Uno escalofríos por Algo desagradable = make + Nombre + flinch.
    * darle caña = hurry up, get + a move on, put + pressure on.
    * darle caña a = have + a go at, get + stuck into.
    * dar lecciones = give + lessons.
    * darle cien mil vueltas a Alguien = knock + spots off + Nombre.
    * darle el puntillazo = nail it.
    * darle la razón a Alguien = side in + Posesivo + favour.
    * darle largas = play + Nombre + along.
    * darle largas a Algo = drag + Posesivo + feet, drag + Posesivo + heels.
    * darle la vuelta a la tortilla = turn + the tables (on).
    * darle sopas con hondas a Alguien = knock + spots off + Nombre.
    * darle una interpretación = give + interpretation.
    * darle una lección a Alguien = school.
    * darle una paliza a Alguien = take + Nombre + to the cleaners, give + Nombre + a beating, school.
    * darle un buen repaso a Alguien = take + Nombre + to the cleaners.
    * darle un repaso a = buff up on, brush up on.
    * darle un repaso a Alguien = school.
    * darle vueltas a = dwell on/upon.
    * darle vueltas a Algo = mull over, agonise over [agonize, -USA].
    * darle vueltas a la idea = toy with, toy with + idea of.
    * darle vueltas a la idea de = flirt with + the idea of.
    * darle vueltas a un asunto = chew + the cud.
    * darle vueltas a un problema = puzzle over + problem.
    * dar libertad = give + licence.
    * dar libertad a un esclavo = manumit.
    * dar libertad para + Infinitivo = afford + the freedom to + Infinitivo.
    * dar lo mejor de Uno mismo = give of + Posesivo + best.
    * dar los pasos necesarios = take + steps.
    * dar los primeros pasos en = venture into.
    * dar los últimos retoques a = put + the finishing touches on.
    * dar lugar = produce.
    * dar lugar a = cause, generate, give + rise to, mean, result (in), leave + room for, bring about, lead to, cause, open + the door to, give + cause to, give + occasion to.
    * dar lugar a la reflexión = provide + food for thought.
    * dar lugar a problemas = give + rise to problems.
    * dar lugar a queja = evoke + complaint.
    * dar lugar a rumores = fuel + rumours, give + rise to rumours.
    * dar luz verde = give + green light, give + the go-ahead.
    * dar mala impresión = look + bad.
    * dar marcha atrás = do + an about-face, back up, backpedal [back-pedal].
    * dar masaje = massage.
    * dar más de sí = go further.
    * dar más explicaciones = elaborate on.
    * dar materia para la reflexión = provide + food for thought.
    * dar mayor importancia a = give + pride of place to.
    * dar media vuelta = do + an about-face.
    * dar mejora (en) = give + improvement (in).
    * dar menos de lo debido = shortchange.
    * dar mucha importancia = put + a premium on.
    * dar mucho en qué pensar = give + Nombre + much to think about, give + Nombre + a lot to think about.
    * dar mucho valor a Algo = value + Nombre + highly.
    * dar muestras de = show + signs of.
    * dar + Nombre + una oportunidad = give + Nombre + a fair chance.
    * dar notoriedad a = create + a high profile for, give + a high profile.
    * dar nueva forma = reformat [re-format].
    * dar nueva vida = give + Nombre + new life, give + a second life.
    * dar opción = give + option.
    * dar origen = mother.
    * dar origen a = give + rise to, bring about, lead to, give + cause to, give + occasion to.
    * dar otro paso muy importante = reach + another milestone.
    * dar pábulo a = fuel, spark off.
    * dar pábulo a rumores = fuel + rumours, give + rise to rumours.
    * dar palos de ciego = grope (for/toward).
    * dar pánico = scare + the living daylights out of, frighten + the living daylights out of, dread, scare + the hell out of.
    * dar parte de = report.
    * dar paso (a) = give + way (to), yield to, make + way (for).
    * dar patadas en el estómago = stick in + Posesivo + craw.
    * dar pavor = be scared stiff, be frightened to death, be petrified of, be terrified, scare + the living daylights out of, frighten + the living daylights out of, scare + the hell out of.
    * dar pecho = breast-feeding [breastfeeding].
    * dar pereza = can't/couldn't be bothered.
    * dar permiso = give + permission, give + time off, grant + Alguien + leave.
    * dar permiso en el trabajo = give + time off work.
    * dar pie a = spark off, give + rise to, bring about, lead to, cause, open + the door to, give + cause to, give + occasion to.
    * dar pisotones = stomp.
    * dar pistas = throw + hints.
    * dar pistas falsas = throw out + false leads.
    * dar placer = give + pleasure, give + enjoyment.
    * dar poderes = give + powers.
    * dar por = tickle + Posesivo + fancy.
    * dar por concluido = put to + bed, close + the book on.
    * dar por culo = piss + Nombre + off.
    * dar por descontado = take for + granted, discount.
    * dar por hecho = take for + granted.
    * dar por perdido = be past praying for, write off.
    * dar por saldado = close + the book on.
    * dar por seguro que = rest + assured that.
    * dar por sentado = take for + granted.
    * dar por sentado Algo que realmente no lo está = beg + the question.
    * dar + Posesivo + vida = give + Posesivo + all.
    * dar preferencia = give + preference.
    * dar prestigio = lend + authoritativeness.
    * dar prioridad = award + priority, emphasise [emphasize, -USA], give + priority, give + precedence, assign + priority, give + preference.
    * dar prioridad a = give + pride of place to, place + emphasis on, prioritise [prioritize, -USA].
    * dar prioridad a algo = make + a priority.
    * dar problemas = play up.
    * dar propina = tipping.
    * dar pruebas = provide + evidence.
    * dar publicidad = publicise [publicize, -USA], give + publicity.
    * dar puntapiés = kick + Posesivo + feet.
    * dar punzadas = throb, twinge.
    * dar quebraderos de cabeza = give + headaches.
    * dar que hablar = fuel + rumours, give + rise to rumours, raise + eyebrows.
    * dar quehacer = make + trouble.
    * dar rabia = incense, gall, peeve.
    * dar razón de ser = bring + purpose.
    * dar recompensa = mete out + reward.
    * dar registro = accession.
    * dar relevancia = give + relevance.
    * dar relevancia a = create + a high profile for, give + a high profile.
    * dar relevancia a Algo = put + Algo + on the agenda.
    * dar resoplidos = chug.
    * dar respuesta = provide + answer, elicit + answer, develop + answer.
    * dar resultado = be successful, give + result, work, pay off, be a success, pay.
    * dar resultados = produce + results.
    * dar rienda suelta = unleash.
    * dar rienda suelta a = give + free rein to, allow + vent for, give + vent to, vent.
    * dar rienda suelta a + Nombre = let + Nombre + run riot.
    * dar riqueza a = add + richness to.
    * dar risitas = giggle.
    * dar sabor = spice up, add + spice.
    * dar salida a = vent.
    * dar saltitos = hop, skip.
    * dar sangre = donate + Posesivo + blood.
    * darse = appear, occur.
    * darse a = lend + Reflexivo + to.
    * darse aires = strut.
    * darse aires de grandeza = give + Reflexivo + such airs, aggrandise + Reflexivo.
    * darse a la fuga = flee, lam (it), go into + hiding, make + a quick getaway, take to + Posesivo + heels, run off.
    * darse a los demás = give of + Reflexivo.
    * darse con un canto en los dientes = count + Reflexivo + lucky, think + Reflexivo + lucky, consider + Reflexivo + lucky.
    * darse cuenta = become + aware, dawn on, detect, perceive, find, note, make + aware, come to + realise, wise up, reach + understanding, eye + catch, strike + home, suss (out), hit + home.
    * darse cuenta de = be aware of, be cognisant of, realise [realize, -USA], sense, wake up to, sink in, become + cognisant of, see through.
    * darse cuenta del peligro que = see + the danger that.
    * darse cuenta de un problema = alight on + problem.
    * darse de baja de una suscripción = unsubscribe.
    * darse el caso que + Indicativo = happen to + Infinitivo, chance to + Infinitivo.
    * darse el gusto de = indulge in.
    * darse el gusto de comprar = splurge on.
    * darse el lote = snog, neck.
    * darse el lujo de = splurge on.
    * darse golpes de pecho = beat + Posesivo + breast.
    * darse golpes en el pecho = beat + Posesivo + breast.
    * darse la mano = join + hands, shake + hand.
    * dárselas de = fancy + Reflexivo.
    * dársele Algo bien a Uno = be good at.
    * dársele a Uno bien las plantas = have + a green thumb, have + green fingers.
    * dársele a Uno mejor Algo = be better at.
    * dársele mejor a Uno = do + best.
    * darse media vuelta = turn on + Posesivo + heel.
    * darse (muchos) aires = give + Reflexivo + such airs, aggrandise + Reflexivo.
    * dar sentido = make + sense (out) of, make + sense of life.
    * dar sentido a = make + meaningful, give + meaning to.
    * dar sentido a las cosas = sense-making, meaning making.
    * dar sentido a la vida = give + meaning to life.
    * dar sentido a + Posesivo + vida = make + sense of + Posesivo + life.
    * dar señales de = show + signs of.
    * dar señales de vida = show + signs of life.
    * darse por afortunado = count + Reflexivo + lucky, think + Reflexivo + lucky, consider + Reflexivo + lucky.
    * darse por aludido = take + things personally, take + a hint, take + things personally, get + a hint.
    * darse por derrotado = sound + note of defeat.
    * darse por vencido = throw in + the towel, throw in/up + the sponge.
    * darse prisa = hurry, hurry up, get on + Posesivo + running shoes, shake + a leg, hot-foot it to, make + haste, rattle + Posesivo + dags, get + a wiggle on, put + Posesivo + skates on, get + Posesivo + skates on, get + a move on.
    * darse prisa con calma = make + haste slowly.
    * dar servicio = service.
    * darse una comilona = make + a pig of + Reflexivo, pig out (on).
    * darse una leche = come + a cropper.
    * darse un apretón de manos = clasp + hands.
    * darse una situación más esperanzadora = sound + a note of hope.
    * darse un atracón = make + a pig of + Reflexivo, pig out (on), stuff + Posesivo + face.
    * darse una transacción económica = cash + change hands.
    * darse una tripotada = make + a pig of + Reflexivo, pig out (on).
    * darse una vacante = occur + vacancy.
    * darse un baño de sol = sunbathe.
    * darse un chapuzón = take + a dip.
    * darse un descanso = give + Reflexivo + a break, rest on + Posesivo + oars.
    * darse un festín de = feast on.
    * darse un garbeo = mosey.
    * darse un porrazo = come + a cropper.
    * darse un respiro = lie on + Posesivo + oars, rest on + Posesivo + oars.
    * darse un tortazo = come + a cropper.
    * dar significado = imbue with + meaning.
    * dar sombra = shade.
    * dar su conformidad a = assent to.
    * dar sugerencias = give + suggestions.
    * dar terror = scare + the living daylights out of.
    * dar testimonio = bear + witness, give + testimony.
    * dar tiempo = give + time, donate + Posesivo + time.
    * dar tiempo a Alguien = give + Nombre + some time.
    * dar título = title.
    * dar todo de Uno mismo = give of + Posesivo + best.
    * dar todo el oro del mundo = give + Posesivo + right arm.
    * dar tono = tone.
    * dar trabajo = present + burden.
    * dar una advertencia = raise + caveat, issue + warning.
    * dar una apariencia de = provide + a semblance of, give + a semblance of.
    * dar una azotaina = spank.
    * dar una bofetada = cuff, slap.
    * dar una bofetada a Alguien = give + Nombre + a slap in the face.
    * dar una buena paliza = whitewash, thrash.
    * dar una cabezadita = nap, catching 10, napping.
    * dar una carcajada = give + a laugh, let out + a laugh.
    * dar una charla = give + address, give + a talk, give + a presentation, give + speech.
    * dar una conferencia = deliver + talk, make + a speech, give + speech, deliver + lecture, give + a lecture.
    * dar una contractura muscular = pull + a muscle.
    * dar una cornada = gore.
    * dar una excusa = give + excuse.
    * dar una explicación = present + explanation.
    * dar una falsa impresión = keep up + facade, put on + an act.
    * dar una fiesta = give + a party.
    * dar una galleta = slap.
    * dar una guantada = slap.
    * dar una idea = give + idea, give + glimpse, provide + an understanding.
    * dar una idea de = give + a feel for, give + indication, provide + a glimpse of, give + a flavour of, be indicative of, provide + insight into, give + a picture, give + an insight into, give + an inkling of.
    * dar una idea general = put in + the picture, give + a general picture, paint + a broad picture.
    * dar una imagen = convey + image, present + picture, paint + a picture, present + an image, present + a picture.
    * dar una imagen de = give + an impression of.
    * dar una impresión = make + an impression, leave + an impression, present + an image.
    * dar una impresión de = give + an impression of.
    * dar una impresión equivocada = send + the wrong signals.
    * dar una lección de humildad = humble.
    * dar una llamada de atención = sound + a wake-up call.
    * dar una norma = give + prescription.
    * dar una opinión = offer + opinion.
    * dar una oportunidad = give + opportunity, provide + opportunity, grant + opportunity, present + an opportunity, create + opportunity.
    * dar una oportunidad a Alguien = give + Nombre + a head start.
    * dar una orden = issue + command, issue + instruction.
    * dar una paliza = clobber, pummel, slaughter, knock + the living daylights out of, knock + the hell out out of, whip, whitewash, thrash, wallop, lick, baste, take + a pounding, take + a beating, belt, trounce, beat + Nombre + (all) hollow.
    * dar una paliza a Alguien = beat + Nombre + up, beat + Nombre + black and blue.
    * dar una patada = kick, boot.
    * dar una pista = give + a hint.
    * dar una posibilidad = afford + opportunity.
    * dar un apretón de manos = shake + hand.
    * dar una rabieta = throw + a tantrum.
    * dar una razón = give + reason.
    * dar una respuesta = furnish + answer, frame + response.
    * dar una sacudida = give + a shake, give + a jerk.
    * dar una segunda oportunidad = give + a second chance.
    * dar una segunda vida = give + a second life.
    * dar una solución = provide + solution, develop + solution.
    * dar una solución por buena que realmente no lo es = beg + the solution.
    * dar un aspecto + Adjetivo = give + a + Adjetivo + look.
    * dar un ataque de nervios = have + an attack of hysterics.
    * dar una torta = slap.
    * dar una torta a Alguien = give + Nombre + a slap in the face.
    * dar una tunda = trounce.
    * dar una ventaja = give + Nombre + an edge.
    * dar una ventaja a Alguien = give + Nombre + a head start.
    * dar una visión = present + view, provide + an understanding.
    * dar una visión general = give + a general picture.
    * dar una visión global = give + overview, present + an overview, present + an overall picture, give + an overall picture, overview.
    * dar una visión total = give + a complete picture.
    * dar un aviso = make + warning.
    * dar una voltereta = somersault, do + a somersault, summersault.
    * dar una voz = holler.
    * dar una vuelta de campana = capsize, somersault, do + a somersault, summersault.
    * dar una vuelta en coche = go out for + a drive.
    * dar un berrinche = throw + a tantrum.
    * dar un beso de despedida = kiss + Nombre + goodbye.
    * dar un bocado a = take + a bite out of.
    * dar un bofetón = cuff, slap.
    * dar un bofetón a Alguien = give + Nombre + a slap in the face.
    * dar un cachete = spank, cuff, slap.
    * dar un cachete a Alguien = slap + Nombre + on the wrist.
    * dar un calambre = cramp.
    * dar un chillido = holler.
    * dar un comienzo a = give + a start to.
    * dar un coscorrón = cuff.
    * dar un ejemplo = give + example.
    * dar un empujón = give + a boost.
    * dar un golpe = knock.
    * dar un golpe por detrás = rear-end.
    * dar un gran paso adelante = reach + milestone.
    * dar un grito = holler.
    * dar un guantazo = slap.
    * dar un hachazo = hack.
    * dar un hervor = parboil.
    * dar un impulso = kick-start [kickstart].
    * dar un lavado de cara = spruce up.
    * dar un manotazo = swat at, cuff, slap.
    * dar un manotazo a Alguien = give + Nombre + a slap in the face.
    * dar un nivel de prioridad alto = put + Nombre + high on + Posesivo + list of priorities.
    * dar un nuevo acabado = refinish.
    * dar un nuevo impulso = pep up.
    * dar un nuevo nombre = rename.
    * dar un ojo de la cara por Algo = give + an eye-tooth for/to.
    * dar unos azotes = spank.
    * dar un paseo = take + a stroll.
    * * *
    1.
    verbo transitivo
    1) ( entregar) to give

    500 dólares ¿quién da más? — any advance on 500 dollars?; conocer verbo transitivo 3b, entender verbo transitivo 2b

    2) (regalar, donar) to give

    ¿me lo prestas? - te lo doy, no lo necesito — can I borrow it? - you can keep it, I don't need it

    tener para dar y venderto have plenty to spare

    3) <cartas/mano> to deal
    4)
    a) ( proporcionar) <fuerzas/valor/esperanza> to give
    b) (Mús) to give

    ¿me das el la? — can you give me an A?

    5) (conferir, aportar) <sabor/color/forma> to give
    6)
    a) ( aplicar) to give
    b) <sedante/masaje> to give
    7)
    a) ( conceder) <prórroga/permiso> to give

    nos dieron un premiowe won o got a prize

    b) (RPl) ( calcular)

    ¿qué edad le das? — how old do you think he is?

    8)
    a) (expresar, decir)

    ¿le diste las gracias? — did you thank him?, did you say thank you?

    dales saludos — give/send them my regards

    me dio su parecer or opinión — she gave me her opinion

    b) (señalar, indicar)

    me da ocupado or (Esp) comunicando — the line's busy o (BrE) engaged

    9) ( producir) <fruto/flor> to bear

    esos bonos dan un 7% — those bonds yield 7%

    10)
    a) ( rendir)

    ha dado todo lo que esperaba de él — he has lived up to my/his expectations

    b) (AmL) ( alcanzar hasta)

    ¿cuánto da ese coche? — how fast can that car go?

    da 150 kilómetros por horait can do o go 150 kilometers an hour

    11) (causar, provocar)

    estos niños dan tanto trabajo! — these kids are such hard work!; (+ me/te/le etc)

    ¿no te da calor esa camisa? — aren't you too warm in that shirt?

    este coche no me ha dado problemas — this car hasn't given me any trouble; ver tb asco, hambre, miedo, etc

    dar que + inf: el jardín da muchísimo que hacer there's always such a lot to do in the garden; lo que dijo me dio que pensar — what he said gave me plenty to think about; ver tb dar III 1)

    12) ( presentar) < concierto> to give

    ¿qué dan esta noche en la tele? — what's on TV tonight? (colloq)

    ¿dónde están dando esa película? — where's that film showing?

    13)
    a) < fiesta> to give; <baile/banquete> to hold
    b) < conferencia> to give; < discurso> (AmL) to make
    c) (CS) < examen> to take o (BrE) sit; ver tb clase 5)

    dar un grito/un suspiro — to give a shout/heave a sigh

    dar un paso atrás/adelante — to take a step back/forward

    dame un beso/abrazo — give me a kiss/hug; ver tb golpe, paseo, vuelta, etc

    15) ( considerar)

    dar algo/a alguien por algo: lo dieron por muerto they gave him up for dead; doy por terminada la sesión I declare the session closed; ese tema lo doy por sabido I'm assuming you've already covered that topic; puedes dar por perdido el dinero you can say goodbye to that money; dalo por hecho! consider it done!; si apruebo daré el tiempo por bien empleado — if I pass it will have been time well spent

    2.
    dar vi
    1)
    a) ( entregar)

    no puedes con todo, dame que te ayudo — you'll never manage all that on your own, here, let me help you

    ¿me das para un helado? — can I have some money for an ice cream?

    b) ( en naipes) to deal
    2) (ser suficiente, alcanzar)

    dar para algo/alguien: este pollo da para dos comidas this chicken will do for two meals; con una botella no da para todos one bottle's not enough to go round; (+ me/te/le etc) eso no te da ni para un chicle you can't even buy a piece of chewing gum with that; no me dio (el) tiempo I didn't have time; dar de sí to stretch; qué poco dan de sí mil pesetas! a thousand pesetas doesn't go very far!; no dar para más: su inteligencia no da para más that's as much as his brain can cope with; lo que gano no da para más what I earn doesn't go any further; la fiesta no daba para más — the party was beginning to wind down

    a) puerta to give onto, open onto; ventana to look onto, give onto
    b) fachada/frente ( estar orientado hacia) to face
    c) ( llegar hasta) río to flow into, go into; calle to lead to

    el análisis le dio positivo/negativo — her test was positive/negative

    ¿cuánto da la cuenta? — what does it come to?

    5) ( importar)

    da lo mismo, ya iremos otro día — it doesn't matter, we'll go another day

    ¿qué más da un color que otro? — what difference does it make what color it is?; (+ me/te/le etc)

    ¿el jueves o el viernes? - me da igual — Thursday or Friday? - I don't mind o it doesn't make any difference to me

    ¿y a ti qué más te da si él viene? — what's it to you if he comes? (colloq)

    6)
    a) (pegar, golpear)

    darle a alguien — to hit somebody; ( como castigo) to smack somebody

    le dio en la cabeza/con un palo — he hit him on the head/with a stick

    b) (fam) (a tarea, asignatura)

    darle a algo: me pasé todo el verano dándole al inglés I spent the whole summer working on my English; cómo le da al vino! he really knocks back o (AmE) down the wine (colloq); cómo le han dado al queso! ya casi no queda! — they've certainly been at the cheese, there's hardly any left! (colloq)

    c) ( acertar) to hit

    dar en el blanco/el centro — to hit the target/the bull's-eye

    7) (accionar, mover)

    darle a algoa botón/tecla to press something; a interruptor to flick something; a manivela to turn something; (+ compl)

    8)

    dale que dale or (Esp) dale que te pego! — (fam)

    dale que dale con lo mismo!stop going on about it!

    b) (RPl fam) ( instando a hacer algo) come on

    dale, prestámelo — come on o go on, lend it to me

    9) dar con ( encontrar) < persona> to find; < solución> to hit upon, find; < palabra> to come up with
    10) (acometer, sobrevenir) (+ me/te/le etc)

    me va a dar algo — (fam) I'm going to have a fit (colloq); ver tb dar verbo transitivo II 3, escalofrío, frío, gana, etc

    11) (hablando de manías, ocurrencias)

    darle a alguien por + inf — to take to -ing

    le ha dado por decir que... — he's started saying that...

    12) sol/viento/luz
    3.
    1) darse v pron
    2) ( producirse) to grow
    3) ( presentarse) oportunidad/ocasión to arise
    4) ( resultar) (+ me/te/le etc)

    ¿cómo se te da a ti la costura? — are you any good at sewing?

    5)
    a) (dedicarse, entregarse)

    darse a algo: se dio a la bebida she took to drink; se ha dado por entero a su familia/a la causa — she has devoted herself entirely to her family/to the cause

    b) (CS, Ven) ( ser sociable)
    6)

    me di una duchaI took o had a shower

    dárselas de algo: se las da de que sabe mucho he likes to make out he knows a lot; dárselas de listo to act smart; ¿y de qué se las da ése? — who does he think he is?

    b) (golpearse, pegarse)

    no te vayas a dar con la cabeza contra el techodon't hit o bang your head on the ceiling

    c) (recípr)

    se estaban dando (de) patadas/puñetazos — they were kicking/punching each other

    darse por algo: con eso me daría por satisfecha I'd be quite happy with that; darse por vencido — to give up; ver tb aludir a, enterado 1

    * * *
    = allow, give, issue, pitch, hand over, pass over, give away, give out, get + free.

    Ex: Folders allow a set of papers to be kept together when a set on a given topic is removed from the file.

    Ex: An abstract of a bibliography can be expected to note whether author affiliations are given = Es de esperar que el resumen de una bibliografía indique si se incluyen los lugares de trabajo de los autores.
    Ex: Once a user is registered, a password will be issued which provides access to all or most of the data bases offered by the host as and when the user wishes.
    Ex: Thus pitching instructions at the right level can be difficult.
    Ex: Eventually, teachers should be able to ' hand the chalk over to the students' and take a back seat.
    Ex: She also indicated in passing that in future authors would not automatically pass over the copyright of research results in papers to publishers.
    Ex: This must be done in a fully commercial way, not by giving away machines or paper, nor by giving away imported books.
    Ex: Similarly, equipment such as this can often give out quite a lot of heat which has to be adequately dissipated.
    Ex: Most people know 'earbuds' as the cheap-o earphones you get free with a cell phone.
    * acción de dar un nombre a Algo = naming.
    * antes de darse cuenta = before + Pronombre + know what + happen, before + Pronombre + know it.
    * con la sabiduría que da la experiencia = with the benefit of hindsight.
    * cosas que dan miedo = things that go bump in the night.
    * da la casualidad = as it happens.
    * dale alas a tu imaginación = let + your imagination fly!.
    * dando sacudidas = jerkily.
    * dar el esquinazo a = give + Nombre + a wide berth.
    * dar a = look onto, give onto, overlook.
    * dar a Algo el nombre de = earn + Nombre + the name of.
    * dar a Algo más importancia de la que tiene = oversell.
    * dar a Algo una nueva dimensión = take + Nombre + into a new dimension.
    * dar a Algo una nueva perspectiva = give + Nombre + a new twist.
    * dar a Alguien el beneficio de la duda = give + Nombre + the benefit of the doubt.
    * dar a Alguien una mano y te cogen el brazo = give + Pronombre + an inch and + Pronombre + take a mile, give + Pronombre + an inch and + Pronombre + take a mile.
    * dar a Alguien una oportunidad de triunfar = give + Nombre + a fighting chance.
    * dar a Alguien una palmada en la espalda = pat + Alguien + on the back for + Algo.
    * dar a Alguien una palmadita en la espalda = pat + Alguien + on the back for + Algo.
    * dar a Alguien una puñalada por la espalda = stab + Alguien + in the back.
    * dar a Alguien una puñalada trapera = stab + Alguien + in the back.
    * dar a Alguien un margen de confianza = give + Nombre + the benefit of the doubt.
    * dar abasto = cope.
    * dar abasto con = cope with.
    * dar acceso = provide + access.
    * dar acceso a = give + access to.
    * dar a conocer = bring to + the attention, communicate, publicise [publicize, -USA], report, articulate, make + known.
    * dar a conocer la presencia de = make + Posesivo + presence known.
    * dar a entender = give to + understand, hint, send + a clear signal that, lull + Nombre + into thinking, insinuate, intimate.
    * dar agua = lose + water, leak.
    * dar a la calle = give onto + the street.
    * dar a la caza de = chase down.
    * dar Algo a conocer = get + the word out.
    * dar alguna esperanza = give + some cause for hope.
    * dar al traste con los planes = upset + the applecart.
    * dar al traste con + Posesivo + planes = upset + Posesivo + plans, ruin + Posesivo + plans.
    * dar al traste con todo = upset + the applecart.
    * dar a luz = birth, deliver.
    * dar a luz a = give + birth to.
    * dar ánimos = give + a word of encouragement, hearten.
    * dar apoyo = give + support, support, provide + support.
    * dar asco = stink, disgust.
    * dar aullidos = caterwaul.
    * dar autoría = lend + authoritativeness.
    * dar autoridad a Algo = lend + authority to.
    * dar bandazos = lurch.
    * dar bastante importancia a = place + great store on.
    * dar brillo a = buff, buff up.
    * dar buen uso a Algo = put to + good use.
    * dar cabida a = accommodate, include, hold, take, make + room (for), leave + room for, leave + room for.
    * dar cabida al crecimiento = accommodate + growth.
    * dar caladas = puff.
    * dar calidad = deliver + value.
    * dar caprichos = pamper.
    * dar cera = wax.
    * dar chillidos = shriek.
    * dar cien mil vueltas = beat + Nombre + hands down, win + hands down.
    * dar clase = give + a lesson, teach + class, teach + lesson, hold + class.
    * dar coba = toady, fawn (on/upon/over).
    * dar comienzo a = give + a start to.
    * dar como ejemplo = cite + as an example.
    * dar como norma = rule.
    * dar como resultado = add up to, result (in), lead to.
    * dar con = hit on/upon, put + Posesivo + finger on, stumble on.
    * dar conferencia = lecture.
    * dar consejo sobre = give + advice on.
    * dar consentimiento = give + licence.
    * dar con una esponja húmeda = sponging.
    * dar con una idea = hit on/upon + idea.
    * dar con una solución = come up with + solution.
    * dar coraje = peeve.
    * dar corte = self-conscious, feel + shy.
    * dar credibilidad = give + credence, lend + credence, bestow + credibility, provide + credibility.
    * dar crédito = give + credence.
    * dar cualquier cosa por Algo = give + an eye-tooth for/to.
    * dar cuenta = render + an account of.
    * dar cuenta de = account for.
    * dar cuenta de Algo = be held to account.
    * dar cuerda a un reloj = wind + clock.
    * dar cuerpo = give + substance.
    * dar cuerpo a = flesh out.
    * dar cuerpo y forma a = lend + substance and form to.
    * dar datos de = give + details of.
    * dar de alta = discharge from + hospital.
    * dar de baja = take out of + circulation.
    * dar de cara a = front.
    * dar de comer = feed.
    * dar de lado = short-circuit [shortcircuit], give + Nombre + the cold shoulder.
    * dar de lleno = hit + home.
    * dar de mala gana = begrudge, grudge.
    * dar de mamar = breast-feeding [breastfeeding].
    * dar de mamar a = breast-feed [breastfeed].
    * dar demasiada información y muy rápidamente = trot out.
    * dar de qué hablar = raise + eyebrows, fuel + rumours, give + rise to rumours.
    * dar de quilla = keel over.
    * dar derecho a = entitle to.
    * dar descanso de = give + relief from.
    * dar de sí = stretch out.
    * dar detalles de = give + details of.
    * dar de Uno mismo = give of + Reflexivo.
    * dar dinero = pay + money, donate + Posesivo + money.
    * dar dirección = lend + direction.
    * dar directrices = give + guidance, provide + guidance.
    * dar duro = pack + a wallop.
    * dar ejemplo = set + an example, lead by + example.
    * dar ejemplo de = illustrate.
    * dar el brazo a torcer = give in to.
    * dar el brazo derecho = give + Posesivo + right arm.
    * dar el do de pecho = do + Posesivo + best, pull out + all the stops, do + Posesivo + utmost.
    * dar el efecto de = give + the effect of.
    * dar el esquinazo = dodge.
    * dar el esquinazo a = steer + clear of, steer away from.
    * dar el golpe de gracia = administer + the coup de grace, deliver + the coup de grace.
    * dar el nombre = label.
    * dar el oro y el moro = give + Posesivo + right arm.
    * dar el pecho = breast-feed [breastfeed].
    * dar el pésame = pass + Posesivo + condolences.
    * dar el pistoletazo de salida = fire + the starting gun.
    * dar el primer paso = make + a start, take + the first step.
    * dar el puntillazo a = put + an end to, bring + an end to, bring to + an end.
    * dar el salto = make + the leap.
    * dar el todo por el todo = give + Posesivo + all.
    * dar el último empujón = go + the last mile, go + the extra mile.
    * dar el último repaso = tie + the pieces together.
    * dar el visto bueno = approve, clear, give + green light, give + the go-ahead.
    * dar el visto bueno a una factura = clear + invoice.
    * dar el/un espectáculo = make + a spectacle of + Reflexivo.
    * dar empujones = shove.
    * dar en el blanco = hit + the bull's eye, strike + home, put + Posesivo + finger on, hit + the truth, hit + home.
    * dar en el clavo = hit + the nail on the head, be spot on, strike + home, put + Posesivo + finger on, hit + the truth.
    * dar en el larguero = hit + the crossbar, hit + the crossbar.
    * dar en el travesaño = hit + the crossbar.
    * dar energía = energise [energize, -USA].
    * dar énfasis = give + emphasis, place + stress, give + stress.
    * dar énfasis a = place + emphasis on.
    * dar en garantía = pawn.
    * dar en la diana = hit + home.
    * dar en mano = hand (over).
    * dar entrada = enter.
    * dar esperanza = nurture + hope, give + hope, bring + visions of.
    * dar esperanzas = raise + expectations, raise + hopes.
    * dar estímulo = provide + boost.
    * dar evasivas = stonewall, play for + time.
    * dar evidencia = furnish with + evidence.
    * dar fe = attest, certify.
    * dar fe de = testify (to/of), vouch (for), be testimony to.
    * dar fe de que = attest to + the fact that.
    * dar fin = bring to + a close, draw to + a close, wind down.
    * dar forma = become + cast, give + shape, shape, mould [mold, -USA], inform.
    * dar forma cuadrada = square.
    * dar fruto = bear + fruit, come to + fruition.
    * dar fuerte = pack + a wallop.
    * dar fuerza = empower, bring + strength.
    * dar gato por liebre = buy + a pig in a poke, pass off + a lemon.
    * dar golpes = pound.
    * dar gracias por lo que Uno tiene = count + Posesivo + blessings.
    * dar gritos = shriek, shout.
    * dar guerra = act up, play up.
    * dar gustirrinín = tickle + Posesivo + fancy.
    * dar gusto = oblige, bring + pleasure, flavour [flavor, -USA].
    * dar hipo = hiccup.
    * dar ideas = offer + clues.
    * da rienda suelta a tu imaginación = let + your imagination fly!.
    * dar ímpetu = lend + force, give + impetus.
    * dar importancia = attach + importance, give + prominence, stress, give + pre-eminence, give + relevance, place + importance, give + importance.
    * dar importancia a = give + weight to, place + emphasis on, attach + weight to, create + a high profile for, give + a high profile, place + weight on.
    * dar importancia a Algo = put + Algo + on the agenda, be on the agenda.
    * dar indicios de = show + signs of.
    * dar indicios y pistas = drop + hints and clues.
    * dar información = provide + information, give + information, release + information.
    * dar información adicional = give + further details.
    * dar información de = give + details of.
    * dar interés = spice up, add + spice.
    * dar la alarma = sound + alarm.
    * dar la apariencia de = place + a veneer of.
    * dar la bienvenida = welcome.
    * dar la casualidad que + Indicativo = happen to + Infinitivo, chance to + Infinitivo.
    * dar la cuenta atrás = count + Nombre + out.
    * dar la enhorabuena = give + congratulations.
    * dar la entrada para = make + a deposit on.
    * dar la espalda = turn + aside.
    * dar la idea = give + the impression that.
    * dar la imagen = give + the impression that.
    * dar la impresión = convey + impression, strike + Pronombre Personal, give + the impression that, confer + impression, come off as.
    * dar la impresión de = contrive, conjure up + a picture of, come across as.
    * dar la impresión de seriedad en el trabajo = appear + businesslike.
    * dar la la lata = nag (at).
    * dar la lata = play up.
    * dar la mano = extend + Posesivo + hand.
    * dar la mano derecha = give + Posesivo + right arm.
    * dar la murga = be a pest.
    * dar la noticia = give + the news.
    * dar la opinión sobre = give + opinion on.
    * dar la oportunidad = give + chance.
    * dar la oportunidad de = present with + opportunities for, allow + the opportunity to.
    * dar la oportunidad de expresarse libremente = give + voice to.
    * dar la oportunidad de opinar = give + voice to.
    * dar la puntilla a = put + an end to, bring + an end to, bring to + an end.
    * dar largas = stonewall, play for + time, fob + Alguien + off with + Algo.
    * dar las cosas masticadas = spoon-feeding [spoonfeeding], spoon-feed [spoon feed/spoonfeed].
    * dar la sensación = give + a sense.
    * dar la sensación de = give + the effect of.
    * dar la señal = give + the word, give + the signal.
    * dar la señal de alarma = sound + the clarion.
    * dar la señal de alerta = sound + the clarion.
    * dar la señal de estar listo = prompt.
    * dar lástima = feel + sorry for, pity.
    * dar la talla = be up to the mark, be up to scratch, measure up (to), be up to snuff, make + the cut.
    * dar latigazos = lash.
    * dar la vida = lay down + Posesivo + life, give + Posesivo + life.
    * dar la vuelta = turn + Nombre + (a)round, flip, swing around, swing back, turn (a)round.
    * dar la vuelta a = round, turn on + its head.
    * dar la vuelta en el aire = give + a toss.
    * darle a Alguien carta blanca = give + Nombre + a blank cheque.
    * darle a Alguien un cheque en blanco = give + Nombre + a blank cheque.
    * darle a la botella = booze.
    * darle a la lengua = shoot + the breeze, shoot + the bull.
    * darle a la manivela de arranque = turn + the crank.
    * darle alas a Alguien = let + Nombre + do things + Posesivo + (own) way.
    * darle al palique = gas.
    * darle a Uno escalofríos por Algo desagradable = make + Nombre + flinch.
    * darle caña = hurry up, get + a move on, put + pressure on.
    * darle caña a = have + a go at, get + stuck into.
    * dar lecciones = give + lessons.
    * darle cien mil vueltas a Alguien = knock + spots off + Nombre.
    * darle el puntillazo = nail it.
    * darle la razón a Alguien = side in + Posesivo + favour.
    * darle largas = play + Nombre + along.
    * darle largas a Algo = drag + Posesivo + feet, drag + Posesivo + heels.
    * darle la vuelta a la tortilla = turn + the tables (on).
    * darle sopas con hondas a Alguien = knock + spots off + Nombre.
    * darle una interpretación = give + interpretation.
    * darle una lección a Alguien = school.
    * darle una paliza a Alguien = take + Nombre + to the cleaners, give + Nombre + a beating, school.
    * darle un buen repaso a Alguien = take + Nombre + to the cleaners.
    * darle un repaso a = buff up on, brush up on.
    * darle un repaso a Alguien = school.
    * darle vueltas a = dwell on/upon.
    * darle vueltas a Algo = mull over, agonise over [agonize, -USA].
    * darle vueltas a la idea = toy with, toy with + idea of.
    * darle vueltas a la idea de = flirt with + the idea of.
    * darle vueltas a un asunto = chew + the cud.
    * darle vueltas a un problema = puzzle over + problem.
    * dar libertad = give + licence.
    * dar libertad a un esclavo = manumit.
    * dar libertad para + Infinitivo = afford + the freedom to + Infinitivo.
    * dar lo mejor de Uno mismo = give of + Posesivo + best.
    * dar los pasos necesarios = take + steps.
    * dar los primeros pasos en = venture into.
    * dar los últimos retoques a = put + the finishing touches on.
    * dar lugar = produce.
    * dar lugar a = cause, generate, give + rise to, mean, result (in), leave + room for, bring about, lead to, cause, open + the door to, give + cause to, give + occasion to.
    * dar lugar a la reflexión = provide + food for thought.
    * dar lugar a problemas = give + rise to problems.
    * dar lugar a queja = evoke + complaint.
    * dar lugar a rumores = fuel + rumours, give + rise to rumours.
    * dar luz verde = give + green light, give + the go-ahead.
    * dar mala impresión = look + bad.
    * dar marcha atrás = do + an about-face, back up, backpedal [back-pedal].
    * dar masaje = massage.
    * dar más de sí = go further.
    * dar más explicaciones = elaborate on.
    * dar materia para la reflexión = provide + food for thought.
    * dar mayor importancia a = give + pride of place to.
    * dar media vuelta = do + an about-face.
    * dar mejora (en) = give + improvement (in).
    * dar menos de lo debido = shortchange.
    * dar mucha importancia = put + a premium on.
    * dar mucho en qué pensar = give + Nombre + much to think about, give + Nombre + a lot to think about.
    * dar mucho valor a Algo = value + Nombre + highly.
    * dar muestras de = show + signs of.
    * dar + Nombre + una oportunidad = give + Nombre + a fair chance.
    * dar notoriedad a = create + a high profile for, give + a high profile.
    * dar nueva forma = reformat [re-format].
    * dar nueva vida = give + Nombre + new life, give + a second life.
    * dar opción = give + option.
    * dar origen = mother.
    * dar origen a = give + rise to, bring about, lead to, give + cause to, give + occasion to.
    * dar otro paso muy importante = reach + another milestone.
    * dar pábulo a = fuel, spark off.
    * dar pábulo a rumores = fuel + rumours, give + rise to rumours.
    * dar palos de ciego = grope (for/toward).
    * dar pánico = scare + the living daylights out of, frighten + the living daylights out of, dread, scare + the hell out of.
    * dar parte de = report.
    * dar paso (a) = give + way (to), yield to, make + way (for).
    * dar patadas en el estómago = stick in + Posesivo + craw.
    * dar pavor = be scared stiff, be frightened to death, be petrified of, be terrified, scare + the living daylights out of, frighten + the living daylights out of, scare + the hell out of.
    * dar pecho = breast-feeding [breastfeeding].
    * dar pereza = can't/couldn't be bothered.
    * dar permiso = give + permission, give + time off, grant + Alguien + leave.
    * dar permiso en el trabajo = give + time off work.
    * dar pie a = spark off, give + rise to, bring about, lead to, cause, open + the door to, give + cause to, give + occasion to.
    * dar pisotones = stomp.
    * dar pistas = throw + hints.
    * dar pistas falsas = throw out + false leads.
    * dar placer = give + pleasure, give + enjoyment.
    * dar poderes = give + powers.
    * dar por = tickle + Posesivo + fancy.
    * dar por concluido = put to + bed, close + the book on.
    * dar por culo = piss + Nombre + off.
    * dar por descontado = take for + granted, discount.
    * dar por hecho = take for + granted.
    * dar por perdido = be past praying for, write off.
    * dar por saldado = close + the book on.
    * dar por seguro que = rest + assured that.
    * dar por sentado = take for + granted.
    * dar por sentado Algo que realmente no lo está = beg + the question.
    * dar + Posesivo + vida = give + Posesivo + all.
    * dar preferencia = give + preference.
    * dar prestigio = lend + authoritativeness.
    * dar prioridad = award + priority, emphasise [emphasize, -USA], give + priority, give + precedence, assign + priority, give + preference.
    * dar prioridad a = give + pride of place to, place + emphasis on, prioritise [prioritize, -USA].
    * dar prioridad a algo = make + a priority.
    * dar problemas = play up.
    * dar propina = tipping.
    * dar pruebas = provide + evidence.
    * dar publicidad = publicise [publicize, -USA], give + publicity.
    * dar puntapiés = kick + Posesivo + feet.
    * dar punzadas = throb, twinge.
    * dar quebraderos de cabeza = give + headaches.
    * dar que hablar = fuel + rumours, give + rise to rumours, raise + eyebrows.
    * dar quehacer = make + trouble.
    * dar rabia = incense, gall, peeve.
    * dar razón de ser = bring + purpose.
    * dar recompensa = mete out + reward.
    * dar registro = accession.
    * dar relevancia = give + relevance.
    * dar relevancia a = create + a high profile for, give + a high profile.
    * dar relevancia a Algo = put + Algo + on the agenda.
    * dar resoplidos = chug.
    * dar respuesta = provide + answer, elicit + answer, develop + answer.
    * dar resultado = be successful, give + result, work, pay off, be a success, pay.
    * dar resultados = produce + results.
    * dar rienda suelta = unleash.
    * dar rienda suelta a = give + free rein to, allow + vent for, give + vent to, vent.
    * dar rienda suelta a + Nombre = let + Nombre + run riot.
    * dar riqueza a = add + richness to.
    * dar risitas = giggle.
    * dar sabor = spice up, add + spice.
    * dar salida a = vent.
    * dar saltitos = hop, skip.
    * dar sangre = donate + Posesivo + blood.
    * darse = appear, occur.
    * darse a = lend + Reflexivo + to.
    * darse aires = strut.
    * darse aires de grandeza = give + Reflexivo + such airs, aggrandise + Reflexivo.
    * darse a la fuga = flee, lam (it), go into + hiding, make + a quick getaway, take to + Posesivo + heels, run off.
    * darse a los demás = give of + Reflexivo.
    * darse con un canto en los dientes = count + Reflexivo + lucky, think + Reflexivo + lucky, consider + Reflexivo + lucky.
    * darse cuenta = become + aware, dawn on, detect, perceive, find, note, make + aware, come to + realise, wise up, reach + understanding, eye + catch, strike + home, suss (out), hit + home.
    * darse cuenta de = be aware of, be cognisant of, realise [realize, -USA], sense, wake up to, sink in, become + cognisant of, see through.
    * darse cuenta del peligro que = see + the danger that.
    * darse cuenta de un problema = alight on + problem.
    * darse de baja de una suscripción = unsubscribe.
    * darse el caso que + Indicativo = happen to + Infinitivo, chance to + Infinitivo.
    * darse el gusto de = indulge in.
    * darse el gusto de comprar = splurge on.
    * darse el lote = snog, neck.
    * darse el lujo de = splurge on.
    * darse golpes de pecho = beat + Posesivo + breast.
    * darse golpes en el pecho = beat + Posesivo + breast.
    * darse la mano = join + hands, shake + hand.
    * dárselas de = fancy + Reflexivo.
    * dársele Algo bien a Uno = be good at.
    * dársele a Uno bien las plantas = have + a green thumb, have + green fingers.
    * dársele a Uno mejor Algo = be better at.
    * dársele mejor a Uno = do + best.
    * darse media vuelta = turn on + Posesivo + heel.
    * darse (muchos) aires = give + Reflexivo + such airs, aggrandise + Reflexivo.
    * dar sentido = make + sense (out) of, make + sense of life.
    * dar sentido a = make + meaningful, give + meaning to.
    * dar sentido a las cosas = sense-making, meaning making.
    * dar sentido a la vida = give + meaning to life.
    * dar sentido a + Posesivo + vida = make + sense of + Posesivo + life.
    * dar señales de = show + signs of.
    * dar señales de vida = show + signs of life.
    * darse por afortunado = count + Reflexivo + lucky, think + Reflexivo + lucky, consider + Reflexivo + lucky.
    * darse por aludido = take + things personally, take + a hint, take + things personally, get + a hint.
    * darse por derrotado = sound + note of defeat.
    * darse por vencido = throw in + the towel, throw in/up + the sponge.
    * darse prisa = hurry, hurry up, get on + Posesivo + running shoes, shake + a leg, hot-foot it to, make + haste, rattle + Posesivo + dags, get + a wiggle on, put + Posesivo + skates on, get + Posesivo + skates on, get + a move on.
    * darse prisa con calma = make + haste slowly.
    * dar servicio = service.
    * darse una comilona = make + a pig of + Reflexivo, pig out (on).
    * darse una leche = come + a cropper.
    * darse un apretón de manos = clasp + hands.
    * darse una situación más esperanzadora = sound + a note of hope.
    * darse un atracón = make + a pig of + Reflexivo, pig out (on), stuff + Posesivo + face.
    * darse una transacción económica = cash + change hands.
    * darse una tripotada = make + a pig of + Reflexivo, pig out (on).
    * darse una vacante = occur + vacancy.
    * darse un baño de sol = sunbathe.
    * darse un chapuzón = take + a dip.
    * darse un descanso = give + Reflexivo + a break, rest on + Posesivo + oars.
    * darse un festín de = feast on.
    * darse un garbeo = mosey.
    * darse un porrazo = come + a cropper.
    * darse un respiro = lie on + Posesivo + oars, rest on + Posesivo + oars.
    * darse un tortazo = come + a cropper.
    * dar significado = imbue with + meaning.
    * dar sombra = shade.
    * dar su conformidad a = assent to.
    * dar sugerencias = give + suggestions.
    * dar terror = scare + the living daylights out of.
    * dar testimonio = bear + witness, give + testimony.
    * dar tiempo = give + time, donate + Posesivo + time.
    * dar tiempo a Alguien = give + Nombre + some time.
    * dar título = title.
    * dar todo de Uno mismo = give of + Posesivo + best.
    * dar todo el oro del mundo = give + Posesivo + right arm.
    * dar tono = tone.
    * dar trabajo = present + burden.
    * dar una advertencia = raise + caveat, issue + warning.
    * dar una apariencia de = provide + a semblance of, give + a semblance of.
    * dar una azotaina = spank.
    * dar una bofetada = cuff, slap.
    * dar una bofetada a Alguien = give + Nombre + a slap in the face.
    * dar una buena paliza = whitewash, thrash.
    * dar una cabezadita = nap, catching 10, napping.
    * dar una carcajada = give + a laugh, let out + a laugh.
    * dar una charla = give + address, give + a talk, give + a presentation, give + speech.
    * dar una conferencia = deliver + talk, make + a speech, give + speech, deliver + lecture, give + a lecture.
    * dar una contractura muscular = pull + a muscle.
    * dar una cornada = gore.
    * dar una excusa = give + excuse.
    * dar una explicación = present + explanation.
    * dar una falsa impresión = keep up + facade, put on + an act.
    * dar una fiesta = give + a party.
    * dar una galleta = slap.
    * dar una guantada = slap.
    * dar una idea = give + idea, give + glimpse, provide + an understanding.
    * dar una idea de = give + a feel for, give + indication, provide + a glimpse of, give + a flavour of, be indicative of, provide + insight into, give + a picture, give + an insight into, give + an inkling of.
    * dar una idea general = put in + the picture, give + a general picture, paint + a broad picture.
    * dar una imagen = convey + image, present + picture, paint + a picture, present + an image, present + a picture.
    * dar una imagen de = give + an impression of.
    * dar una impresión = make + an impression, leave + an impression, present + an image.
    * dar una impresión de = give + an impression of.
    * dar una impresión equivocada = send + the wrong signals.
    * dar una lección de humildad = humble.
    * dar una llamada de atención = sound + a wake-up call.
    * dar una norma = give + prescription.
    * dar una opinión = offer + opinion.
    * dar una oportunidad = give + opportunity, provide + opportunity, grant + opportunity, present + an opportunity, create + opportunity.
    * dar una oportunidad a Alguien = give + Nombre + a head start.
    * dar una orden = issue + command, issue + instruction.
    * dar una paliza = clobber, pummel, slaughter, knock + the living daylights out of, knock + the hell out out of, whip, whitewash, thrash, wallop, lick, baste, take + a pounding, take + a beating, belt, trounce, beat + Nombre + (all) hollow.
    * dar una paliza a Alguien = beat + Nombre + up, beat + Nombre + black and blue.
    * dar una patada = kick, boot.
    * dar una pista = give + a hint.
    * dar una posibilidad = afford + opportunity.
    * dar un apretón de manos = shake + hand.
    * dar una rabieta = throw + a tantrum.
    * dar una razón = give + reason.
    * dar una respuesta = furnish + answer, frame + response.
    * dar una sacudida = give + a shake, give + a jerk.
    * dar una segunda oportunidad = give + a second chance.
    * dar una segunda vida = give + a second life.
    * dar una solución = provide + solution, develop + solution.
    * dar una solución por buena que realmente no lo es = beg + the solution.
    * dar un aspecto + Adjetivo = give + a + Adjetivo + look.
    * dar un ataque de nervios = have + an attack of hysterics.
    * dar una torta = slap.
    * dar una torta a Alguien = give + Nombre + a slap in the face.
    * dar una tunda = trounce.
    * dar una ventaja = give + Nombre + an edge.
    * dar una ventaja a Alguien = give + Nombre + a head start.
    * dar una visión = present + view, provide + an understanding.
    * dar una visión general = give + a general picture.
    * dar una visión global = give + overview, present + an overview, present + an overall picture, give + an overall picture, overview.
    * dar una visión total = give + a complete picture.
    * dar un aviso = make + warning.
    * dar una voltereta = somersault, do + a somersault, summersault.
    * dar una voz = holler.
    * dar una vuelta de campana = capsize, somersault, do + a somersault, summersault.
    * dar una vuelta en coche = go out for + a drive.
    * dar un berrinche = throw + a tantrum.
    * dar un beso de despedida = kiss + Nombre + goodbye.
    * dar un bocado a = take + a bite out of.
    * dar un bofetón = cuff, slap.
    * dar un bofetón a Alguien = give + Nombre + a slap in the face.
    * dar un cachete = spank, cuff, slap.
    * dar un cachete a Alguien = slap + Nombre + on the wrist.
    * dar un calambre = cramp.
    * dar un chillido = holler.
    * dar un comienzo a = give + a start to.
    * dar un coscorrón = cuff.
    * dar un ejemplo = give + example.
    * dar un empujón = give + a boost.
    * dar un golpe = knock.
    * dar un golpe por detrás = rear-end.
    * dar un gran paso adelante = reach + milestone.
    * dar un grito = holler.
    * dar un guantazo = slap.
    * dar un hachazo = hack.
    * dar un hervor = parboil.
    * dar un impulso = kick-start [kickstart].
    * dar un lavado de cara = spruce up.
    * dar un manotazo = swat at, cuff, slap.
    * dar un manotazo a Alguien = give + Nombre + a slap in the face.
    * dar un nivel de prioridad alto = put + Nombre + high on + Posesivo + list of priorities.
    * dar un nuevo acabado = refinish.
    * dar un nuevo impulso = pep up.
    * dar un nuevo nombre = rename.
    * dar un ojo de la cara por Algo = give + an eye-tooth for/to.
    * dar unos azotes = spank.
    * dar un paseo = take + a stroll, t

    * * *
    dar [ A25 ]
    ■ dar (verbo transitivo)
    A entregar
    B regalar, donar
    C en naipes
    D
    1 proporcionar
    2 Música
    E conferir, aportar
    F
    1 aplicar capa de barniz etc
    2 dar: inyección etc
    G
    1 conceder prórroga etc
    2 atribuir
    3 pronosticando duración
    4 dar: edad, años
    H
    1 expresar, decir
    2 señalar, indicar
    A producir
    B rendir, alcanzar hasta
    C causar, provocar
    D arruinar, fastidiar
    A presentar
    B ofrecer, celebrar
    C dar: conferencia
    A realizar la acción indicada
    B dar: limpiada etc
    Sentido V considerar
    ■ dar (verbo intransitivo)
    A
    1 entregar
    2 en naipes
    B ser suficiente, alcanzar
    C
    1 dar a: puerta etc
    2 llegar hasta
    3 estar orientado hacia
    D comunicar
    E arrojar un resultado
    F importar
    A
    1 pegar, golpear
    2 darle a algo: tarea
    3 darle a algo: hacer uso de
    4 acertar
    B
    1 darle a algo: accionar
    2 mover
    C
    1 indicando insistencia
    2 instando a alguien a hacer algo
    D dar con
    A acometer, sobrevenir
    B
    1 darle a alguien por algo
    2 darle a alguien con algo
    C dar en
    D dar: sol, viento, luz
    E acabar
    ■ darse (verbo pronominal)
    A producirse
    B ocurrir
    C resultar
    A dedicarse, entregarse
    B tratarse, ser sociable
    A realizar la acción indicada
    B
    1 golpearse, pegarse
    2 darse (de) golpes
    3 darse (de) patadas etc
    Sentido IV considerarse
    vt
    A (entregar) to give
    dale las llaves a Jaime give the keys to Jaime, give Jaime the keys
    se las di a Jaime I gave them to Jaime
    dale esto a tu madre de mi parte give this to your mother from me
    deme un kilo de peras can I have a kilo of pears?
    500 dólares ¿quién da más? any advance on 500 dollars?
    dar algo A + INF:
    da toda la ropa a planchar/lavar she sends all her clothes to be ironed/washed, she has all her ironing/washing done for her
    comer1 vi A 2. (↑ comer (1)), conocer, entender1 vt A 2. (↑ entender (1)), mamar
    B (regalar, donar) to give
    ¿me lo prestas? — te lo doy, yo no lo necesito can I borrow it? — you can have it o keep it, I don't need it
    a mí nunca nadie me dio nada nobody's ever given me anything
    daría cualquier cosa por que así fuera I'd give anything o ( colloq) I'd give my right arm for that to be the case
    donde las dan las toman two can play at that game
    estarlas dando ( Chi fam): entremos sin pagar, aquí las están dando let's just walk in without paying, they're asking for it ( colloq)
    con ese profesor las están dando they get away with murder with that teacher ( colloq)
    para dar y tomar or vender: coge los que quieras, tengo para dar y tomar or vender take as many as you want, I have plenty to spare o ( colloq) I've stacks of them
    C (en naipes) to deal
    ¡me has dado unas cartas horribles! you've dealt o given me a terrible hand
    D
    1 (proporcionar) ‹fuerzas/valor/esperanza› to give
    sus elogios me han dado ánimos his praise has given me encouragement o has encouraged me
    eso me dio la idea para el libro that's where I got the idea for the book, that's what gave me the idea for the book
    me dio un buen consejo she gave me some useful advice
    mi familia no pudo darme una carrera my family weren't in a position to send me to o put me through university o to give me a university education
    es capaz de robar si le dan la ocasión given the chance he's quite capable of stealing
    pide que te den un presupuesto/más información ask them to give you o supply you with an estimate/more information
    2 ( Música) to give
    ¿me das el la? can you give me an A?
    E (conferir, aportar) ‹sabor/color/forma› to give
    las luces le daban un ambiente festivo a la plaza the lights gave the square a very festive atmosphere, the lights lent a very festive atmosphere to the square
    les dio forma redondeada a las puntas he rounded off the ends
    necesita algo que le dé sentido a su vida he needs something that will give his life some meaning
    F
    1 (aplicar) ‹capa de barniz/mano de pintura› to give
    dale otra capa de barniz/otra mano de pintura give it another coat of varnish/paint
    hay que darle cera al piso we have to wax the floor
    dale una puntada para sujetarlo put a stitch in to hold it
    2 ‹inyección/lavativa/sedante› to give, administer ( frml); ‹masaje› to give
    G
    1 (conceder) ‹prórroga/permiso› to give
    te doy hasta el jueves I'll give you until Thursday
    ¿quién te ha dado permiso para entrar allí? who gave you permission to go in there?, who said you could go in there?
    si usted nos da permiso with your permission, if you will allow us
    el dentista me ha dado hora para el miércoles I have an appointment with the dentist on Wednesday
    dan facilidades de pago they offer easy repayment facilities o terms
    nos dieron el tercer premio we won o got third prize, we were awarded third prize
    al terminar el cursillo te dan un diploma when you finish the course you get a diploma
    2
    (atribuir): no le des demasiada importancia don't attach too much importance to it
    yo le doy otra interpretación a ese pasaje I see o interpret that passage in a different way
    tuvieron que darme la razón they had to admit I was right
    no le dan ni dos meses de vida they've given him less than two months to live
    no le doy ni un mes a esa relación I don't think they'll last more than a month together
    4
    ( RPl) ‹edad/años› ¿cuántos años or qué edad le das? how old do you think o reckon she is?
    yo no le daba más de 28 I didn't think he was more than 28
    H
    1
    (expresar, decir): ¿le diste las gracias? did you thank him?, did you say thank you?
    no me dio ni los buenos días she didn't even say hello
    dales recuerdos de mi parte give/send them my regards
    tenemos que ir a darles el pésame we must go and offer our condolences
    me gustaría que me dieras tu parecer or opinión I'd like you to give me your opinion
    le doy mi enhorabuena I'd like to congratulate you
    ¿me da la hora, por favor? have you got the time, please?
    me tocó a mí darle la noticia I was the one who had to break the news to him
    te han dado una orden you've been given an order, that was an order
    han dado orden de desalojar el edificio they've ordered that the building be vacated
    2
    (señalar, indicar): me da ocupado or ( Esp) comunicando the line's busy o ( BrE) engaged
    el reloj dio las cinco the clock struck five
    A
    (producir): estos campos dan mucho grano these fields have a high grain yield
    esta estufa da mucho calor this heater gives out a lot of heat
    esta clase de negocio da mucho dinero there's a lot of money in this business
    esos bonos dan un 7% those bonds give a yield of 7%
    los árboles han empezado a dar fruto the trees have begun to bear fruit
    no le pudo dar un hijo she was unable to bear o give him a child
    B
    (rendir, alcanzar hasta): ¿cuánto da ese coche? how fast can that car go?
    da 150 kilómetros por hora it can do o go 150 kilometers an hour
    ha dado todo lo que el público esperaba de él he has lived up to the public's expectations of him
    el coche venía a todo lo que daba the car was traveling at full speed
    ponen la radio a todo lo que da they turn the radio on full blast
    C
    (causar, provocar): la comida muy salada da sed salty food makes you thirsty
    ¡estos críos dan tanto trabajo! these kids are such hard work!
    (+ me/te/le etc): ¿no te da calor esa camisa? aren't you too warm in that shirt?
    el vino le había dado sueño the wine had made him sleepy
    me da mucha pena verla tan triste I can't bear o it hurts me to see her so sad
    ¡qué susto me has dado! you gave me such a fright!
    me da no sé qué que se tenga que quedar sola I feel a bit funny about leaving her on her own
    este coche no me ha dado problemas this car hasn't given me any trouble
    ver tb asco, hambre, miedo, etc dar QUE + INF:
    el jardín da muchísimo que hacer there's always such a lot to do in the garden
    los niños dan que hacer children are a lot of work
    lo que dijo me dio que pensar what he said gave me plenty of food for thought o plenty to think about
    D ( Esp fam) (arruinar, fastidiar) to spoil, ruin
    Isabelita nos dio la noche we had an awful night thanks to little Isabel
    A
    (presentar): ¿qué dan esta noche en la tele? what's on TV tonight? ( colloq)
    en el cine Avenida dan una película buenísima there's a really good movie on at the Avenida, they're showing a really good movie at the Avenida
    ayer fuimos al teatro, daban una obra de Calderón we went to the theater yesterday, it was a play by Calderón
    va a dar un concierto el mes que viene he's giving a concert next month
    deja de gritar así, estás dando un espectáculo stop shouting like that, you're making a spectacle of yourself
    B (ofrecer, celebrar) ‹fiesta› to give; ‹baile/banquete› to hold
    C ‹conferencia› to give
    dar examen (CS); to take o ( BrE) sit an exam
    ver tb clase1 f E. (↑ clase (1))
    A
    (realizar la acción indicada): dieron lectura al comunicado they read out the communiqué
    estuvo dando cabezadas durante toda la película he kept nodding off all through the film
    dio un grito/un suspiro she shouted/sighed, she gave a shout/heaved a sigh
    dio un paso atrás/adelante he took a step back/forward
    (+ me/te/le etc): dame un beso/abrazo give me a kiss/hug
    me dio un tirón del pelo he pulled my hair
    dársela a algn ( Esp fam); to take sb in, put one over on sb
    dárselas a algn ( Chi fam); to beat sb up
    B
    ‹limpiada/barrida/planchazo› con que le des una enjuagada alcanza just a quick rinse will do
    hay que darle una barrida al suelo de la cocina the kitchen floor needs a sweep o needs sweeping
    quiero darle otra leída a este capítulo ( AmL); I want to run o read through this chapter again
    Sentido V (considerar) dar algo/a algn POR algo:
    lo dieron por muerto they gave him up for dead
    doy por terminada la sesión I declare the session closed
    ese tema lo doy por sabido I'm assuming you've already covered that topic
    si le has prestado dinero ya lo puedes dar por perdido if you've lent him money you can kiss it goodbye
    ¿eso es lo que quieres? ¡dalo por hecho! is that what you want? consider it done! o ( AmE colloq) you got it!
    si apruebo daré el tiempo por bien empleado if I pass it will have been time well spent
    ■ dar
    vi
    A
    1
    (entregar): dame, yo te lo coso let me have it o give it here, I'll sew it for you
    no puedes con todo, dame que te ayudo you'll never manage all that on your own, here, let me help you
    ¿me das para un helado? can I have some money for an ice cream?
    2 (en naipes) to deal
    te toca dar a ti it's your deal, it's your turn to deal
    B (ser suficiente, alcanzar) dar PARA algo/algn:
    este pollo da para dos comidas this chicken is enough o will do for two meals
    con una botella no da para todos one bottle's not enough to go round
    da para hablar horas y horas you could talk about it for hours
    (+ me/te/le etc): eso no te da ni para un chicle you can't even buy a piece of chewing gum with that
    no le da la cabeza para la física he hasn't much of a head for physics
    no me dio (el) tiempo I didn't have time
    dar de sí to stretch
    me quedan un poco ajustados, pero ya darán de sí they're a bit tight on me, but they'll stretch o give
    ¡cuánto ha dado de sí esa botella de jerez! that bottle of sherry's gone a long way!
    ¡qué poco dan de sí seis euros! six euros don't go very far!
    el pobre ya no da más de sí the poor guy's fit to drop
    no dar para más: su inteligencia no da para más that's as much as his brain can cope with
    yo me voy, esto ya no da para más I'm leaving, this is a waste of time
    ya no da para más or (CS) ya no da más de tanto trabajar he's worked himself into the ground
    estoy que no doy más I'm all in ( colloq), I'm shattered o dead beat ( colloq), I'm pooped ( AmE colloq)
    1 «puerta/habitación» (comunicar con) to give on to
    la puerta trasera da a un jardín/a la calle Palmar the back door opens o gives onto a garden/onto Palmar Street
    todas las habitaciones dan a un patio all the rooms look onto o give onto a courtyard
    2 (llegar hasta) «río» to go o flow into; «camino/sendero» to lead to
    la calle va a dar directamente a la playa the street goes right down o leads straight to the beach
    3 «fachada/frente» (estar orientado hacia) to face
    la fachada principal da al sur the main facade faces south
    la terraza da al mar the balcony overlooks o faces the sea
    D
    ( RPl) (comunicar) darle a algn CON algn: ¿me das con Teresa, por favor? can I speak to Teresa, please?
    en seguida le doy con el señor Seco I'll just put you through to Mr Seco
    E
    (arrojar un resultado): ¿cuánto da la cuenta? what does it come to?
    a mí me dio 247 ¿y a ti? I made it (to be) 247, how about you?
    el análisis le dio positivo/negativo her test was positive/negative
    F
    (importar): ¿cuál prefieres? — da igual which do you prefer? — I don't mind
    da lo mismo, ya iremos otro día it doesn't matter, we'll go another day
    (+ me/te/le etc): ¿el jueves o el viernes? — a mí me da igual Thursday or Friday? — I don't mind o it doesn't matter o it doesn't make any difference to me o it's all the same to me
    la sopa se ha enfriado un poco — ¡qué más da! the soup's gone a bit cold — never mind o it doesn't matter
    ¿qué más da un color que otro? surely one color is as good as another!, what difference does it make what color it is?
    (+ me/te/le etc): ¡qué más le da a él que otros tengan que hacer su trabajo! what does he care if others have to do his work?
    ¿y a ti qué más te da si él viene? what difference does it make to you if he comes?, what's it to you if he comes? ( colloq)
    no quiere venirtanto da she doesn't want to come — it makes no difference o so what?
    (+ me/te/le etc): ¿a qué hora quieren cenar? — tanto nos da what time do you want to have dinner? — it's all the same to us o whenever
    A
    1 (pegar, golpear) (+ me/te/le etc):
    le dio en la cabeza it hit him on the head
    dale al balón con fuerza kick the ball hard
    ¡te voy a dar yo a ti como no me obedezcas! you're going to get it from me if you don't do what I say ( colloq)
    le dio con la regla en los nudillos she rapped his knuckles with the ruler
    cuando te agarren te van a dar de palos when they get you they're going to give you a good beating
    2 ( fam) (a una tarea, asignatura) darle A algo:
    me pasé todo el verano dándole al inglés I spent the whole summer working on o studying my English ( colloq)
    vas a tener que darle más fuerte si quieres aprobar you're going to have to push yourself harder o put more effort into it if you want to pass
    quiero darle un poco más a esta traducción antes de irme I want to do a bit more work on this translation before I go
    3 ( fam) (hacer uso de) darle A algo:
    ¡cómo le da al vino! he really knocks back o ( AmE) down the wine ( colloq)
    ¡cómo le han dado al queso! ¡ya casi no queda! they've certainly been at the cheese, there's hardly any left! ( colloq)
    ¡cómo les has dado a estos zapatos! you've really been hard on these shoes!, you've worn these shoes out quickly!
    4 (acertar) to hit
    dar en el blanco/el centro to hit the target/the bull's-eye
    B
    1 (accionar) darle A algo:
    le dio al interruptor she flicked the switch
    le di a la manivela I turned the handle
    dale al pedal press the pedal
    tienes que darle a este botón/esta tecla you have to press this button/key
    2 (mover) (+ compl):
    dale al volante hacia la derecha turn the wheel to the right
    C
    1 ( fam)
    (indicando insistencia): ¡y dale! ya te he dicho que no voy there you go again! I've told you I'm not going ( colloq)
    estuvo todo el día dale que dale con el clarinete he spent the whole day blowing away on his clarinet
    ¡y dale con lo de la edad! ¿qué importa eso? stop going on about her age! what does it matter?
    ¡dale que te pego! ( fam): he estado toda la mañana dale que te pego con esto I've been slaving away at this all morning
    yo quiero olvidarlo y él ¡dale que te pego con lo mismo! I want to forget about it and he keeps on and on about it o he keeps banging on about it
    2
    ( RPl fam) (instando a algn a hacer algo): dale, metete, el agua está lindísima come on, get in, the water's lovely
    dale, prestámelo come on o go on, lend it to me
    por mucho que buscaron no dieron con él although they searched high and low they couldn't find him
    creo que ya he dado con la solución I think I've hit upon o found the solution
    cuando uno no da con la palabra adecuada when you can't come up with o find the right word
    A (acometer, sobrevenir) (+ me/te/le etc):
    le dio un mareo she felt dizzy
    le dio un infarto he had a heart attack
    como no se calle, me va a dar algo ( fam); if you don't shut up, I'm going to have a fit ( colloq)
    ¡me da una indignación cuando hace esas cosas …! I feel so angry when he does those things!
    me da que ya no vienen ( fam); I have a (funny o sneaky) feeling they're not coming ( colloq)
    B (hablando de ocurrencias, manías)
    1 darle a algn POR algo:
    le ha dado por decir que ya no lo quiero he's started saying that I don't love him any more
    le ha dado por beber he's taken to drink, he's started drinking
    le ha dado por el yoga she's got into yoga
    ¡menos mal que me dio por preguntar por cuánto saldría! it's just as well it occurred to me to ask o I thought to ask how much it would be!
    darle a algn por ahí ( fam): ¿ahora hace pesas? — sí, le ha dado por ahí is he doing weights now? — yes, that's his latest craze o that's what he's into now
    ¿por qué lo hiciste? — no sé, me dio por ahí why did you do it? — I don't know, I just felt like it
    cualquier día le da por ahí y la deja one of these days he'll just up and leave her
    2 darle a algn CON algo:
    le ha dado con que me conoce he's got it into his head he knows me
    (tender a): ha dado en salir acompañada por galanes jóvenes she has taken to being escorted in public by handsome young men
    ha dado en esta locura she has got this crazy idea into her head
    lo que se ha dado en llamar `drogodependencia' what has come to be known as `drug-dependence'
    D
    «sol/viento/luz»: aquí da el sol toda la mañana you get the sun all morning here
    siéntate aquí, donde da el sol sit down here in the sun
    en esa playa da mucho el viento it's very windy on that beach
    la luz le daba de lleno en los ojos the light was shining right in his eyes
    E
    (acabar): ir/venir a dar: la pelota había ido a dar al jardín de al lado the ball had ended up in the next door garden
    ¿cómo habrá venido a dar esto aquí? how on earth did this get here?
    darse
    A (producirse) to grow
    en esta zona se da bien el trigo wheat grows well in this area
    B
    (ocurrir) «caso/situación»: bien podría darse una situación así this kind of situation could well arise o occur
    para esto se tienen que dar las siguientes circunstancias this requires the following conditions
    ¿qué se da? ( fam); what's going on o happening? ( colloq)
    C (resultar) (+ me/te/le etc):
    se le dan muy bien los idiomas she's very good at languages
    ¿cómo se te da a ti la costura? how are you at sewing?, how's your sewing?
    A (dedicarse, entregarse) darse A algo:
    se dio a la bebida she took to drink, she hit the bottle ( colloq)
    se da a la buena vida he spends his time having fun o living it up
    se ha dado por entero a su familia/a la causa she has devoted herself entirely to her family/to the cause
    B
    ( RPl) (tratarse, ser sociable) darse CON algn: no se da con la familia del marido she doesn't have much to do with her husband's family
    A ( refl)
    (realizar la acción indicada): voy a darme una ducha I'm going to take o have a shower
    vamos a darnos un banquete we're going to have a feast
    dárselas de algo: se las da de que sabe mucho he likes to make out he knows a lot
    va dándoselas de rico y no tiene un duro he makes out he's rich but he hasn't got a penny
    ¿pero ése de qué se las da? si es un obrero como tú y yo who does he think he is? he's just another worker like you and me
    no te las des de listo don't act so smart
    B
    1
    (golpearse, pegarse): se dio con el martillo en el dedo he hit his finger with the hammer
    no te vayas a dar con la cabeza contra el techo don't hit o bang your head on the ceiling
    se dieron contra un árbol they crashed o went into a tree
    se va a dar un golpe en la cabeza/espalda he's going to hit o bump his head/hit his back
    se dio con la nariz or de narices contra la puerta he ran/walked straight into the door, he went smack into the door ( colloq)
    2 ( refl):
    darse (de) golpes to hit oneself
    ¡podría darme (de) patadas! I could kick myself!
    3 ( recípr):
    se estaban dando (de) patadas/tortazos en plena calle they were kicking/punching each other right there on the street
    Sentido IV (considerarse) darse POR algo:
    con eso me daría por satisfecha I'd be quite happy with that
    no se dará por vencida hasta que lo consiga she won't give up until she gets it
    puedes darte por contento de haber salido con vida you can count yourself lucky you weren't killed
    no quiere darse por enterado he doesn't want to know
    aludir vi 1. (↑ aludir)
    * * *

     

    dar ( conjugate dar) verbo transitivo
    1


    déme un kilo de peras can I have a kilo of pears?;
    See Also→ conocer verbo transitivo 3 b, entender verbo transitivo
    b)cartas/mano to give

    2
    a) (donar, regalar) ‹sangre/limosna to give;


    b) ( proporcionar) ‹fuerzas/valor/esperanza to give;

    información/idea to give
    3
    a) (conferir, aportar) ‹sabor/color/forma to give

    b) ( aplicar) ‹mano de pintura/barniz to give

    c)sedante/masaje to give

    4 ( conceder) ‹prórroga/permiso to give;

    nos dieron un premio we won o got a prize
    5
    a) (expresar, decir) ‹parecer/opinón to give;

    ¿le diste las gracias? did you thank him?, did you say thank you?;

    dales saludos give/send them my regards;
    tuve que darle la noticia I was the one who had to break the news to him
    b) (señalar, indicar): me da ocupado or (Esp) comunicando the line's busy o (BrE) engaged;


    1
    a) ( producir) ‹fruto/flor to bear;

    dividendos to pay;

    b) (AmL) ( alcanzar hasta):

    da 150 kilómetros por hora it can do o go 150 kilometres an hour;

    venía a todo lo que daba it was travelling at full speed;
    ponen la radio a todo lo que da they turn the radio on full blast
    2 (causar, provocar) ‹placer/susto to give;
    problemas to cause;

    el calor le dio sueño/sed the heat made him sleepy/thirsty
    1 ( presentar) ‹ concierto to give;
    ¿qué dan esta noche en la tele? what's on TV tonight? (colloq);

    ¿dónde están dando esa película? where's that film showing?
    2
    a)fiesta/conferencia to give;

    baile/banquete to hold;
    discurso› (AmL) to make
    b) (CS) ‹ examen› to take o (BrE) sit;

    ver tb clase 4
    ( realizar la accion que se indica) ‹ grito to give;

    dame un beso give me a kiss;
    ver tb golpe, paseo, vuelta, etc
    ( considerar) dar algo/a algn por algo:

    ese tema lo doy por sabido I'm assuming you've already covered that topic;
    ¡dalo por hecho! consider it done!
    verbo intransitivo
    1


    [ventana/balcón] to look onto, give onto;
    [fachada/frente] to face
    2 (ser suficiente, alcanzar) dar para algo/algn to be enough for sth/sb;

    dar de sí ‹zapatos/jersey to stretch
    3 ( arrojar un resultado):

    ¿cuánto da la cuenta? what does it come to?;
    a mí me dio 247 I made it (to be) 247
    4 ( importar):

    ¡qué más da! what does it matter!;
    ¿qué más da? what difference does it make?;
    me da igual I don't mind
    5 ( en naipes) to deal
    1
    a) (pegar, golpear): darle a algn to hit sb;

    ( como castigo) to smack sb;

    el balón dio en el poste the ball hit the post


    2 (accionar, mover) darle a algo ‹a botón/tecla to press sth;
    a interruptor to flick sth;
    a manivela/volante to turn sth
    3


    soluciónto hit upon, find;
    palabra to come up with
    4 (hablando de manías, ocurrencias) darle a algn por hacer algo ‹por pintar/cocinar to take to doing sth;
    le ha dado por decir que … he's started saying that …

    5 [sol/luz]:

    la luz le daba de lleno en los ojos the light was shining right in his eyes
    darse verbo pronominal
    1 ( producirse) [fruta/trigo] to grow
    2 ( presentarse) [oportunidad/ocasión] to arise
    3 ( resultar) (+ me/te/le etc):

    a) ( refl) ( realizar lo que se indica) ‹ducha/banquete to have;

    dárselas de algo: se las da de valiente/de que sabe mucho he likes to make out he's brave/he knows a lot;

    dárselas de listo to act smart
    b) (golpearse, pegarse):


    se dieron contra un árbol they crashed into a tree;
    se dio dar un golpe en la rodilla he hit his knee
    ( considerarse) darse por algo:

    ver tb aludir a, enterado 1
    dar
    I verbo transitivo
    1 to give: dame la mano, hold my hand
    2 (conceder) to give: mi padre me dio permiso, my father gave me permission
    le doy toda la razón, I think he is quite right
    3 (transmitir una noticia) to tell
    (un recado, recuerdos) to pass on, give
    dar las gracias, to thank
    4 (retransmitir u ofrecer un espectáculo) to show, put on
    5 (organizar una fiesta) to throw, give
    6 (producir lana, miel, etc) to produce, yield
    (fruto, flores) to bear
    (beneficio, interés) to give, yield
    7 (causar un dolor, malestar) dar dolor de cabeza, to give a headache
    (un sentimiento) dar pena, to make sad
    le da mucha vergüenza, he's very embarrassed
    8 (proporcionar) to provide: su empresa da trabajo a cincuenta personas, his factory gives work to fifty people
    9 (una conferencia, charla) to give
    (impartir clases) to teach
    (recibir una clase) to have
    US to take
    10 (presentir) me da (en la nariz/en el corazón) que eso va a salir bien, I have a feeling that everything is going to turn out well
    11 (estropear) to ruin: me dio la noche con sus ronquidos, he spoilt my sleep with his snoring
    12 (abrir el paso de la luz) to switch on
    (del gas, agua) to turn on
    13 (propinar una bofetada, un puntapié, etc) to hit, give
    14 (aplicar una mano de pintura, cera) to apply, put on
    (un masaje, medicamento) to give
    15 (considerar) dar por, to assume, consider: lo dieron por muerto, he was given up for dead
    ese dinero lo puedes dar por perdido, you can consider that money lost
    dar por supuesto/sabido, to take for granted, to assume
    16 (la hora, un reloj) to strike: aún no habían dado las ocho, it was not yet past eight o'clock
    17 (realizar la acción que implica el objeto) dar un abrazo/susto, to give a hug/fright
    dar un paseo, to go for a walk
    dar una voz, to give a shout
    II verbo intransitivo
    1 (sobrevenir) le dio un ataque de nervios, she had an attack of hysterics
    2 dar de comer/cenar, to provide with lunch/dinner 3 dar a, (mirar, estar orientado a) to look out onto, to overlook
    (una puerta) to open onto, lead to: esa puerta da al jardín, this door leads out onto the garden 4 dar con, (una persona, objeto) to come across: no fuimos capaces de dar con la contraseña, we couldn't come up with the password
    dimos con él, we found him 5 dar de sí, (una camiseta, bañador) to stretch, give 6 dar en, to hit: el sol me daba en los ojos, the sun was (shining) in my eyes 7 dar para, to be enough o sufficient for: ese dinero no me da para nada, this money isn't enough for me
    ♦ Locuciones: dar a alguien por: le dio por ponerse a cantar, she decided to start singing
    le dio por nadar, he got it into his head to go swimming
    dar a entender a alguien que..., to make sb understand that...
    dar la mano a alguien, to shake hands with sb
    dar para: el presupuesto no da para más, the budget will not stretch any further
    dar que hablar, to set people talking
    dar que pensar: el suceso dio que pensar, the incident gave people food for thought
    dar a conocer, (noticia) to release
    ' dar' also found in these entries:
    Spanish:
    abasto
    - abrigar
    - acelerón
    - acertar
    - acogerse
    - acomodar
    - acreditar
    - admitir
    - aflojar
    - agradecer
    - alarma
    - albergue
    - alcance
    - alerta
    - alimentar
    - alojamiento
    - alta
    - amagar
    - apetecer
    - apurar
    - armar
    - asesorar
    - atinar
    - baño
    - batalla
    - blanca
    - blanco
    - bola
    - bote
    - brazo
    - brinco
    - buena
    - bueno
    - cabezada
    - cabida
    - cada
    - calabaza
    - calentar
    - callar
    - callada
    - callo
    - campanada
    - cancha
    - cante
    - cara
    - carpetazo
    - carrete
    - casar
    - chivatazo
    - citar
    English:
    about-face
    - about-turn
    - act up
    - advance
    - amplify
    - announce
    - around
    - attach
    - attest
    - back
    - backpedal
    - barge into
    - bear
    - beat
    - beat up
    - beg
    - begrudge
    - birth
    - block
    - bluster
    - bolster
    - bop
    - boss about
    - boss around
    - bother
    - bounce
    - bound
    - breast-feed
    - brief
    - buff
    - bull's-eye
    - butt
    - call
    - chase down
    - checkmate
    - cheer
    - chime
    - circle
    - clout
    - coach
    - come across
    - credence
    - day
    - deal
    - death
    - deliver
    - deposit
    - direct
    - discharge
    - disgust
    * * *
    vt
    1. [entregar, otorgar] to give;
    dar algo a alguien to give sth to sb, to give sb sth;
    da parte de sus ingresos a los necesitados she gives o donates part of her income to the poor;
    dame el azúcar, por favor could you pass o give me the sugar, please?;
    ¡dámelo! give it to me!, give me it!;
    se lo di a mi hermano I gave it to my brother;
    daría cualquier cosa por saber lo que piensa I'd give anything to know what he's thinking
    2. [pagar] to give;
    [ofrecer en pago] to offer;
    ¿cuánto te dieron por la casa? how much did they give you for the house?;
    el concesionario me da 2.000 euros por la moto vieja the dealer's offering 2,000 euros for my old motorbike;
    300 dólares, ¿quién da más? [en subasta] is there any advance on 300 dollars?
    3. [proporcionar] to give, to provide with;
    la salsa le da un sabor muy bueno the sauce gives it a very pleasant taste, the sauce makes it taste very nice;
    este color le da un aspecto diferente a la habitación this colour makes the room look different;
    le di instrucciones de cómo llegar a casa I gave her directions for getting to my house;
    no nos dio ninguna explicación sobre su ausencia he didn't give us o provide us with any explanation for his absence;
    le dimos ánimos para que siguiera con su trabajo we encouraged her to continue with her work;
    su familia hizo un gran esfuerzo por darle estudios universitarios his family went to a great deal of effort to enable him to go to university
    4. [conceder] to give;
    le han dado el Premio Nobel she has been awarded o given the Nobel Prize;
    le dieron una beca he was awarded o given a grant;
    yo no le daría demasiada importancia I wouldn't attach too much importance to it;
    al final me dieron la razón in the end they accepted that I was right;
    le dieron una semana más para presentar el informe they gave o allowed him one more week to hand in the report;
    me dieron permiso para ir al médico I got o was allowed time off work to go to the doctor;
    ¿da su permiso para entrar? may I come in?;
    nos dieron facilidades de pago they offered us easy payment terms;
    los médicos no le dan más de seis meses de vida the doctors don't give him more than six months (to live);
    ¿qué interpretación das a este descubrimiento? how would you interpret this discovery?
    5. [decir]
    dar los buenos días to say hello;
    le di las gracias por su ayuda I thanked her for her help;
    fuimos a darles el pésame we went to offer them our condolences;
    dale recuerdos de mi parte give him my regards, say hello to him from me;
    dale la enhorabuena give her my congratulations;
    me dio su opinión al respecto he gave me his opinion on the matter;
    ¿quién le dará la noticia? who's going to tell o give her the news?
    6. [producir] to give, to produce;
    [frutos, flores] to bear; [beneficios, intereses] to yield;
    estas vacas dan mucha leche these cows produce a lot of milk;
    esta cuenta da un 5 por ciento de interés this account offers a 5 percent interest rate, this account bears interest at 5 percent;
    esta lámpara da mucha luz this light is very bright;
    le dio tres hijos she bore him three children
    7. [provocar] to give;
    me da vergüenza/pena it makes me ashamed/sad;
    me da risa it makes me laugh;
    me da miedo it frightens me;
    ¡me da una rabia que me traten así! it infuriates me that they should treat me in this way!;
    me dio un susto tremendo she gave me a real fright;
    el viaje me dio mucho sueño the journey made me really sleepy;
    da gusto leer un libro tan bien escrito it's a pleasure to read such a well-written book;
    los cacahuetes dan mucha sed peanuts make you very thirsty;
    este paseo me ha dado hambre this walk has made me hungry o given me an appetite;
    estas botas dan mucho calor these boots are very warm
    8. [luz, agua, gas] [encender] to turn o switch on;
    [suministrar por primera vez] to connect; [suministrar tras un corte] to turn back on
    9. [fiesta, cena] to have, to hold;
    dar una cena en honor de alguien to hold o give a dinner in sb's honour;
    darán una recepción después de la boda there will be a reception after the wedding
    10. [en naipes] [repartir] to deal
    11. [sujeto: reloj] to strike;
    el reloj dio las doce the clock struck twelve
    12. Cine, Teatro & TV to show;
    [concierto, interpretación] to give;
    ¿qué dan esta noche en la tele? – dan una película del oeste what's on the TV tonight? – they're showing a western o there's a western on;
    dieron la ceremonia en directo they broadcast the ceremony live
    13. [propinar]
    le di una bofetada I slapped him, I gave him a slap;
    dio una patada a la pelota he kicked the ball;
    darle un golpe/una puñalada a alguien to hit/stab sb
    14. [untar con, aplicar]
    dar una capa de pintura al salón to give the living-room a coat of paint;
    dar barniz a una silla to varnish a chair
    15. [señales, indicios] to show;
    dar pruebas de sensatez to show good sense;
    dar señales de vida to show signs of life
    16. [enseñar] to teach;
    [conferencia] to give;
    dar inglés/historia to teach English/history;
    dio una clase muy interesante she gave a very interesting class;
    mañana no daremos clase there won't be a class tomorrow
    17. Esp [recibir] [clase] to have;
    doy clases de piano con una profesora francesa I have piano classes with a French piano teacher;
    doy dos clases de francés a la semana I have two French classes a week
    18. [expresa acción]
    dar un grito to give a cry;
    dar un suspiro to sigh, to give a sigh;
    dar un vistazo a to have a look at;
    dio lectura a los resultados de la elección she read out the election results;
    cuando se enteró de la noticia, dio saltos de alegría when he heard the news, he jumped for joy;
    voy a dar un paseo I'm going (to go) for a walk
    19. Esp Fam [fastidiar] to ruin;
    es tan pesado que me dio la tarde he's so boring that he ruined the afternoon for me;
    el bebé nos da las noches con sus lloros the baby never lets us get a decent night's sleep
    20. [considerar]
    dar algo por to consider sth as;
    eso lo doy por hecho I take that for granted;
    doy por sentado que vendrás a la fiesta I take it for granted that o I assume you'll be coming to the party;
    doy por explicado este periodo histórico that's all I want to say about this period of history;
    doy esta discusión por terminada I consider this discussion to be over;
    dar a alguien por muerto to give sb up for dead
    21. Fam [presentir]
    me da que no van a venir I have a feeling they're not going to come
    22. RP [inyección] to give
    23. Comp
    donde las dan las toman you get what you deserve;
    no dar una to get everything wrong
    vi
    1. [en naipes] [repartir] to deal;
    me toca dar a mí it's my deal
    2. [entregar]
    dame, que ya lo llevo yo give it to me, I'll carry it
    3. [horas] to strike;
    dieron las tres three o'clock struck
    4. [golpear]
    le dieron en la cabeza they hit him on the head;
    la piedra dio contra el cristal the stone hit the window;
    como no te portes bien, te voy a dar if you don't behave, I'll smack you
    5. [accionar]
    dar a [llave de paso] to turn;
    [botón, timbre] to press;
    dale al control remoto hit the remote control;
    dale al pedal press down on the pedal;
    Informát
    dale a la tecla de retorno hit o press return;
    dale a la manivela turn the handle
    6. [estar orientado]
    dar a [sujeto: ventana, balcón] to look out onto, to overlook;
    [sujeto: pasillo, puerta] to lead to; [sujeto: casa, fachada] to face;
    todas las habitaciones dan al mar all the rooms look out onto o face the sea
    7. [sujeto: luz, viento]
    el sol daba de lleno en la habitación the sunlight was streaming into the room;
    la luz me daba directamente en la cara the light was shining directly in my face;
    aquí da mucho viento it's very windy here
    8. [encontrar]
    dar con algo/alguien to find sth/sb;
    he dado con la solución I've hit upon the solution
    9. [proporcionar]
    dar de beber a alguien to give sb something to drink;
    da de mamar a su hijo she breast-feeds her son
    10. [ser suficiente]
    dar para to be enough for;
    no dar ni para pipas: ¡eso no te da ni para pipas! that's not even enough to buy a bag of peanuts!
    11. [motivar]
    esta noticia va a dar mucho que hablar this news will set people talking;
    aquello me dio que pensar that made me think
    12. [importar]
    ¡y a ti qué más te da! what's it to you?;
    me da igual o [m5] lo mismo it's all the same to me, I don't mind o care;
    no vamos a poder ir al cine – ¡qué más da! we won't be able to go to the cinema – never mind!;
    y si no lo conseguimos, ¿qué más da? if we don't manage it, so what?;
    ¡qué más da quién lo haga con tal de que lo haga bien! what does it matter o what difference does it make who does it as long as they do it properly?;
    lo siento, no voy a poder ayudar – da igual, no te preocupes I'm sorry but I won't be able to help – it doesn't matter, don't worry;
    ¿vamos o nos quedamos? – da lo mismo should we go or should we stay? – it doesn't make any difference
    13. [acertar]
    dio en el blanco she hit the target;
    diste en el blanco, hay que intentar reducir las pérdidas you hit the nail on the head, we have to try and reduce our losses
    14. [tomar costumbre]
    le ha dado por el yoga he's decided to go in for yoga;
    ahora le ha dado por no comer fruta now she's decided not to eat fruit;
    le dio por ponerse a cantar en medio de la clase he took it into his head to start singing in the middle of the class;
    ¿está aprendiendo ruso? – sí, le ha dado por ahí is she learning Russian? – yes, that's her latest thing;
    Formal
    dar en hacer algo to take to doing sth;
    el viejo dio en leer libros de caballería the old man took to reading books on chivalry
    15. [expresa repetición]
    le dieron de palos they beat him repeatedly with sticks
    16. [afectar]
    le dio un infarto he had a heart attack
    17.
    dar de sí [ropa, calzado] to give, to stretch;
    no dar más de sí o [m5] para más [persona, animal] not to be up to much any more;
    este sueldo da mucho de sí this salary goes a long way;
    estos zapatos no dan para más these shoes have had it;
    es un poco tonto, no da para más he's a bit stupid, he's not up to anything else
    18. [expresa enfado]
    te digo que pares y tú, ¡dale (que dale)! I've told you to stop, but you just carry on and on!;
    ¡y dale con la música! there he goes again, playing loud music!;
    te hemos dicho que no menciones el tema, y tú, dale que te pego we've told you not to mention the subject, but you just carry on regardless o but here you are, bringing it up again;
    ¡y dale! te lo he dicho bien claro, no voy a ir how many times do I have to tell you? o I've said it once and I'll say it again, I'm not going
    19. RP [comunicar]
    ¿me darías con tu madre? could I speak to your mother?, could you put your mother on?;
    le doy con el Sr. Hualde I'll put you through to Mr Hualde
    20. Comp
    Fam
    para dar y tomar: había cerveza para dar y tomar there was loads of beer;
    Fam
    darle a: ¡cómo le da a la cerveza! he certainly likes his beer!;
    Fam
    darle algo a alguien: si no se calla me va a dar algo if he doesn't shut up soon, I'll go mad;
    si sigues trabajando así te va a dar algo you can't go on working like that;
    Esp muy Fam
    ¡que le den!: ¿que no quiere cooperar? ¡que le den! he doesn't want to co-operate? well, stuff him!
    * * *
    <part dado>
    I v/t
    1 give; fiesta give, have;
    dar un salto/una patada jump/kick, give a jump/kick;
    dar miedo a frighten;
    el jamón me dio sed the ham made me thirsty;
    dar de comer/beber a alguien give s.o. something to eat/drink
    2 fruta bear; luz give off; beneficio yield
    3 película show, screen
    4
    :
    el reloj dio las tres the clock struck three
    5
    :
    ¡dale (que dale)! fam don’t keep on! fam ;
    y siguió dale que te pego fam and he kept on and on
    II v/i
    1 give; de cartas en juego deal;
    dame give it to me, give me it
    2
    :
    dar a de ventana look onto
    3
    :
    dar con algo/alguien come across sth/s.o., find sth/s.o.;
    no di con el nombre I couldn’t think of the name
    4
    :
    dar de sí de material stretch, give;
    dar para be enough for;
    no da para más it’s past its best
    5
    :
    le dio por insultar a su madre fam she started insulting her mother
    6
    :
    ¡qué más da! what does it matter!;
    da igual it doesn’t matter
    7
    :
    en algo hit sth;
    el sol le daba en la cara he had the sun in his eyes, the sun was in his eyes
    8
    :
    dar por muerto a alguien give s.o. up for dead
    9
    :
    dar que hablar give people something to talk about;
    da que pensar it makes you think, it gives you something to think about
    * * *
    dar {22} vt
    1) : to give
    2) entregar: to deliver, to hand over
    3) : to hit, to strike
    4) : to yield, to produce
    5) : to perform
    6) : to give off, to emit
    7)
    dar por : to regard as, to consider
    dar vi
    1) alcanzar: to suffice, to be enough
    no me da para dos pasajes: I don't have enough for two fares
    2)
    dar a or
    dar sobre : to overlook, to look out on
    3)
    dar con : to run into
    4)
    dar con : to hit upon (an idea)
    5)
    dar de sí : to give, to stretch
    * * *
    dar vb
    1. (en general) to give [pt. gave; pp. given]
    ¿cuánto me das por lavarte el coche? how much will you give me for washing your car?
    ¿me da un kilo de naranjas, por favor? could I have a kilo of oranges, please?
    5. (ofrecer fiesta) to have
    6. (impartir clases) to teach [pt. & pp. taught]
    7. (tener ataque, enfermedad) to have
    8. (producir fruto, flores) to bear [pt. bore; pp. borne]
    9. (sonar las horas) to strike [pt. & pp. struck]
    10. (encender, conectar) to turn on
    ¿has dado el gas? have you turned the gas on?
    11. (chocar, golpear) to hit [pt. & pp. hit]
    12. (decir) to say [pt. & pp. said]
    me dio las buenas noches he said goodnight to me / he wished me goodnight
    dar a to overlook / to look onto
    dar a entender to imply [pt. & pp. implied]
    dar a luz to give birth [pt. gave; pp. given]
    dar de comer to feed [pt. & pp. fed]
    dar igual not to matter / not to mind

    Spanish-English dictionary > dar

  • 11 atender

    v.
    1 to attend to (satisfacer) (petición, ruego).
    El doctor atendió a Ricardo The doctor attended Richard.
    La maestra atendió mis súplicas The teacher attended my pleas.
    2 to look after (cuidar de) (necesitados, invitados).
    ¿le atienden? are you being served?
    3 to pay attention (estar atento).
    El alumno atendió y sacó mejor nota The student paid attention and got...
    4 to take care of, to see after.
    La esposa atendió a su marido The wife took care of her husband.
    * * *
    Conjugation model [ ENTENDER], like link=entender entender
    1 (servir - cliente) to serve, attend to, see to
    ¿ya la atienden a usted? are you being served?
    2 (cuidar) to take care of, look after
    3 (negocio) to take care of; (teléfono) to answer
    4 (consejo, advertencia) to heed, pay attention to; (ruego, deseo, protesta) to attend to; (instrucción) to follow, carry out
    1 (prestar atención) to pay attention (a, to), attend (a, to)
    atiende, que te concierne a ti pay attention, this concerns you
    2 (cumplir con) to meet (a, -), fulfil (US fulfill) (a, -)
    3 (tener en cuenta) to bear in mind
    \
    atender por to answer to the name of
    el perro perdido atiende por "Canelo' the dog answers to the name of "Canelo"
    * * *
    verb
    1) to take care of, look after
    * * *
    1. VT
    1) (=ocuparse de)
    a) [+ asunto] to deal with
    b) [+ paciente] to look after

    están atendiendo a los animales heridosthey are looking after o seeing to o caring for the injured animals

    2) (=recibir) to see
    3) (Com)
    a) [+ cliente] [en tienda] to serve; [en oficina] to see

    ¿lo atienden, señor? — are you being served, sir?

    siéntese, enseguida la atenderán — take a seat, they'll see you in a minute

    b) [+ consulta, negocio, oficina] [como encargado] to run; [como trabajador] to work in

    atiendo la recepción cuando la secretaria no estáI work in reception o I man the reception desk when the secretary is not there

    4) (=prestar atención a) [+ ruego, petición] to respond to, comply with frm; [+ necesidades, demanda] to meet; [+ compromiso, obligación] to fulfil; [+ reclamaciones, protesta, queja] to deal with; [+ aviso, consejo] to heed

    Señor, atiende nuestras súplicas — (Rel) Lord, heed our prayers

    5) (Telec) [+ teléfono, llamada] to answer
    6) (Mec) [+ máquina] to supervise
    7) LAm (=asistir a) to attend, be present at
    2. VI
    1) (=prestar atención) to pay attention

    ahora, a ver si atendéis, que esto es importante — now, pay attention, this is important

    atender a algo/algn — to listen to sth/sb

    ¡tú atiende a lo tuyo! — mind your own business!

    atendiendo a — [+ criterio, datos] according to; [+ situación, circunstancias] bearing in mind, considering

    atendiendo a las circunstancias, lo recibiré personalmente — given the circumstances, I will see him in person, bearing in mind o considering the circumstances, I will see him in person

    razón 3)
    2) (=ocuparse de)

    atender a[+ detalles] to take care of; [+ necesidades, demanda] to meet

    atender a un giroto honour o (EEUU) honor a draft

    atender a una orden o pedido — (Com) to attend to an order

    3) (Com) (=servir) to serve

    ¿quién atiende aquí? — who's serving here?

    4)

    extraviado caniche blanco; atiende por Linda — lost: white poodle; answers to the name of Linda

    5) (Telec) [+ teléfono, llamada] to answer
    6) (Mec) [+ máquina] to supervise
    * * *
    1.
    verbo intransitivo
    1)
    a) ( prestar atención) to pay attention

    atender a algo/alguien — to pay attention to something/somebody

    atiéndeme cuando te hablolisten to me o pay attention when I'm talking to you

    atender a algoa compromisos/gastos/obligaciones to meet something

    c) (tener en cuenta, considerar)

    atender a algo: atendiendo a su estado de salud... given his state of health o bearing in mind his state of health...; atendiendo a sus instrucciones — in accordance with your instructions

    2) atender por (frml) ( llamarse)
    2.
    1)
    a) < enfermo>

    ¿qué médico la atiende? — which doctor usually sees you?

    b) < cliente> to attend to, see to; ( en tienda) to serve

    ¿la están atendiendo? — are you being served?

    c) < asunto> to deal with; < llamada> to answer; < demanda> to meet
    2) <consejo/advertencia> to listen to, heed (frml)
    3.
    atenderse v pron (AmL)

    atenderse con alguien: ¿con qué médico se atiende? — which doctor usually sees you?

    * * *
    = cover, serve, take + care of, tend, nurse, meet.
    Nota: Verbo irregular: pasado y participio met.
    Ex. This started in 1980, and has around forty members who receive some support to cover telephone charges.
    Ex. This broader consideration of descriptive cataloguing problems serves to set a context for the consideration of cataloguing problems associated with nonbook materials.
    Ex. The matter of bulk is well taken care of by improved microfilm.
    Ex. The flow of production dependent upon rows of clattering machines tended by tired children.
    Ex. The author also evokes the story of the wolf who nursed Romulus and Remus in order to suggest the barbarity of Renaissance Rome.
    Ex. There may be a threat of over-capacity; if so, this could be met by diversification, an enlargement of the SLIS role.
    ----
    * atender a = cater for/to, look after, provide for, cope with, care (about/for), attend to, pay + attention to.
    * atender a invitados = entertain + guests.
    * atender a una demanda = cater for/to + interest.
    * atender a una necesidad = meet + need, speak to + need.
    * atender a una petición = service + request.
    * atender las necesidades = provide for + needs.
    * atender quejas = handle + complaints.
    * atender una demanda = cater for/to + demand.
    * atender una necesidad = address + need, cover + requirement, fulfil + requirement, serve + need.
    * atender una petición de información = satisfy + request for information.
    * * *
    1.
    verbo intransitivo
    1)
    a) ( prestar atención) to pay attention

    atender a algo/alguien — to pay attention to something/somebody

    atiéndeme cuando te hablolisten to me o pay attention when I'm talking to you

    atender a algoa compromisos/gastos/obligaciones to meet something

    c) (tener en cuenta, considerar)

    atender a algo: atendiendo a su estado de salud... given his state of health o bearing in mind his state of health...; atendiendo a sus instrucciones — in accordance with your instructions

    2) atender por (frml) ( llamarse)
    2.
    1)
    a) < enfermo>

    ¿qué médico la atiende? — which doctor usually sees you?

    b) < cliente> to attend to, see to; ( en tienda) to serve

    ¿la están atendiendo? — are you being served?

    c) < asunto> to deal with; < llamada> to answer; < demanda> to meet
    2) <consejo/advertencia> to listen to, heed (frml)
    3.
    atenderse v pron (AmL)

    atenderse con alguien: ¿con qué médico se atiende? — which doctor usually sees you?

    * * *
    = cover, serve, take + care of, tend, nurse, meet.
    Nota: Verbo irregular: pasado y participio met.

    Ex: This started in 1980, and has around forty members who receive some support to cover telephone charges.

    Ex: This broader consideration of descriptive cataloguing problems serves to set a context for the consideration of cataloguing problems associated with nonbook materials.
    Ex: The matter of bulk is well taken care of by improved microfilm.
    Ex: The flow of production dependent upon rows of clattering machines tended by tired children.
    Ex: The author also evokes the story of the wolf who nursed Romulus and Remus in order to suggest the barbarity of Renaissance Rome.
    Ex: There may be a threat of over-capacity; if so, this could be met by diversification, an enlargement of the SLIS role.
    * atender a = cater for/to, look after, provide for, cope with, care (about/for), attend to, pay + attention to.
    * atender a invitados = entertain + guests.
    * atender a una demanda = cater for/to + interest.
    * atender a una necesidad = meet + need, speak to + need.
    * atender a una petición = service + request.
    * atender las necesidades = provide for + needs.
    * atender quejas = handle + complaints.
    * atender una demanda = cater for/to + demand.
    * atender una necesidad = address + need, cover + requirement, fulfil + requirement, serve + need.
    * atender una petición de información = satisfy + request for information.

    * * *
    atender [E8 ]
    vi
    A
    1 (prestar atención) to pay attention
    atiende, que esto es importante pay attention, this is important
    atender A algo/algn to pay attention TO sth/sb
    lo explicó pero nadie le atendió he explained it but nobody paid any attention to him o paid him any attention
    atiéndeme cuando te hablo listen to me o pay attention when I'm talking to you
    no atendía a sus obligaciones he was not meeting o fulfilling his obligations
    no tiene tiempo para atender a todos sus compromisos she does not have time to fulfill o meet all her commitments
    no pudo atender a sus deberes he was unable to carry out his duties
    no disponemos de recursos para atender a estos gastos we do not have the resources to meet these costs
    el dinero alcanzará para atender a sus necesidades más urgentes the money will be sufficient to meet their most pressing needs
    3 (tener en cuenta, considerar) atender A algo:
    atendiendo a su estado de salud se le hizo pasar enseguida given his state of health o bearing in mind his state of health they let him go straight in
    los premios fueron otorgados atendiendo únicamente a la calidad de las obras the prizes were awarded purely on the quality of the works
    atendiendo a sus instrucciones/pedido in accordance with your instructions/order
    4
    (prestar un servicio): el doctor no atiende los martes the doctor does not see anyone on Tuesdays
    en esa tienda/ese restaurante atienden muy mal the service is very bad in that store/restaurant
    ¿quién atiende aquí? who's helping here? ( AmE), who's serving here? ( BrE)
    (responder): atiende por (el nombre de) Sinda she answers to the name of Sinda
    ■ atender
    vt
    A
    1 ‹enfermo›
    ¿a usted qué médico la atiende? which doctor usually sees you?, which doctor do you usually see?
    el médico que atendió a mi madre durante su enfermedad the doctor who treated my mother while she was sick
    los atendieron enseguida en el hospital they were seen immediately at the hospital
    está en cama y no tiene quien lo atienda he's laid up in bed and has no one to look after him
    tiene que haber alguien en casa para atender a los niños someone has to be in the house to take care of o look after the children
    2 ‹cliente› to attend to, see to; (en una tienda) to serve
    ¿la atienden? are you being served?
    tienes que sacar número para que te atiendan (en una tienda) you have to take a number and wait your turn; (en una oficina) you have to take a number and wait until you are called o wait to be seen
    el Sr Romero no lo puede atender en este momento I'm afraid Mr Romero can't see you o is unavailable at the moment
    no sabe atender a sus invitados he doesn't know how to look after his guests
    3 ‹asunto› to deal with; ‹llamada› to answer; ‹demanda› to meet
    nunca atienden el teléfono they never answer the telephone
    B ‹consejo/advertencia› to listen to, heed ( frml)
    ( AmL) atenderse CON algn: ¿con qué médico se atiende? which doctor usually sees you?, which doctor do you usually see?
    * * *

     

    atender ( conjugate atender) verbo intransitivo

    atender a algo/algn to pay attention to sth/sb
    b) ( cumplir con) atender a algo ‹a compromisos/gastos/obligaciones to meet sth



    en esa tienda atienden muy mal the service is very bad in that store
    verbo transitivo
    1
    a) paciente›:

    ¿qué médico la atiende? which doctor usually sees you?;

    los atendieron enseguida en el hospital they were seen immediately at the hospital;
    no tiene quien lo atienda he has no one to look after him

    ( en tienda) to serve;
    ¿la están atendiendo? are you being served?

    c) asunto to deal with;

    llamada to answer;
    demanda to meet
    2consejo/advertencia to listen to
    atenderse verbo pronominal (AmL):
    ¿con qué médico se atiende? which doctor usually sees you?

    atender
    I verbo transitivo to attend to, help
    (una solicitud) to agree to
    II vi (escuchar) to pay attention [a, to]

    ' atender' also found in these entries:
    Spanish:
    contienda
    - cuidar
    - despachar
    - razón
    - sacrificar
    - atienda
    - señorita
    - vigilar
    English:
    attend
    - attend to
    - cater
    - deal with
    - man
    - minister
    - nurse
    - pressing
    - serve
    - answer
    - care
    - deal
    - look
    - mind
    - reason
    - see
    - tend
    - wait
    * * *
    vt
    1. [satisfacer] [petición, ruego] to agree to;
    [consejo, instrucciones] to heed;
    no pudieron atender sus súplicas they couldn't answer her pleas;
    2. [cuidar de] [necesitados, invitados] to look after;
    [enfermo] to care for; [cliente] to serve;
    el doctor que atendió al accidentado the doctor who treated the accident victim;
    ¿qué médico te atiende normalmente? which doctor do you normally see?;
    atiende la farmacia personalmente she looks after the chemist's herself;
    vive solo y sin nadie que lo atienda he lives alone, without anyone to look after him;
    ¿me puede atender alguien, por favor? could somebody help o serve me, please?;
    ¿lo atienden?, ¿lo están atendiendo? are you being served?;
    en esta tienda te atienden muy bien the service in this shop is very good;
    me temo que el director no puede atenderlo en este momento I'm afraid the manager isn't available just now;
    la operadora atiende las llamadas telefónicas the operator answers the phone calls
    3. [tener en cuenta] to keep in mind
    4. Anticuado [esperar] to await, to wait for
    vi
    1. [estar atento] to pay attention (a to);
    lo castigaron porque no atendía en clase he was punished for not paying attention in class;
    ¡cállate y atiende de una vez! shut up and pay attention o listen!;
    no atiendes a las explicaciones que te hacen tus invitados you're not paying attention to what your guests are saying
    2. [considerar]
    atendiendo a… taking into account…;
    atendiendo a las circunstancias, aceptaremos su candidatura under the circumstances, we will accept your candidacy;
    atendiendo a las encuestas, necesitamos un cambio radical de línea if the opinion polls are anything to go by, we need a radical change of policy;
    la clasificación atiende únicamente a criterios técnicos the table only takes into account technical specifications, the table is based purely on technical specifications;
    le enviamos la mercancía atendiendo a su petición following your order, please find enclosed the goods requested;
    atender a razones: cuando se enfada, no atiende a razones when she gets angry, she refuses to listen to reason
    3. [ocuparse]
    no puedo atender a todo I can't do everything (myself);
    en esta tienda atienden muy mal the service in this shop is very poor;
    ¿quién atiende aquí? who's serving here?
    4. [llamarse] [animal]
    atender por to answer to the name of;
    el perro atiende por el nombre de Chispa the dog answers to the name of Chispa;
    su nombre es Manuel, pero en la cárcel atiende por Manu his real name is Manuel, but they call him Manu in jail
    * * *
    I v/t
    1 a enfermo look after
    2 en tienda attend to, serve
    II v/i
    1 pay attention (a to)
    2
    :
    que atiende por el nombre de … whose name is …; who answers to the name of …
    * * *
    atender {56 } vt
    1) : to help, to wait on
    2) : to look after, to take care of
    3) : to heed, to listen to
    : to pay attention
    * * *
    1. (prestar atención) to pay attention [pt. & pp. paid]
    2. (en una tienda) to serve
    ¿ya la atienden? are you being served?
    3. (recibir) to see [pt. saw; pp. seen]
    4. (ocuparse de) to deal with [pt. & pp. dealt]
    5. (contestar) to answer
    ¿puedes atender al teléfono? can you answer the phone?

    Spanish-English dictionary > atender

  • 12 reverse

    rə'və:s
    1. verb
    1) (to move backwards or in the opposite direction to normal: He reversed (the car) into the garage; He reversed the film through the projector.) dar marcha atrás
    2) (to put into the opposite position, state, order etc: This jacket can be reversed (= worn inside out).) poner del revés
    3) (to change (a decision, policy etc) to the exact opposite: The man was found guilty, but the judges in the appeal court reversed the decision.) revocar

    2. noun
    1) ((also adjective) (the) opposite: `Are you hungry?' `Quite the reverse - I've eaten far too much!'; I take the reverse point of view.) contrario
    2) (a defeat; a piece of bad luck.) revés
    3) ((a mechanism eg one of the gears of a car etc which makes something move in) a backwards direction or a direction opposite to normal: He put the car into reverse; (also adjective) a reverse gear.) marcha atrás
    4) ((also adjective) (of) the back of a coin, medal etc: the reverse (side) of a coin.) reverso
    - reversed
    - reversible
    - reverse the charges

    1. contrario
    2. marcha atrás
    reverse2 vb
    1. dar marcha atrás
    2. invertir
    tr[rɪ'vɜːs]
    1 inverso,-a
    1 (back - of coin, paper) reverso; (- of cloth) revés nombre masculino
    2 SMALLAUTOMOBILES/SMALL marcha atrás
    1 (positions, roles) invertir
    2 (decision) revocar
    3 (vehicle) dar marcha atrás a
    1 SMALLAUTOMOBILES/SMALL poner marcha atrás, dar marcha atrás
    1 lo contrario
    quite the reverse! ¡todo lo contrario!
    \
    SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALL
    in reverse order en orden inverso
    to reverse the charges llamar a cobro revertido
    the reverse side (of coin, paper) reverso 2 (of cloth) revés nombre masculino
    reverse [ri'vərs] v, - versed ; - versing vt
    1) invert: invertir
    2) change: cambiar totalmente
    3) annul: anular, revocar
    : dar marcha atrás
    reverse adj
    1) : inverso
    in reverse order: en orden inverso
    the reverse side: el reverso
    2) opposite: contrario, opuesto
    1) opposite: lo contrario, lo opuesto
    2) setback: revés m, contratiempo m
    3) back: reverso m, dorso m, revés m
    4) or reverse gear : marcha f atrás, reversa f Col, Mex
    adj.
    contrario, -a adj.
    inverso, -a adj.
    invertido, -a adj.
    n.
    contramarcha s.f.
    contrario s.m.
    inverso s.m.
    marcha atrás (Autómovil) s.f.
    reverso s.m.
    revés s.m.
    vuelta s.f.
    v.
    invertir v.
    revocar v.
    trastrocar v.

    I rɪ'vɜːrs, rɪ'vɜːs
    1) c (of picture, paper) reverso m, dorso m; (of cloth, garment) revés m; ( of coin) reverso m
    2) (no pl)
    a) ( opposite)

    the reverse: are you upset? - quite the reverse ¿estás disgustada? - no, al contrario or no, todo lo contrario; the results are the reverse of what I expected — los resultados son todo lo contrario de lo que esperaba

    in reverse — a la inversa, al revés

    3) reverse (gear) (no art) marcha f atrás, reversa f (Col, Méx)
    4) c u ( setback) (frml) revés m
    5) c ( Sport) ( in US football) reversible f

    II
    1.
    1)
    a) ( transpose) \<\<roles/positions\>\> invertir*

    to reverse the charges — (BrE Telec) llamar a cobro revertido or (Chi, Méx) por cobrar

    b) ( invert) \<\<order/process\>\> invertir*
    2) (undo, negate) \<\<policy\>\> cambiar radicalmente; \<\<trend\>\> invertir* el sentido de; \<\<verdict/decision/ruling\>\> revocar*
    3) \<\<vehicle\>\>

    2.
    vi \<\<vehicle/driver\>\> dar* marcha atrás, meter reversa (Col, Méx)

    III
    adjective (before n)
    a) ( back)

    the reverse side o face — ( of coin) el reverso

    the reverse side — ( of cloth) el revés; ( of paper) el reverso, el dorso

    b) (backward, opposite) <movement/directionend> contrario, inverso
    [rɪ'vɜːs]
    1. ADJ
    1) [order] inverso; [direction] contrario, opuesto

    the reverse side(of coin, medal) el reverso; (of sheet of paper) el dorso

    2) (Aut) [gear] de marcha atrás
    2. N
    1) (=opposite)

    no, quite the reverse! — no, ¡todo lo contrario!

    his remarks were the reverse of flattering — sus observaciones eran poco halagüeñas, todo lo contrario

    2) (=face) [of coin] reverso m ; [of paper etc] dorso m ; [of cloth] revés m
    3) (Aut) (also: reverse gear) marcha f atrás

    to go or change into reverse — dar marcha atrás

    4) (=setback) revés m, contratiempo m ; (=defeat) derrota f
    3. VT
    1) (=invert order of) invertir, invertir el orden de; (=turn other way) volver al revés; [+ arms] llevar a la funerala

    to reverse A and B — invertir el orden de A y B, anteponer B a A

    2) (=change) [+ opinion] cambiar completamente de; [+ decision] revocar, anular, cancelar
    3) (Brit)
    (Telec)

    to reverse the charges — cobrar al número llamado, llamar a cobro revertido

    4) (esp Brit) [+ car, train etc] dar marcha atrás a
    4.
    VI (esp Brit) (Aut) dar marcha atrás
    5.
    CPD

    reverse charge call N(Brit) (Telec) llamada f a cobro revertido

    reverse discrimination N(US) discriminación f positiva

    reverse turn N — (Aut) vuelta f al revés

    reverse video N — (Comput) vídeo m inverso

    * * *

    I [rɪ'vɜːrs, rɪ'vɜːs]
    1) c (of picture, paper) reverso m, dorso m; (of cloth, garment) revés m; ( of coin) reverso m
    2) (no pl)
    a) ( opposite)

    the reverse: are you upset? - quite the reverse ¿estás disgustada? - no, al contrario or no, todo lo contrario; the results are the reverse of what I expected — los resultados son todo lo contrario de lo que esperaba

    in reverse — a la inversa, al revés

    3) reverse (gear) (no art) marcha f atrás, reversa f (Col, Méx)
    4) c u ( setback) (frml) revés m
    5) c ( Sport) ( in US football) reversible f

    II
    1.
    1)
    a) ( transpose) \<\<roles/positions\>\> invertir*

    to reverse the charges — (BrE Telec) llamar a cobro revertido or (Chi, Méx) por cobrar

    b) ( invert) \<\<order/process\>\> invertir*
    2) (undo, negate) \<\<policy\>\> cambiar radicalmente; \<\<trend\>\> invertir* el sentido de; \<\<verdict/decision/ruling\>\> revocar*
    3) \<\<vehicle\>\>

    2.
    vi \<\<vehicle/driver\>\> dar* marcha atrás, meter reversa (Col, Méx)

    III
    adjective (before n)
    a) ( back)

    the reverse side o face — ( of coin) el reverso

    the reverse side — ( of cloth) el revés; ( of paper) el reverso, el dorso

    b) (backward, opposite) <movement/direction/trend> contrario, inverso

    English-spanish dictionary > reverse

  • 13 llamar

    v.
    1 to call.
    Lisa llamó a su madre Lisa called her mother.
    2 to call, to phone.
    llamar a los bomberos/al médico to call the fire brigade/doctor
    te ha llamado Luis Luis phoned (for you), there was a call from Luis for you
    3 to call (dar nombre, apelativo, apodo).
    me llamó mentiroso he called me a liar
    4 to summon, to call.
    llamar a la huelga to call out on strike
    5 to attract.
    están llamando there's somebody at the door
    7 to phone.
    8 to address as, to call by the title of, to call, to call by the name of.
    Lisa llamó a su madre Lisa called her mother.
    Lisa llamó a Ricardo padre Lisa addressed Richard as father.
    En un bar, un trago llama a otro. In a bar, one drink calls for another one.
    9 to hail.
    Ellos llamaron un taxi They hailed a cab.
    10 to call on the phone, to give a bell, to call, to phone.
    * * *
    1 (gen) to call
    llámalo, creo que no te ha visto call him, I don't think he's seen you
    2 (convocar) to summon
    llueve, mejor que llamemos un taxi it's raining, we'd better call a taxi
    3 (dar nombre) to name
    ¿cómo vais a llamar al niño? what are you going to call the baby?
    4 (atraer) to appeal to
    1 (a la puerta) to knock; (al timbre) to ring; (al teléfono) to ring, call, phone
    ¿quién llama? who's there?
    1 (tener nombre) to be called
    me llamo Juan my name is Juan, I'm called Juan
    \
    llamar a alguien por señas to wave at somebody
    llamar a filas to call up
    llamar a alguien de todo familiar to call somebody everything under the sun
    llamar a la huelga to call out on strike
    llamar por teléfono to call, phone, GB ring, ring up
    * * *
    verb
    3) name
    - llamarse
    * * *
    1. VT
    1) (=nombrar) to call

    ¿cómo van a llamar al niño? — what are they going to name o call the baby?

    hache
    2) (=considerar) to call

    lo que se dio en llamar la nueva generación — what became known as the new generation, what came to be called the new generation

    3) (=avisar) [+ médico, fontanero] to call; [+ taxi] [por teléfono] to call; [con la mano] to hail

    no te metas donde no te llaman* don't poke your nose in where it's not wanted *

    llamar a algn a escenato call sb to the stage

    llamar a algn al ordento call sb to order

    mandar 1., 1)
    4) (Telec) (tb: llamar por teléfono) to call, ring, phone

    que me llamen a las sieteask them to call o ring o phone me at seven

    te llaman desde Parísthey're calling you o they're on the phone from Paris

    ¿quién me llama? — who's on the phone?

    5) (=atraer)
    atención 1)
    6) (=convocar) to call, summon frm

    lo llamaron a palaciohe was called o summoned frm to the palace

    Dios lo ha llamado a su ladoeuf he has been called to God

    pronto seremos llamados a las urnas — an election/a referendum will soon be called

    llamado 1., 3)
    2. VI
    1) (Telec) [persona] to call, ring, phone; [teléfono] to ring

    ¿quién llama? — who's calling?

    ha llamado MaribelMaribel called o rang o phoned

    2) [a la puerta] [con el puño] to knock; [al timbre] to ring

    ¿quién llama? — who's there?, who is it?

    3.
    See:
    * * *
    1.
    verbo transitivo
    1)
    a) ( hacer venir) <bomberos/policía> to call; < médico> to call (out); <camarero/criada/ascensor> to call; <súbditos/servidores> to summon; < taxi> ( por teléfono) to call; ( en la calle) to hail

    Dios la llamó (a su lado) — (euf) God called her to him (euph)

    su madre lo mandó llamar — (AmL) his mother sent for him

    b) ( instar)

    me sentí llamada a hacerloI felt driven o compelled to do it

    2) ( por teléfono) to phone, to call
    3)
    a) ( dar el nombre de) to call, name; (dar el título, apodo de) to call

    lo que se ha dado en llamar... — what has come to be known as...

    b) ( considerar) to call
    2.
    llamar vi
    1) ( con los nudillos) to knock; ( tocar el timbre) to ring (the doorbell)
    2) (Telec) persona to telephone, phone, call; teléfono to ring

    ¿quién llama? — who's calling?

    3) ( gustar) to appeal

    no me/le llaman las pieles — fur coats don't appeal to me/her

    3.
    llamarse v pron to be called

    ¿cómo te llamas? — what's your name?

    ... como que (yo) me llamo Ana —... as sure as my name's Ana

    * * *
    = beckon, call, dub, label, summon, denominate, dial, baptise [baptize, -USA], beckon forth.
    Ex. Some hypnotism beckoned him in, and since he was in no hurry he submitted to it.
    Ex. The creation of a series of entries for inclusion in a catalogue or printed index is an indexing process which must involve some system, which we might call an indexing system.
    Ex. Carlyle Systems Inc has recently issued version 2.1 of their cataloguing input/edit module, dubbed CATIE.
    Ex. Its primer purpose is the finding of specific documents, and consequently this type of catalogue has been labelled a finding list catalogue or an inventory catalogue.
    Ex. All interested parties were summoned to further cooperate for the success of the show.
    Ex. The result of UNESCO's activity has been the growth of mass of international activity accompanied by a daunting array of jargon and initialese aptly denominated by P.J. Judge as 'alphabet soup'.
    Ex. This would herald the age of computer commuting, with customers dialling for bank statements and shopping orders.
    Ex. This article defines a user friendly micro-language, baptized MILAMU, that facilitates both access to these multimedia databases and formulation of multimedia queries = Este artículo explica un microlenguaje de programación, denominado MILAMU, que facilita tanto el acceso a estas bases de datos multimedia como la formulación de enunciados de búsqueda de documentos multimedia.
    Ex. Our academic curriculum and is designed to stimulate, challenge, and beckon forth the best from each student.
    ----
    * el éxito llama al éxito = success breeds success (SBS).
    * llamar a = call in.
    * llamar a cobro revertido = telephone collect, call collect.
    * llamar a filas = draft.
    * llamar a la puerta = knock on + door, rap at + door.
    * llamar al pan pan y al vino vino = call + a spade a spade.
    * llamar al trabajo para excusarse por enfermedad = call in + sick.
    * llamar la atención = call + attention to, conspicuousness, attract + attention, excite + attention, grab + Posesivo + attention, catch + Posesivo + eye, admonish, strike + Posesivo + fancy, capture + the attention, eye + catch, stand out, make + Reflexivo + conspicuous, cut + a dash, seek + attention, make + heads turn, catch + Posesivo + fancy, catch + Posesivo + attention, peak + Posesivo + interest, make + a splash, make + a big noise, hit + home.
    * llamar la atención a Alguien = rap + Nombre + knuckles, censure.
    * llamar la atención de = draw + the attention of.
    * llamar la atención de Alguien = hold + Posesivo + attention.
    * llamar la atención sobre = draw + attention to, pull + Nombre + to, bring + Nombre + into the public eye, raise + awareness, enhance + awareness.
    * llamar las cosas por su nombre = call + a spade a spade.
    * llamarle la atención a Alguien = reprimand, slap + Nombre + down, slap + Nombre + on the wrist.
    * llamar por el busca = bleep.
    * llamar por teléfono = call up.
    * llamarse = refer to as.
    * llamarse así = be so called.
    * llamarse así por = get + Posesivo + name from.
    * para llamar la atención = for effect.
    * que no llama la atención = inconspicuous.
    * sin llamar la atención = inconspicuously.
    * tratar de no llamar la atención = keep + a low profile, lie + low.
    * * *
    1.
    verbo transitivo
    1)
    a) ( hacer venir) <bomberos/policía> to call; < médico> to call (out); <camarero/criada/ascensor> to call; <súbditos/servidores> to summon; < taxi> ( por teléfono) to call; ( en la calle) to hail

    Dios la llamó (a su lado) — (euf) God called her to him (euph)

    su madre lo mandó llamar — (AmL) his mother sent for him

    b) ( instar)

    me sentí llamada a hacerloI felt driven o compelled to do it

    2) ( por teléfono) to phone, to call
    3)
    a) ( dar el nombre de) to call, name; (dar el título, apodo de) to call

    lo que se ha dado en llamar... — what has come to be known as...

    b) ( considerar) to call
    2.
    llamar vi
    1) ( con los nudillos) to knock; ( tocar el timbre) to ring (the doorbell)
    2) (Telec) persona to telephone, phone, call; teléfono to ring

    ¿quién llama? — who's calling?

    3) ( gustar) to appeal

    no me/le llaman las pieles — fur coats don't appeal to me/her

    3.
    llamarse v pron to be called

    ¿cómo te llamas? — what's your name?

    ... como que (yo) me llamo Ana —... as sure as my name's Ana

    * * *
    = beckon, call, dub, label, summon, denominate, dial, baptise [baptize, -USA], beckon forth.

    Ex: Some hypnotism beckoned him in, and since he was in no hurry he submitted to it.

    Ex: The creation of a series of entries for inclusion in a catalogue or printed index is an indexing process which must involve some system, which we might call an indexing system.
    Ex: Carlyle Systems Inc has recently issued version 2.1 of their cataloguing input/edit module, dubbed CATIE.
    Ex: Its primer purpose is the finding of specific documents, and consequently this type of catalogue has been labelled a finding list catalogue or an inventory catalogue.
    Ex: All interested parties were summoned to further cooperate for the success of the show.
    Ex: The result of UNESCO's activity has been the growth of mass of international activity accompanied by a daunting array of jargon and initialese aptly denominated by P.J. Judge as 'alphabet soup'.
    Ex: This would herald the age of computer commuting, with customers dialling for bank statements and shopping orders.
    Ex: This article defines a user friendly micro-language, baptized MILAMU, that facilitates both access to these multimedia databases and formulation of multimedia queries = Este artículo explica un microlenguaje de programación, denominado MILAMU, que facilita tanto el acceso a estas bases de datos multimedia como la formulación de enunciados de búsqueda de documentos multimedia.
    Ex: Our academic curriculum and is designed to stimulate, challenge, and beckon forth the best from each student.
    * el éxito llama al éxito = success breeds success (SBS).
    * llamar a = call in.
    * llamar a cobro revertido = telephone collect, call collect.
    * llamar a filas = draft.
    * llamar a la puerta = knock on + door, rap at + door.
    * llamar al pan pan y al vino vino = call + a spade a spade.
    * llamar al trabajo para excusarse por enfermedad = call in + sick.
    * llamar la atención = call + attention to, conspicuousness, attract + attention, excite + attention, grab + Posesivo + attention, catch + Posesivo + eye, admonish, strike + Posesivo + fancy, capture + the attention, eye + catch, stand out, make + Reflexivo + conspicuous, cut + a dash, seek + attention, make + heads turn, catch + Posesivo + fancy, catch + Posesivo + attention, peak + Posesivo + interest, make + a splash, make + a big noise, hit + home.
    * llamar la atención a Alguien = rap + Nombre + knuckles, censure.
    * llamar la atención de = draw + the attention of.
    * llamar la atención de Alguien = hold + Posesivo + attention.
    * llamar la atención sobre = draw + attention to, pull + Nombre + to, bring + Nombre + into the public eye, raise + awareness, enhance + awareness.
    * llamar las cosas por su nombre = call + a spade a spade.
    * llamarle la atención a Alguien = reprimand, slap + Nombre + down, slap + Nombre + on the wrist.
    * llamar por el busca = bleep.
    * llamar por teléfono = call up.
    * llamarse = refer to as.
    * llamarse así = be so called.
    * llamarse así por = get + Posesivo + name from.
    * para llamar la atención = for effect.
    * que no llama la atención = inconspicuous.
    * sin llamar la atención = inconspicuously.
    * tratar de no llamar la atención = keep + a low profile, lie + low.

    * * *
    llamar [A1 ]
    vt
    A
    1 (requerir, hacer venir) ‹bomberos/policía› to call; ‹médico› to call, call out; ‹camarero/criada› to call; ‹ascensor› to call; ‹súbditos/servidores› to summon
    llamé un taxi (por teléfono) I called a cab; (por la calle) I hailed a cab
    la llamó a gritos he shouted to her to come
    lo llamó por señas she beckoned to him, she beckoned him over
    Dios la llamó (a su lado) ( euf); God called her to him ( euph)
    el juez lo llamó a declarar the judge called on him to testify
    la madre lo mandó llamar ( AmL); his mother sent for him
    lo llamaron para hacer el servicio militar he was called up for military service
    2 (instar) llamar a algn A algo:
    el sindicato llamó a sus afiliados a la huelga the union called its members out on strike o called upon its members to strike
    se sintió llamado a hacerlo he felt driven o compelled to do it
    B [ Vocabulary notes (Spanish) ] ( Telec) (por teléfono) to phone, to call, to call up ( AmE), to ring ( BrE)
    la voy a llamar I'm going to call o phone o ring her, I'm going to call her up, I'm going to give her a call o ring ( BrE)
    te llamó Ernesto Ernesto phoned (for you), Ernesto called (you) o rang
    C
    1 (dar el nombre de) to call, name; (dar el título, apodo de) to call
    los amigos lo llaman Manolo his friends call him Manolo
    la llamó imbécil/de todo he called her an idiot/every name under the sun
    lo que se ha dado en llamar el movimiento postmodernista what has become known o what has come to be known as the postmodernist movement
    2 (considerar) to call
    eso es lo que yo llamo un amigo that's what I call a friend
    D (atraer) to draw
    los llama lo suyo they feel drawn to their roots
    el dinero lo llama mucho he is very interested in money
    ■ llamar
    vi
    A (con los nudillos) to knock; (tocar el timbre) to ring, ring the doorbell
    llaman a la puerta there's someone at the door
    ¿quién llama? who is it?, who's there?
    B ( Telec) «persona» to telephone, phone, call, ring ( BrE); «teléfono» to ring
    ¿quién llama? who's calling?, who's speaking?
    te llamo or te llamaré mañana I'll call you tomorrow
    llámame al celular ( AmL) or móvil ( Esp); call me on my ( AmE) cell phone o ( BrE) mobile
    para más información llame or llámenos al (teléfono) 111-12-20 for more information call us ON o AT 111 12 20
    C (gustar) to appeal
    a mí no me llaman las pieles fur coats don't appeal to me, I don't like fur coats
    to be called
    su padre se llama Pedro his father is called Pedro, his father's name is Pedro
    ¿cómo te llamas? what's your name?
    no sé cómo se llama el libro I don't know what the book's called
    ése acabará en la cárcel como que (yo) me llamo Beatriz he'll end up in prison as sure as my name's Beatriz
    * * *

     

    llamar ( conjugate llamar) verbo transitivo
    1bomberos/policía to call;
    médico to call (out);
    camarero/criada/ascensor to call;
    súbditos/servidores to summon;
    taxi› ( por teléfono) to call;
    ( en la calle) to hail;

    el sindicato los llamó a la huelga the union called them out on strike
    2 ( por teléfono) to phone, to call;

    llamar a algn al celular (AmL) or (Esp) al móvil to call sb on their cell phone (AmE) o mobile (BrE)
    3

    (dar el título, apodo de) to call


    verbo intransitivo
    1 ( con los nudillos) to knock;
    ( tocar el timbre) to ring (the doorbell);

    2 (Telec) [ persona] to telephone, phone, call;
    [ teléfono] to ring;
    ¿quién llama? who's calling?;

    ver tb cobro b
    llamarse verbo pronominal
    to be called;

    ¿cómo te llamas? what's your name?
    llamar
    I verbo transitivo
    1 to call
    2 (telefonear) to call up, phone, ring: la llamé esta mañana, I rang her this morning
    3 (suscitar vocación, interés) to appeal
    llamar la atención, to attract attention
    4 (por un nombre de pila) to name
    (por un apodo, mote, diminutivo) to call
    II vi (con los nudillos) to knock
    (con el timbre) to ring

    ' llamar' also found in these entries:
    Spanish:
    atención
    - avisar
    - cantar
    - cobro
    - dejar
    - eh
    - encargarse
    - GEO
    - instancia
    - más
    - molestarse
    - nombre
    - ocurrirse
    - orden
    - palmada
    - pan
    - retraer
    - show
    - sin
    - sudaca
    - timbre
    - titular2
    - tratar
    - amenazar
    - bombero
    - golpear
    - intuir
    - licitar
    - mandar
    - oír
    - puerta
    - tal
    - teléfono
    - tocar
    English:
    alternatively
    - attention
    - attract
    - beckon
    - call
    - call in
    - call out
    - call up
    - collect
    - dispose
    - draw
    - engage
    - entitle
    - eye
    - for
    - get in
    - hail
    - have in
    - knock
    - name
    - ought
    - page
    - reverse
    - ring
    - ring back
    - ring up
    - send for
    - spade
    - telephone
    - certainly
    - conspicuous
    - draft
    - effect
    - get
    - good
    - kind
    - more
    - muster
    - phone
    - radio
    - recall
    - send
    - summon
    - use
    * * *
    vt
    1. [dirigirse a, hacer venir] to call;
    [con gestos] to beckon;
    llamó por señas/con la mano al camarero she beckoned to the waiter;
    llamar a alguien a voces to shout to sb to come over;
    llamar al ascensor to call the Br lift o US elevator;
    llamar (a) un taxi [en la calle] to hail a cab;
    [por teléfono] to call for a taxi
    2. [por teléfono] to phone, to call, Br to ring;
    [con el buscapersonas] to page;
    llamar a los bomberos/al médico to call the fire brigade/doctor;
    te llamo mañana I'll call o Br ring you tomorrow;
    te ha llamado Luis Luis phoned (for you), there was a call from Luis for you;
    te han llamado de la oficina there was a call from the office for you;
    ¿quién lo/la llama, por favor? who's calling, please?
    3. [dar nombre, apelativo, apodo] to call;
    ¿ya sabes cómo vas a llamar al perro? have you decided what you're going to call the dog yet?;
    me llamó mentiroso she called me a liar;
    fue lo que se dio en llamar la Guerra de los Seis Días it was what came to be known as the Six Day War;
    ¿a eso llamas tú un jardín? do you call that a garden?;
    eso es lo que yo llamo un buen negocio that's what I call a good deal;
    es un aparato para el aire, un humidificador, que lo llaman it's a device for making the air more humid, a humidifier as they call it o as it is known
    4. [convocar] to summon, to call;
    el jefe me llamó a su despacho the boss summoned o called me to his office;
    la han llamado para una entrevista de trabajo she's got an interview for a job;
    lo llamaron a filas he was called up, US he got drafted;
    llamar a los trabajadores a la huelga to call the workers out (on strike);
    llamar a alguien a juicio to call sb to trial
    5. [atraer] to attract;
    nunca me han llamado los deportes de invierno I've never been attracted o drawn to winter sports
    vi
    1. [a la puerta] [con golpes] to knock;
    [con timbre] to ring;
    llamar a la puerta [con golpes] to knock on the door;
    están llamando there's somebody at the door;
    por favor, llamen antes de entrar [en letrero] please knock/ring before entering
    2. [por teléfono] to phone
    * * *
    I v/t call; TELEC call, Br tb
    ring
    II v/i TELEC call, Br tb
    ring;
    llamar a la puerta knock at the door; con timbre ring the bell;
    llaman (a la puerta) there’s someone at the door;
    el fútbol no me llama nada football doesn’t appeal to me in the slightest
    * * *
    llamar vt
    1) : to name, to call
    2) : to call, to summon
    3) : to phone, to call up
    * * *
    llamar vb
    1. (en general) to call
    ¿me has llamado? did you call me?
    si es niño, le llamarán Ignacio if it's a boy, they'll call him Ignacio
    2. (telefonear) to phone / to call
    3. (a la puerta) to knock
    4. (al timbre) to ring [pt. rang; pp. rung]

    Spanish-English dictionary > llamar

  • 14 número

    m.
    1 number, amount, quantity, sum.
    2 number, numeral, Arabic numeral, cipher.
    3 size, number.
    4 issue, copy, number.
    5 act, number.
    * * *
    1 (gen) number
    2 (de una publicación) number, issue
    ¿qué número calzas? what's your shoe size?, what size shoe do you take?
    5 (de lotería) lottery ticket number
    7 LINGÚÍSTICA number
    8 familiar scene
    \
    en números redondos in round figures
    en números rojos in the red
    hacer números to do the figures
    montar un número familiar to make a scene
    pedir número to take a numbered ticket
    ser el número uno to be the number one
    ser miembro de número to be a full member
    sin número (edificio) unnumbered 2 (en abundancia) countless
    número arábigo Arabic numeral
    número atrasado back number
    número de matrícula registration number, US license number
    número de serie serial number
    número entero whole number
    número extraordinario (en prensa) special edition, special issue
    número impar odd number
    número ordinal ordinal number
    número par even number
    número primo prime number
    número romano Roman numeral
    * * *
    noun m.
    4) size
    * * *
    SM
    1) (Mat) number

    volver a números negros — to get back into the black, return to profitability

    de número, miembro de número — full member

    profesor de número — tenured teacher, teacher with a permanent post

    echar o hacer números — * to do one's sums, number-crunch

    sin número, calle Aribau, sin número — Aribau street, no number

    número binario — (Inform) binary number

    número de identificación fiscalID number used for tax purposes

    número de lote — batch number, batch code

    número de matrícula — (Aut) registration number

    número de teléfono — telephone number, phone number

    número dos — (lit) number two

    el número dos del partido — the second in command of the party, the party's number two

    número personal de identificación(=clave) personal identification number

    para mí, Sinatra será siempre el número uno — for me Sinatra will always be number one

    el jugador número uno de su país — the number one player in his country, the top player in his country

    2) [de zapatos] size
    3) [de periódico, revista] number, issue

    número cero — dummy number, dummy run

    número extraordinario — special edition, special issue

    4) (=billete de lotería) ticket
    5) (Teat) act, number
    6) (Gram) number
    7) (Mil) man; (=soldado raso) private; (=policía) policeman
    * * *
    1)
    a) (Mat) number

    problemas sin númeroinnumerable o countless problems

    en números redondosin round numbers

    b) ( de zapatos) size

    ¿qué número calzas? — what size shoe do you take?

    c) ( billete de lotería) lottery ticket
    2) (Espec) act

    montar un/el número — (Esp fam) to kick up a fuss (colloq)

    3) ( de publicación) issue
    * * *
    = extent, incidence, issue, number, numeral, percentage, tally [tallies, pl.], scale.
    Ex. The extent of searchable elements will vary from one data base to another.
    Ex. The number of entries in pre-co-ordinate system will depend upon the incidence of references and multiple entries.
    Ex. This is an issue devoted in part to papers presented at the conference arranged and hosted by the State Library of New South Wales.
    Ex. The headings will be arranged according to the filing sequence of the notation (for example, alphabetically for letters or numerically for numbers).
    Ex. Records can be retrieved by character strings (that is, sequences of letters and numerals).
    Ex. But those institutions, and I am referring particularly to public libraries, serve a very large percentage of the nation's library users.
    Ex. As the various parts of the record are entered, the document summary indicates the additions by the tallies opposite the record parts.
    Ex. I have a feeling that all our old technologies are getting progressively more expensive and more inefficient, and that all our new technologies are getting progressively cheaper and more efficient because of questions of scale.
    ----
    * acción de marcar un número = dialling.
    * admitir un número de reservas mayor a las plazas existentes = overbook.
    * área del número normalizado y de las condiciones de adquisición = International Standard Book Number and terms of availability area, standard number and terms of availability area.
    * aumentar en número = grow in + numbers, increase in + numbers.
    * base de un número = subscript numeral.
    * colorear por números = paint by + numbers.
    * con el número = numbered.
    * con un gran número de lectores = widely-read.
    * cuadrar números = add up + figures.
    * el mismo número = as many.
    * en el mismo número de años = in as many years.
    * enemigo público número uno = public enemy number one.
    * en grandes números = in record numbers.
    * en gran número = numerously.
    * en números redondos = in round figures.
    * en números reducidos = in small numbers.
    * en un número cada vez mayor = in increasing numbers.
    * exceder en número = outnumber.
    * exponente de un número = superscript numeral.
    * ficha de número de registro = accessions card.
    * gran número de = great numbers of.
    * integridad de los números = integrity of numbers.
    * línea de números = number line.
    * marcar un número de teléfono = dial + number.
    * montar un número = kick up + a fuss, kick up + a stink, raise + a stink, make + a stink (about), make + a racket, make + a row, make + a ruckus, kick up + a row.
    * nº (número) + Número = # (number) + Número, no. (number) + Número.
    * Norma Británica 1749: Recomendaciones para la ordenación alfabética y el ord = BS (British Standard) 1749: Recommendations for alphabetical arrangement and the filing order of numerals and symbols.
    * número actual = current issue.
    * Número + al año = Número + annually.
    * Número + al día = Número + a day.
    * número anterior = backrun, back issue.
    * número aproximado = ballpark number.
    * número arábigo = Arabic numeral.
    * número atrasado = back issue, back copy.
    * número binario = binary digit.
    * Número + cada año = Número + annually.
    * número cada vez mayor = rising numbers.
    * número capicúo = palindrome.
    * número consecutivo = running number.
    * número de adquisiciones = acquisition rate.
    * número de alumnos matriculados = enrolment [enrollment, -USA].
    * Número + de ancho = Número + wide.
    * número de aprobados = pass rate.
    * número de asientos = seating.
    * número de bibliografía nacional = national record number.
    * número de búsquedas fallidas = failure rate.
    * número decimal = decimal number.
    * número de citas = number of citations.
    * número de clasificación = class mark [classmark], class number, classification number, rank number.
    * número de control = control number.
    * número de documentos devueltos a los estantes = shelving statistics.
    * número de ejemplar = copy number.
    * número de emergencia = hotline [hot-line].
    * número de exportaciones = export figures.
    * número de fascículo = issue number.
    * número de identificación = ID number (identification number).
    * número de identificación del documento = library registration number.
    * número de intentos fallidos = failure rate.
    * número de la bibliografía nacional = national bibliographic record number.
    * número de la búsqueda = set number.
    * Número + de largo = Número + long.
    * número de la tarjeta de crédito = credit card number.
    * número del documento = document identification number, document number.
    * número de lector = borrower number.
    * número del editor = publisher's number (música).
    * número de matrícula = registration number, car registration number.
    * número de modelo = model number.
    * número de muertos = death toll.
    * número de opus = opus number.
    * número de orden = rank number.
    * número de páginas = pagination.
    * número de palabras = wordage.
    * número de participantes = turnout.
    * número de pedido = order number.
    * número de plancha = plate number.
    * número de préstamo = charging number.
    * número de préstamos = circulation figures.
    * número de publicaciones = publication count.
    * número de referencia del documento = document reference number.
    * número de referencias = number of citations.
    * número de registro = accession number, card number.
    * número de relación = linking number.
    * número de respuestas recibidas = response rate, rate of response.
    * número de serie = serial number.
    * número de solicitudes denegadas = failure rate.
    * número de suspensos = failure rate.
    * número de tarjeta de proceso = transaction card number.
    * número de teléfono = phone number, telephone number, dial-up number, dial-up number, dial-up number.
    * número de teléfono de llamada gratuita = toll free telephone number, toll-free number.
    * número de teléfono que no está incluido en el directorio telefónico = unlisted telephone number.
    * número de tema = thematic index number.
    * número determinado de = nth.
    * número de víctimas = death toll.
    * número de volumen = volume number.
    * número entero = integer.
    * número entero positivo = positive integer.
    * Número + en total = Número + in number.
    * número equivocado = wrong number.
    * número especial = special issue, special number.
    * número identificado de un ordenador en una red = network address.
    * número impar = odd number.
    * número indicador de materia = SIN, Subject Indicator Number.
    * Número Internacional Normalizado para Libros (ISBN) = ISBN (International Standard Book Number).
    * Número Internacional Normalizado para Publicaciones Seriadas (ISSN) = ISSN (International Standard Serial Number).
    * número limitado de alumnos matriculados = limited enrolment.
    * número mágico = magic number.
    * número matriz = master number.
    * número monográfico = thematic issue.
    * número nacional de identificación bibliográfica = national bibliography number.
    * número normalizado = standard number.
    * número ordinal = ordinal, ordinal number.
    * número par = even number.
    * número pin = PIN (personal identification number), PIN number.
    * Número + por ciento = by + factor of + Número, Número + percentage points.
    * número reclamado = claimed issue.
    * número romano = roman numeral.
    * números recientes de las revistas = current journals.
    * número total = head count.
    * número trascendente = transcendental number.
    * número trece = thirteenth.
    * número uno = number one.
    * Número + vez = Número + time.
    * número y distribución de personal = staffing conditions.
    * ordenación por número curren = accession order, accession order, arrangement by accession number.
    * ordenado por número de clasificación = in class number order.
    * ordenar por número curren = arrange by + accession number.
    * PIN (número de identificación personal) = PIN (personal identification number).
    * poner a + Número = set to + Número.
    * procesador de números = number cruncher.
    * redondear al número entero más cercano = round up to + the nearest whole number.
    * sección de últimos números de publicaciones periódicas = current periodicals area.
    * ser de número limitado = be limited in number.
    * superar en número = outnumber.
    * tarifa por el número de operaciones = volume-based tariff.
    * último número, el = latest issue, the.
    * una gran número de = a broad variety of.
    * un buen número de = a good number of.
    * un cierto número de = a number of.
    * un gran número de = a good deal of, a great deal of, a plethora of, a wide range of, a full roster of, a fair number of, a great number of, a wide variety of, a broad range of, a vast corpus of.
    * un número cada vez mayor = growing numbers.
    * un número cada vez mayor de = a growing number of, a growing body of.
    * un número de = a series of.
    * un número reducido de = a residue of, a small number of.
    * un número variado de + Nombre = any number of + Nombre.
    * * *
    1)
    a) (Mat) number

    problemas sin númeroinnumerable o countless problems

    en números redondosin round numbers

    b) ( de zapatos) size

    ¿qué número calzas? — what size shoe do you take?

    c) ( billete de lotería) lottery ticket
    2) (Espec) act

    montar un/el número — (Esp fam) to kick up a fuss (colloq)

    3) ( de publicación) issue
    * * *
    = extent, incidence, issue, number, numeral, percentage, tally [tallies, pl.], scale.

    Ex: The extent of searchable elements will vary from one data base to another.

    Ex: The number of entries in pre-co-ordinate system will depend upon the incidence of references and multiple entries.
    Ex: This is an issue devoted in part to papers presented at the conference arranged and hosted by the State Library of New South Wales.
    Ex: The headings will be arranged according to the filing sequence of the notation (for example, alphabetically for letters or numerically for numbers).
    Ex: Records can be retrieved by character strings (that is, sequences of letters and numerals).
    Ex: But those institutions, and I am referring particularly to public libraries, serve a very large percentage of the nation's library users.
    Ex: As the various parts of the record are entered, the document summary indicates the additions by the tallies opposite the record parts.
    Ex: I have a feeling that all our old technologies are getting progressively more expensive and more inefficient, and that all our new technologies are getting progressively cheaper and more efficient because of questions of scale.
    * acción de marcar un número = dialling.
    * admitir un número de reservas mayor a las plazas existentes = overbook.
    * área del número normalizado y de las condiciones de adquisición = International Standard Book Number and terms of availability area, standard number and terms of availability area.
    * aumentar en número = grow in + numbers, increase in + numbers.
    * base de un número = subscript numeral.
    * colorear por números = paint by + numbers.
    * con el número = numbered.
    * con un gran número de lectores = widely-read.
    * cuadrar números = add up + figures.
    * el mismo número = as many.
    * en el mismo número de años = in as many years.
    * enemigo público número uno = public enemy number one.
    * en grandes números = in record numbers.
    * en gran número = numerously.
    * en números redondos = in round figures.
    * en números reducidos = in small numbers.
    * en un número cada vez mayor = in increasing numbers.
    * exceder en número = outnumber.
    * exponente de un número = superscript numeral.
    * ficha de número de registro = accessions card.
    * gran número de = great numbers of.
    * integridad de los números = integrity of numbers.
    * línea de números = number line.
    * marcar un número de teléfono = dial + number.
    * montar un número = kick up + a fuss, kick up + a stink, raise + a stink, make + a stink (about), make + a racket, make + a row, make + a ruckus, kick up + a row.
    * nº (número) + Número = \# (number) + Número, no. (number) + Número.
    * Norma Británica 1749: Recomendaciones para la ordenación alfabética y el ord = BS (British Standard) 1749: Recommendations for alphabetical arrangement and the filing order of numerals and symbols.
    * número actual = current issue.
    * Número + al año = Número + annually.
    * Número + al día = Número + a day.
    * número anterior = backrun, back issue.
    * número aproximado = ballpark number.
    * número arábigo = Arabic numeral.
    * número atrasado = back issue, back copy.
    * número binario = binary digit.
    * Número + cada año = Número + annually.
    * número cada vez mayor = rising numbers.
    * número capicúo = palindrome.
    * número consecutivo = running number.
    * número de adquisiciones = acquisition rate.
    * número de alumnos matriculados = enrolment [enrollment, -USA].
    * Número + de ancho = Número + wide.
    * número de aprobados = pass rate.
    * número de asientos = seating.
    * número de bibliografía nacional = national record number.
    * número de búsquedas fallidas = failure rate.
    * número decimal = decimal number.
    * número de citas = number of citations.
    * número de clasificación = class mark [classmark], class number, classification number, rank number.
    * número de control = control number.
    * número de documentos devueltos a los estantes = shelving statistics.
    * número de ejemplar = copy number.
    * número de emergencia = hotline [hot-line].
    * número de exportaciones = export figures.
    * número de fascículo = issue number.
    * número de identificación = ID number (identification number).
    * número de identificación del documento = library registration number.
    * número de intentos fallidos = failure rate.
    * número de la bibliografía nacional = national bibliographic record number.
    * número de la búsqueda = set number.
    * Número + de largo = Número + long.
    * número de la tarjeta de crédito = credit card number.
    * número del documento = document identification number, document number.
    * número de lector = borrower number.
    * número del editor = publisher's number (música).
    * número de matrícula = registration number, car registration number.
    * número de modelo = model number.
    * número de muertos = death toll.
    * número de opus = opus number.
    * número de orden = rank number.
    * número de páginas = pagination.
    * número de palabras = wordage.
    * número de participantes = turnout.
    * número de pedido = order number.
    * número de plancha = plate number.
    * número de préstamo = charging number.
    * número de préstamos = circulation figures.
    * número de publicaciones = publication count.
    * número de referencia del documento = document reference number.
    * número de referencias = number of citations.
    * número de registro = accession number, card number.
    * número de relación = linking number.
    * número de respuestas recibidas = response rate, rate of response.
    * número de serie = serial number.
    * número de solicitudes denegadas = failure rate.
    * número de suspensos = failure rate.
    * número de tarjeta de proceso = transaction card number.
    * número de teléfono = phone number, telephone number, dial-up number, dial-up number, dial-up number.
    * número de teléfono de llamada gratuita = toll free telephone number, toll-free number.
    * número de teléfono que no está incluido en el directorio telefónico = unlisted telephone number.
    * número de tema = thematic index number.
    * número determinado de = nth.
    * número de víctimas = death toll.
    * número de volumen = volume number.
    * número entero = integer.
    * número entero positivo = positive integer.
    * Número + en total = Número + in number.
    * número equivocado = wrong number.
    * número especial = special issue, special number.
    * número identificado de un ordenador en una red = network address.
    * número impar = odd number.
    * número indicador de materia = SIN, Subject Indicator Number.
    * Número Internacional Normalizado para Libros (ISBN) = ISBN (International Standard Book Number).
    * Número Internacional Normalizado para Publicaciones Seriadas (ISSN) = ISSN (International Standard Serial Number).
    * número limitado de alumnos matriculados = limited enrolment.
    * número mágico = magic number.
    * número matriz = master number.
    * número monográfico = thematic issue.
    * número nacional de identificación bibliográfica = national bibliography number.
    * número normalizado = standard number.
    * número ordinal = ordinal, ordinal number.
    * número par = even number.
    * número pin = PIN (personal identification number), PIN number.
    * Número + por ciento = by + factor of + Número, Número + percentage points.
    * número reclamado = claimed issue.
    * número romano = roman numeral.
    * números recientes de las revistas = current journals.
    * número total = head count.
    * número trascendente = transcendental number.
    * número trece = thirteenth.
    * número uno = number one.
    * Número + vez = Número + time.
    * número y distribución de personal = staffing conditions.
    * ordenación por número curren = accession order, accession order, arrangement by accession number.
    * ordenado por número de clasificación = in class number order.
    * ordenar por número curren = arrange by + accession number.
    * PIN (número de identificación personal) = PIN (personal identification number).
    * poner a + Número = set to + Número.
    * procesador de números = number cruncher.
    * redondear al número entero más cercano = round up to + the nearest whole number.
    * sección de últimos números de publicaciones periódicas = current periodicals area.
    * ser de número limitado = be limited in number.
    * superar en número = outnumber.
    * tarifa por el número de operaciones = volume-based tariff.
    * último número, el = latest issue, the.
    * una gran número de = a broad variety of.
    * un buen número de = a good number of.
    * un cierto número de = a number of.
    * un gran número de = a good deal of, a great deal of, a plethora of, a wide range of, a full roster of, a fair number of, a great number of, a wide variety of, a broad range of, a vast corpus of.
    * un número cada vez mayor = growing numbers.
    * un número cada vez mayor de = a growing number of, a growing body of.
    * un número de = a series of.
    * un número reducido de = a residue of, a small number of.
    * un número variado de + Nombre = any number of + Nombre.

    * * *
    A
    1 ( Mat) number
    vive en el número 15 she lives at number 15
    el número premiado es el 10895 the winning number is (number) 10895
    pagó una suma de seis números he paid a six figure sum
    el gran número de respuestas recibidas the large number of replies received
    problemas sin número innumerable o countless problems
    en números redondos in round numbers
    estar en números rojos ( fam); to be in the red ( colloq)
    tengo la cuenta en números rojos my account is o I'm in the red ( colloq)
    hacer números to do one's arithmetic o ( BrE) sums
    ¿qué número calzas? what size shoe do you take?
    3 (billete de lotería) lottery ticket
    Compuestos:
    random number
    Arabic numeral
    atomic number
    binary number
    cardinal number
    complex number
    decimal
    vehicle identification number
    account number
    fax number
    identity number
    (de persona) identity number; (de producto) identification number
    número de identificación fiscal or tributaria
    tax identity number, taxpayer ID ( AmE), Unique Taxpayer Reference ( BrE)
    PIN number, Personal Identification Number
    (en Esp) national identity card number
    mass number
    license number ( AmE), registration number ( BrE)
    serial number
    telephone number
    flight number
    whole number
    fraction
    odd number
    mixed number
    ordinal number
    even number
    perfect number
    prime number
    real number
    Roman numeral
    es el número uno de su clase he's top of o the best in his class
    el número uno egipcio the Egyptian leader
    B ( Espec) act
    un excelente número cómico an excellent comedy act o ( BrE) turn
    montar un/el número ( Esp fam); to kick up a fuss ( colloq)
    el número del mes de mayo the May issue o edition
    un número especial or extraordinario a special issue o edition
    números atrasados back numbers o issues
    E ( Esp frml) (policía) officer, constable ( BrE)
    * * *

     

    Del verbo numerar: ( conjugate numerar)

    numero es:

    1ª persona singular (yo) presente indicativo

    numeró es:

    3ª persona singular (él/ella/usted) pretérito indicativo

    Multiple Entries:
    numerar    
    número
    numerar ( conjugate numerar) verbo transitivo
    to number
    número sustantivo masculino
    1
    a) (Mat) number;


    número de matrícula license number (AmE), registration number (BrE);
    número de serie serial number;
    número de teléfono/fax phone/fax number;
    una suma de seis números a six figure sum;
    problemas sin número innumerable o countless problems

    ¿qué número calzas? what size shoe do you take?


    2
    a) (Espec) act


    numerar verbo transitivo to number
    número sustantivo masculino
    1 number: me equivoqué al escribir el último número, I made a mistake writting the last figure
    soy el número tres de la lista, I'm third on the list
    número de teléfono, telephone number
    número par/impar, even/odd number
    un buen número de personas, a large number of people
    2 (de una revista) number, issue
    número atrasado, back number
    3 (de calzado) size
    4 (de un espectáculo) sketch, act
    5 familiar montar un número, to make a scene
    6 (billete de juego de azar) ticket: tengo un número de lotería de Navidad, I have a Christmas lottery ticket
    ♦ Locuciones: números rojos, in the red: mi cuenta está en números rojos, my account is in the red
    ' número' also found in these entries:
    Spanish:
    acrecentar
    - acrobacia
    - aforo
    - arábiga
    - arábigo
    - atrasada
    - atrasado
    - cabeza
    - calzar
    - cantidad
    - capicúa
    - cardinal
    - cifra
    - espectáculo
    - espuma
    - herida
    - herido
    - imaginaria
    - imaginario
    - indeterminada
    - indeterminado
    - matrícula
    - n.º
    - núm.
    - otra
    - otro
    - par
    - pasada
    - pasado
    - plato
    - premiada
    - premiado
    - prima
    - primo
    - quedarse
    - redonda
    - redondo
    - referencia
    - repetida
    - repetido
    - rey
    - salir
    - serie
    - superior
    - teléfono
    - terminación
    - abundar
    - buscar
    - ciento
    - cinco
    English:
    accurate
    - act
    - admission
    - alarming
    - Arabic numeral
    - army
    - back
    - copy
    - death toll
    - dial
    - eight
    - even
    - exact
    - fascism
    - flock
    - grand finale
    - grand total
    - growth
    - intake
    - integer
    - issue
    - licence number
    - low
    - lucky
    - membership
    - myriad
    - N
    - no.
    - number
    - numeral
    - O
    - odd
    - one
    - ordinal
    - outnumber
    - over
    - poll
    - prime
    - registration number
    - round
    - round down
    - round up
    - routine
    - scene
    - serial
    - size
    - special
    - stock up
    - strength
    - strong
    * * *
    1. [signo] number;
    mi número de la suerte my lucky number;
    en números rojos in the red;
    hacer números to reckon up;
    ser el número uno to be number one;
    [en lista de éxitos] to top the charts;
    fue el número uno de su promoción he was the best in his year;
    el número dos del partido republicano the number two o second in command of the Republican Party;
    sin número [muchos] countless, innumerable;
    un sin número de modelos diferentes countless o innumerable different models
    número de afiliación a la seguridad social Br national insurance number, US social security number;
    número atómico atomic number;
    número binario binary number;
    número cardinal cardinal number;
    número complejo complex number;
    número complementario [en lotería] = complementary number, Br ≈ bonus ball;
    número de cuenta account number;
    número entero whole number, integer;
    Fot número f f number;
    número de fax fax number;
    número impar odd number;
    Informát número IP IP number;
    número irracional irrational number;
    número de matrícula [de vehículo] Br registration number, US license number;
    [de alumno] matriculation number;
    número natural natural number;
    número ordinal ordinal number;
    número par even number;
    número primo prime number;
    número quebrado fraction;
    número racional rational number;
    número redondo round number;
    número de referencia reference number;
    Informát número de registro registration number;
    número romano Roman numeral;
    número de serie serial number;
    número de sucursal [de banco] sort code;
    número de teléfono telephone number
    2. [tamaño, talla] size;
    ¿qué número calzas? what size shoe are you?, what size shoe do you take?
    3. [de publicación] issue, number
    número atrasado back number;
    número extraordinario special edition o issue
    4. [de lotería] ticket
    5. Gram number
    6. [de espectáculo] turn, number;
    Esp Fam
    montar el número to make o cause a scene
    7. Esp [de policía] officer
    8. Rel
    Números Numbers
    * * *
    m
    1 number;
    un gran número de a large number of;
    sin número countless;
    ser el número uno be number one, be the best;
    en números redondos in round figures;
    en números rojos fig in the red;
    hacer números fam add up the figures, Br
    do one’s sums
    2 de publicación issue
    3 de zapato size
    4
    :
    montar un número fam make a scene
    5
    :
    de número socio full; empleado, profesor permanent; catedrático tenured
    * * *
    1) : number
    número impar: odd number
    número ordinal: ordinal number
    número arábico: Arabic numeral
    número quebrado: fraction
    2) : issue (of a publication)
    3)
    sin número : countless
    * * *
    1. (en general) number
    2. (de calzado) size
    ¿qué número calzas? what size do you take in shoes?
    4. (espectáculo) act / number

    Spanish-English dictionary > número

  • 15 carraca

    Carraca, esta palabra significa comida, condimentos, conquivus, (cacharros, etc.). Cuando íbamos a llindiar el ganáu disdi ‘l albiar el díe fasta que tapecíe, (cuidar el ganado desde el amanecer hasta el oscurecer) llevábamos la carraca nun cabaxín, zurronacu ou cestacu cualquier, (cabás, zurrón o cualquier otro cesto). Les muyeres baxaben al merquéu ya traíen la carraca pa toa la xemana. (Las mujeres bajaban al mercado y compraban si tenían dinero lo que se necesitase en la casa para toda la semana). Carraca tamén lu ye lu que lus vaqueirus chebaban disdi la teixá pal sou cabanu ou corte de la braña, dunde a lu mexor taben un fatáu de díes xin baxar a l'aldina, per ístu llebaben un carracáu de couxes que ñecexitaben. (Carraca también es lo que los vaqueros llevaban desde casa para sus cabañas del puerto, las morteras o los prados, donde a lo mejor estaban unos días sin bajar a la aldea, por esto subían muchas cosas que necesitaban y no todas eran para comer sino que algunas eran simples cacharros, o humildes mantas. Y carraca hermanos míos, era la que hacía mi madre y todas las vindas de los rojos, cuando todas las semanas iban a visitar a sus maridos a la Cárcel Modelo de Oviedo, como por las demás no puedo hablar, porque yo no sé cómo se arreglaban las pobrecitas, aunque me supongo que muchas hasta pidiendo limosna, sí que lo puedo hacer de mi madre, que todos los martes era el día que tenía de comunicación, y ella nunca sabía si le iba encontrar vivo, porque por aquellos tiempos fechus de llágrimes ya xufriencies, tous lus díes na carxel d'Uviéu achuquinaben cambrionáus enteirus de xóvenes astures y'anxina d’ista maneira tan achuquina, encalducá per prexones xin concencia, nin dinidá nin «Xusticia Humana», fexérun bon amagüestu de toes les xuventúes roxes d'Asturies, ya les pouques que nun achuquinarun llantárunlas nus batallones de trabayadores, dunde munchus morrierun achindi fartus de fames, de llatigazus ya vexaciones, ya lus oitres que xuerti tubieren de golguer pa la sou teixá, fexérunlu mamplenáus d'amollexíes que per mor d'echus tamén fatáus morrieron. Falaba you que carraca yera lu que miou má le chevaba ‘l miou pá tous lus martes a la carxel, que you nun séi lu que yera, perque na nuexa teixá nun había esconxolancia de nagua, peru lu que fora écha llantábalu tou nuna fardelaca, ya colaba na xuntura d'oitres muyeres de l'allina camín d'Uviéu tres ou catru gores endenantes qu’almaneciera, pos teníen qu'espatuxar alrreór de cuarenta quilómetrus andandu ya oitres tantus pa la regolguía, pos entoncenes nun valía faer el auto-stop que güéi se fae, perque tous lus cambriones ya coches cuaxi yeren millitares, y'angunus oitres yeren de lus drechistes, ya lus roxus nun teníamus namái que goxetáus mexeries, ya manegáus de miéu ‘l nuexu hermenu ‘l venceor, perque lus nuexus homes morrieran lluchandu nel frinti, ya lus oitres taben arretrigáus per les cárxeles dunde poucu a poucu lus achuquinaben ou lus esclavizaben nus batallones de trabayaóres, anxina yera que tou Asturies taba xemada de viudes, de vieyus ya de guaxiquinus güerfaninus, que tous nuexóitres, viétchus, muyeres ya nenus de lus roxus, díbamus ser esclavizáus inhumanamente baxu 'n enfernal xugu que nun nus dexaba más llibertá que la que nel xuenu cheldábamus. —Ya n'agora vou xebrame del trabayu d'enfilerar pallabres p'encalducalus cuamigu dientru d’ista hestoria dou tán lus raigones ya l'escola de nuexes costumes ya llingua. TRADUCCIÓN.—Por aquellos tiempos hechos de lágrimas y de grandes sufrimientos, todos los días que el Hacedor alumbraba, en la cárcel de Oviedo asesinaban camiones enteros de jóvenes astures, y así de esta manera tan despiadada y asesina, llevada a cabo por personas sin conciencia, ni dignidad ni ninguna clase de «Justicia Humana», llevaron a término casi el total exterminio de las juventudes rojas de Asturias, y las pocas que no asesinaron, las esclavizaron en los famosos batallones de trabajadores, donde muchos allí murieron hartos de hambre, de vejaciones y latigazos, y los pocos que tuvieron la suerte de volver a sus hogares, lo hicieron llenos de enfermedades que por mor de ellas también murieron bastantes. —Decía yo que carraca también era lo que mi madre le llevaba todos los martes a mi padre a la cárcel, que yo no sé lo que pudiera ser, porque en nuestra casa no había ninguna cosa de nada, pero lo que fuese ella lo metía dentro de una saca y marchaba en unión de otras mujeres de la aldea camino de Oviedo tres o cuatro horas antes que amaneciese, pues tenían que caminar alrededor de cuarenta quilómetros y otros tantos de retorno y todos los hacían andando, pues no servía hacer el auto-stop que hoy se hace, porque todos los camiones y coches casi eran militares, y algunos otros que había eran de los derechistas, pues los izquierdistas no teníamos nada más que grandes cantidades de miseria, así como de miedo a nuestro hermano el vencedor que jamás se portó nada bien con nosotros, porque nuestros hombres habían muerto en el frente, y los otros estaban presos en las cárceles, donde poco a poco les iban asesinando, o los esclavizaban en los campos de concentración o batallones de trabajadores, así era que toda Asturias estaba sembrada de viudas, de viejos y de niños huérfanos, que todos nosotros, viejos, mujeres y niños de las izquierdas, íbamos a ser esclavizados inhumanamente bajo el infernal yugo que no nos dejaba más libertad que la que en el sueño hacíamos. Y ahora me voy alejar del trabajo de poner en orden las palabras en este diccionario, para llevarles conmigo a los lugares donde yo he aprendido la dulce lengua de Asturias, que no es otro lugar que la escuela donde vivían las raíces y costumbres de Nuestro Pueblo, pues no se pueden buscar nuestras falancias en ningún otro lugar ni parte. Por esto les digo ahora, que si yo no hubiese vivido tan simple, sencilla, pobre, miserable, esclavizadora y dentro de la más natural de la «RAIZ ANCESTRAL DE ASTURIAS», ni yo ni nadie podría legarle a mi «AMADA ASTURIAS» ni a sus «HIDALGAS GENTES», la documentación pura, natural y sencilla que pueda tener este diccionario, porque desde estas mis simples líneas y mirándome muy mucho de lo que digo, les afirmo que hay muy poco fiable por no decir nada, escrito de nuestras costumbres y lengua. «DIES D’ENFERNU» (DÍAS DE INFIERNO) —Yera you 'n zaragoletu, 'n guaxiquín, un nenacu, 'n rapacín (un niño de unos ocho años), cundu la ñecexidá más prieta me fexera depriender lu que yera ‘l dollor, la xufriencia, l’inxusticia, lu pior qu'el Home pudiés encaldar d'enría lus sous xemexantes, you yera ún de lus miles d'anxelinus de miou Tierra que diba faer arroxaúra nel vivir d’ enfernu que m’aguardaba. Xin, fatáus de güérfanus lu mesmu que you, que güéi nel díe xuntu con nuexes familias, ente fius, ñetus, ya tou ‘l andecháu de parantela xomus más de la metá de les xentes d'Asturias, peru naquechus tempus d'achuquinus ya inxusticies nun yéramus namái qu'unus guaxiquinus dexamparáus de la man del Faidor ya del Home, ya tous noxóitres tubiemus que catanus el xustentu de fatáus de maneires diferientes, la miou per exemplu fó'ísta. COLOCOUME MIOU Má de cabrieru na teixá d'un amu baldrayu y atuñáu, llabascu y'achuquín tan solu per que me diera de comer ya me vistiera dalgu, peru ‘l condenáu matábame de fame, ya la vestimenta que punxu d'enría ‘l miou llombu conxistía nun calzáu que la metá ‘l tempu espatuxaba con las patas arregañás, apaxiétchau con unus fatucus tous esgacicáus que per tous lus lláus diben les mious carnis al entestate, acaniláes per el callor ya ‘l fríu en tou ‘l tempu. —Tenía yo aproximadamente ocho años de edad cuando me asesinaron a mi padre, y me recuerdo con toda exactitud cómo la ley de aquel tiempo llevó a cabo tan imperdonable, deshumanizante y vandálica felonía. —Nuna nuétche (una noche) llegaron a la casa de unos tíos míos que en mi aldea vivían y donde mis padres y yo nos refugiamos al término de la guerra en Asturias cuatro desalmados, cuatro bandoleros, cuatro inmundicias humanas, que escudados tras de sus armas empuñadas, representaban l'enñordiada Lley (LA SUCIA LEY) que en aquellos tiempos a la Justicia traicionaba, cuento yo, que aquellos cuatro merucus (gusanos), atemorizando e insultando a toda mi familia, detuvieron a mi padre, le amarraron como a la bestia que se lleva al matadero y se lo intentaron llevar de la casa, sin que mis tíos, (y la cosa no era para menos), intentasen pronunciar asustados como se encontraban ni la más mínima palabra de súplica o protesta. Pero mi madre no les secundó, sino que bravamente intentó defender al sou home (a su marido) no sólo con la palabra, que mi madre la tenía d'aguxa lu mesmu qu’un bon obreiru (de afilada lo mismo que un buen aguijón), sino que temerariamente se abalanzó sobre ellos y fuele preciso a uno de aquellos cobardes y desalmados representantes de la deshumanizada ley que corría en aquellos tiempos, de propinarle varios golpes con la pistola, dejándola mal herida y ensangrentada, tirada en el suelo con el conocimiento perdido. Mientras que aquellos bandidos, se llevaban a mi padre sin permitirle que de mi se despidiera, y tan solamente le he podido ver por última vez, tres les rexes de la cárxel d'Uvieu 'n die 'ndenantes que l'achuquinaren. (Detrás de las rejas de la cárcel de Oviedo, un día antes de que le asesinasen). Pronto mi madre y yo, llenos de la más desolante de las tristezas, y vestidos con el traje de las más indigentes miserias y pobrezas, nos marchamos de la casa de mis tíos y nos asentamos en la abandonada, vieja y destartalada casa de mi abuela. Y sin muebles, ni nada, los dos juntos, como grandes e indomables luchadores que hemos sido siempre, dimos comienzo sin desfallecer ni un momento, a la dura lucha por la vida, sin que nadie jamás nos ayudara. Empecé a ganarme la vida como pastor, a la corta edad de que cualquier niño sólo pensaría en jugar, comer cuando tuviese hambre y recibir de continuo montones de caricias y de amor, yo sin embargo, a pesar de no poseer nada de todas estas maravillosas cosas, era en extremo a mi manera feliz. Marchaba todas las mañanas con mi ganado al monte, donde permanecía todo el día, tan sólo con la compañía que me brindaba mi fiel y siempre por mí con cariño recordado Pelayu, que era un perro, de una inteligencia y sentimientos, que más bien que un chuchu (perro), parecía aquel singular animal un ser humano. Luego por las tardes, cuando el sol se escondía por detrás de las altas cumbres, retornaba feliz a la aldea, siempre lleno de contentura, cantando las más de las veces, amenizado por el potente tañir del zumbiétchu (cencerro) que llevaba colgado al cuello el semental del rebaño. Una mañana como tantas otras me encaminé con mi rebaño al monte y seria como a la media tarde cuando a la entrada de una cueva que se asentaba en un lugar casi inaccesible me encontré medio enterrado con las piedras y la escasa tierra que hacían la reducida plataforma de la portada de la caverna, un pequeño aro de oro, yo he tenido por así decirlo desde mi infancia la inmensa suerte de poseer una imaginación tan inmensamente dislocada, que por tal solían decirme mis vecinos, que era yo el rey de las mentiras, así como el más hábil inventor de endemoniados cuentos. El caso era, que aquel misterioso anillo abandonado a tan larga distancia de mi aldea y en lugar tan argutosu (estrecho, alto, inaccesible), hiciéronme presto pensar, que aquella joya no había llegado a tal escondrijo por sí sola, sino que desde luego alguien la había traído. En el momento mi imaginación desbordante de una alegría que no encontraba un fin para frenarla, comenzó a fomentar sin el menor titubeo la fantástica idea de que en el interior de aquella caverna debía de encontrarse un tesoro de preciosas joyas y valorativas monedas, y quién le había ocultado sabe Dios cuando, seguramente habría perdido aquel anillo que por casualidad yo encontrara. Así pues, ya firmemente convencido, adentreme temerariamente sin el menor temor por la angosta cueva con las miras de apoderarme de aquella inmensa riqueza que según mi soñativa imaginación me había hecho comprender que en su interior me estaba aguardando. Pero aquel día no conseguí mi feliz propósito, porque era la caverna más larga de lo que había pensado y la oscuridad que en ella reinaba me hacía ciego de toda luz. Senteme en su entrada muy desilusionado al no poder lograr lo que había soñado, pero pronto mi mente empezó a dibujarme mil dispares tesoros, pues por el rastro que descubriera seguramente que dentro de la gruta se hallaría escondida alguna chalga (tesoro) guardado con toda seguridad por una Xana, Xumiciu, Trasgu o Culiebru (dioses de la Mitología asturiana), pues al decir de el abuelo Nicomedes cuando en las largas veladas de los inviernos y sin jamás interrumpirle con grande contentura le escuchábamos las leyendas, cuentos e historias que él lúcida y socarronamente nos contaba, afirmándonos siempre que eran tan ciertos sus relatos, como que todos habíamos nacido para morir. Y cuando hablaba de las chalgas aseguraba que tal o cual vecino, morador de esta o aquella aldea, se había hecho de la noche a la mañana rico al haber encontrado una chalga. También afirmaba poniéndose muy serio alegando unos razonamientos que convencían, que las montañas que rodeaban nuestra aldea había muchas chalgas escondidas, que fueron sepultadas hacía muchos siglos por los invasores moros, que al ser vencidos por los astures y al no poder huir con tan pesados tesoros, los ocultaban en las montañas con las miras de poder regresar algún día a desenterrarlos. Como cuento, yo en aquellos momentos vivía alborozado, sumergido en una disloca alegría al saberme ya dueño de aquella incontable riqueza, haciendo que mis inocentes ojos sonriesen felices inmersos en la imaginativa dicha de poder muy pronto liberar a mi madre de la pobreza y quitarla del agobiador trabajo que faenaba trabajando en los eros de los vecinos de estrella a estrella por un miserable sueldo andechandu (en cuadrilla) todos los días. Y así pensando todas las dichas que mi infantil mente podía imaginar, rodeado por el sepulcral silencio que envolvía la grandiosidad de las montañas, rasgado de vez en cuando por el potente y agudo graznido que desde los peñascos más inaccesibles, o desde los infinitos espacios donde con majestuosidad planeaban, lanzaban las útres (águilas), que con ojos inquisitivos oteaban con hambrientas intenciones los escabrosos riscos y las empinadas fistietchas (pequeños valles encajonados entre las peñas), con la esperanza achuquinante (asesina) de poder atrapar con la rapidez del rayo, algún recental que se hubiese xebrau (apartado) de su madre. También aquel silencio que invitaba a la meditación era con más continuidad cortado, por el dinámico tañir del zumbiétchu (pequeño cencerro) que colgaba del brioso cuello del macho cabrio, conductor y semental del rebaño. Como cuento, allí permanecía ensimismada mi mente en el soñar despierto, fabricando sin trabas de la misma nada, las más disparatadas y fabulosas dichas, que harían la felicidad de mi madre junto con la mía. Llegó casi sin enterarme el atapecer del día (al oscurecer) y fue entonces cuando desperté con prisa del maravilloso soñar donde vivía, y raudo, con agilidad y destreza que hoy al recordarla me causa dicha, reuní en pocos minutos mi rebaño, ayudado con eficacia por Pelayu, mi fiel, obediente, valiente y amaestrado perro, que no le tenía miedo a nada ni a nadie si exceptuamos al siempre mal intencionado y vigoroso macho semental de la reciétcha que yo allindiaba (ganado menudo que yo cuidaba). Y cuando ya el día agonizaba entre las negras vestimentas de la noche, entré en mi aldea conduciendo orgullosamente mi rebaño. A la entrada del pueblo sentado plácidamente fumándose un cigarro, estaba esperándome mi amo preocupado por mi tardanza y acercándose a mí, con palabras desaforadas e insultantes, a la par que me reprendía con dureza, me preguntaba el por qué me había demorado tanto. No recuerdo lo que le contesté, ni la historia que le largué, lo que si sé, que no se creyó de ella nada, pues todas las gentes que me conocían bien sabían, que yo confundía la verdad con la mentira haciendo con entrambas las más inverosímiles y dislocadas historias. Sin embargo, lo que yo sabía muy bien, era que aquel miserable labriego de mi aldea, que tenía la desgracia de cuidarle sus ganados, por la triste desgracia de una comida infame y peor vestimenta, no le incomodaba en absoluto que yo llegase tarde o que me despeñara desde un serapu (peña) y me escontonara la motchera (rompiera la cabeza), lo único que le preocupaba al condenado, era que llegasen a su teixada (casa) sanos y fartus (hartos) todos sus ganados. Al siguiente día bien de mañana como de continuo hacía, con un poco de sabadiegu (chorizo malo) un cantezu (pedazo) de pan moreno y cuatro manzanas dentro de mi zurrón, salí de mi aldea afaluchandu (arreando) el rebaño, y con aquellas miserables viandas que llevaba en mi morral, tenía que aguantar todo el día en el monte corriendo sin descanso tras aquella veceira (rebaño) de cabras. Lo que no sabía el condenado de mi amo, era que yo siempre que tenía hambre, le ordeñaba sus cabras dentro de una lata que tenía escondida en la montaña, hartándome tanto yo como mi fiel Pelayu de espumosa y fresca leche hasta el golifar (hastiar). Si el bastruya (zafio) de mi amo tan sólo hubiese sospechado que le mucía (ordeñaba) sus cabras todos los días, me hubiera eszarapau (despedazado) mi frágil cuerpo con un mamplén de cibiétchazus (con muchos palos). Espatuxaba (caminaba) yo muy contento aquella mañana, quizás lo hiciera mucho más feliz que nunca, arreaba mi rebaño con desacostumbrada prisa, porque ansias locas tenía de llegar a la montaña, para entrar de nuevo en la misteriosa cueva, pues ahora ya no tendría problemas con la obscuridad que en ella reinaba, ya que conmigo llevaba una caja de cerillas y un pequeño candil que le había arrapiegáu (hurtado, quitado) de la corte (cuadra, establo) a mi amo, y con aquella luz, sería capaz de bajar hasta las mismas entrañas de la tierra, si a tal lugar la caverna se extendiese. Aquella noche había dormido poco y soñado mucho, tanto despierto como dentro del desvelado sueño, y tanto de una manera como de la otra, siempre llegaba a la conclusión, de que dentro de aquella para mi misteriosa gruta se ocultaba una fabulosa chalga de la que iba ser yo su señor y dueño, y cuando tal me sucediese, ya no sería yo más criado de ningún rapiegu (zorro) amo, ni tampoco a mi querida madre se le encallecerían jamás las manos, efectuando esclavizantes trabajos, nunca para el prójimo bien servidos y siempre por él peor pagados, ni se partiría sus costillas refrescándose el cansancio en su propio sudor por las fincas de nuestros vecinos, por donde se arreventaba todos los días del año, por la mezquina soldada de una fuente no muy grande de harina, un cesto de patatas, o cualquier otra vianda que mitigase el enorme fantasma del hambre, que desde el fin de la guerra se había enseñoreado de nuestro indigente char (lar), que nos obligaba despiadadamente a unos ayunos tan sumamente raquíticos, que el día que comíamos algo en traza (algo mas), tal parecía que habíamos cometido un grave pecado. Cuando yo fuese dueño de aquel tesoro, (abanzaba seguido de Pelayu arreando con prisa los ganados camino de la argutosa «abrupta» montaña, a la par que imaginativamente iba pensando), compraremos una casa decente, buenas fincas y mejores ganados, y entonces nuestros vecinos nos mirarán con respeto, y no nos tratarán con el menosprecio y la esclavitud a que ahora nos someten. Llegué al fin hasta el lugar que por costumbre tenía de enveredar el ganado para que a su aire subiesen guareciendu (pastiando) como siempre hacían hasta llegar al final de la tarde que era cuando el rebaño solía alcanzar lo más alto de la montaña. Pero aquel día no seguí yo al redil como siempre hacía, sino que me adelante a él corriendo sin el menor cansancio laderas arriba, hasta que por fin sudoroso y galopante en la alegría llegué a la vecindad de la caverna. Pude comprobar sonriente a la par que cariñosamente acariciaba a Pelayu, cómo éste me miraba contrariado al ver que yo por primera vez había cambiado todos mis cotidianos hábitos. Ya que siempre nada más llegar al monte y dejar a las cabras a su albedrío pastiando, nos sentábamos en el lugar acostumbrado, y zampábamos sin pérdida de tiempo a partes iguales como buenos compañeros, la miserable comida que nos había servido nuestro amo. Después jugábamos incansablemente en mil dispares entretenimientos hasta quedarnos rendidos, y muchas veces tras de nuestros juegos, los dos juntos abrazados nos quedábamos profundamente dormidos y al despertarnos sino avistábamos el rebaño, corríamos alocados por la preocupación, por entre los abruptos riscos, y las espinosas malezas hasta lograr encontrarlo. Después otra vez gozosos retornábamos a nuestros juegos, o yo me quedaba mirando a las montañas ensimismado pensando, mientras que Pelayu se entretenía cazando grillos, u otros insectos, y otras veces con sus blancos y poderosos colmillos recorría con rabia su pelambrudo cuerpo, diezmando la cabanada (rebaño) de pulgas y otros parásitos que con su sangre se alimentaban. Como cuento, aquella mañana mi fiel Pelayu me miraba preocupado, pudiendo yo observar en sus vivarachos, picarescos e inteligentes ojos, una recriminación que me estaba haciendo, por su forma de ponerme sus fuertes patas en mi pecho, a la vez que me lamía entre pequeños y cariñosos ladridos mi rostro. Si con sus ladridos pudiese hablar mi lenguaje, seguramente que me diría. —No seas un iluso soñador, mi más querido y preciado compañero, no llegues con tu fantástico pensamiento hasta el extremo de acariciar ni tan siquiera cuanto te has imaginado. Comámonos con la alegría de que hacemos gala todos los días, esa mezquina comida que nos da nuestro despreciable amo, y juguemos con la inocente felicidad de siempre, ya que éste será el más grande tesoro que jamás podrás superar en tu vida. ¿Dónde podrás hallar una riqueza que se pueda comparar a la natural y sencilla felicidad que hoy gozas, aunque ésta se haga su camino dentro de la gran pobreza que te acompaña? Pero hoy yo sé fijamente, que aunque mi perro pudiese hablar, haciendo que en tal momento me asustase al presenciar tan grande milagro, y me dijese que no entrase en la cueva, porque lo que dentro de ella iba a encontrar sería mi propia muerte, la verdad es, que ni al mismo Faidor (Dios) en aquellos momentos yo no obedecería, y así de resuelto, encendí el candil, y sin el menor asomo de miedo, ya que la ilusión y la alegría que poblaban mi espíritu en aquel encaldar (hacer) eran tan inmensos, que empequeñecían hasta el ignoro cualquier otro sentimiento. Adentreme en la cueva que era iluminada tenuemente con la pobre luz que el candil despedía, siempre acompañado de Pelayu que tras de mí, el muy tuno de mi aventura se reía, no era larga la caverna, pues a treinta metros no alcanzaría, y cuando llegué al final, no encontré ni las Xanas, ni los Trasgus ni Xumicius, ni la chalga, preciado tesoro que yo perseguía, sólo había muchos cascos de avellanas y de nueces, algunas latas de conservas ya vacías, unos trapos manchados de sangre, unas mantas viejas y apoyadas en la rocosa y húmeda pared de la cueva, había varias armas de fuego que pronto me hicieron olvidar la riqueza que en un principio había imaginado que allí me aguardaría. Por primera vez en mi vida iba a tener juguetes, auténticos juguetes de verdad de los que usaban los hombres para asesinarse vilmente al igual que hacen los lobos cuando por su cuenta cogen un apacible rebano de ovejas. Dejé el candil en el suelo y elegí entre todas aquellas armas una brillante escopeta, lleno de contentura me senté encima de aquellas mantas y empecé a maniobrar con aquel peligroso juguete, yo sabía cómo se manejaba supuesto que mi amo tenía una escopeta muy parecida y le había visto limpiarla y cazar con ella algunas veces, durante algún tiempo estuve jugando con ella, de una canana que allí había saqué dos cartuchos que metía y sacaba dentro de su recámara, yo me creía en aquellos mis felices instantes el más grande cazador del universo. Pelayu que ya se había cansado de husmear por todas las partes y no habiendo encontrado nada donde llancái el diente (hincar) se tumbó en el suelo frente a mi mirándome sonriente y burlonamente, (porque aunque ustedes no lo crean, yo sé que los chuchos saben sonreir). Enojeme de Pelayu al ver como tan descaradamente se mofaba de mí, por eso encañonele con la escopeta con ánimo de amenazarle, pero cambió Pelayu de gesto rápidamente, levantose con rapidez del lugar donde estaba achucáu (costado), enseñome los clientes ladrándome muy enfadado y a la velocidad del rayo salió de la cueva, quizás porque el inteligente animal presentía, de que alguna desgracia iba a lleldar (hacer) yo con aquel mortífero artefacto, y no quería ser él quien primeramente la recibiese en su cuerpo. Aun permanecí algún tiempo en la gruta jugando a mi manera con las armas, y solamente cuando el candil por su guiños me hizo comprender que su luz ya se le estaba escosando (terminando), salí de la caverna con la escopeta en una mano, dos cartuchos en su recámara y el candil en la otra. En el exterior Pelayu correteaba detrás de los grillos y las camporinas (mariposas) al parecer ya libre de todo enfado. Ya cansado de jugar dejé la escopeta en el suelo y senteme tranquilamente al lado del zurrón, y en cuanto mi perro vio que ya había abandonado el arma, vino corriendo hacia mí, moviendo la cola y sonriéndome amigablemente. Allá abajo en la mitad del valle pude ver a mi rebaño cómo subía espenandu (comiendo) los pochitcus (enanas encinas), y yo de nuevo me volví a sentir feliz y contento a pesar de no encontrar la chalga que tanto con su riqueza había soñado e ideado. Comimos a hora desacostumbrada mi perro y yo aquella pobreza de comida, y tras de jugar un rato, él se quedó adormilado y yo comencé a pensar de quién serían aquellas armas. No me cabía la menor duda de que aquel arsenal de armas debía de ser de los fugáus (huidos), seguramente que eran de aquellos cuatro rapazones (mozos) que se entregaran a los soldados que estaban destacados en mi aldea. Yo los había visto en el cuartel que los militares tenían que era en la escuela de mi aldea, un amplio edificio que fuera regalado a la parroquia por unos indianos del chugar (lugar) que retornaran de las américas con la corexa betchá de cuartus (con la cartera llena de dineros). Recuerdo que aquel día que yo los vi, un soldado que de seguro sería el barbero, les estaba cortando el abundante pelo que lucían, y uno de los rapazus le dijo sonrientemente al militar. ¡No hace falta que te molestes mucho camarada, pues cuando un día de estos nos trasladeís a la cárcel de Oviedo, allí lo más seguro es que nos rebanen el pescuezo! EL MACHO CABRÍO Güelgu coyer el filu dóu d'endenantes m'enduébitchaba algamiandu na miou motchera alcuerdancies de cundu you yera guaxe, ya comu tóus non se puén cuntar per filera, per ísu xebreme d'aquín, pa dir p'acuchá, perque toes les couxes tienen la sou xaceda, ya non la quixéramus cataye nuexotrus. (Volviendo coger el hilo de los aconteceres que anteriormente en mi cerebro se barajaban dentro de las añoranzas de mi niñez, y como todos estos acaeceres no se pueden relatar en hilera, por eso me marché de éste, para ir al de más allá, que es de donde vengo ahora, porque todas las cosas tienen su propia postura, y no la que quisiéramos darle nosotros). Y aunque parecía que me había perdido por estar tan llargu lonxe (tan largo lejos) la verdad es que yo no pierdo el tiempo adornando los hechos que no deben de ser adornados, nin fiéndume en xebraures que van esfaese 'n probeces, perque 'l que non ye llicenciáu 'n filloxofía e lletres, non pué faer munches froritures con les pallabres nin les lletres, ya per ístu, tien que encaldase 'n aforrador d'istus dellicáus y'artifixusus monumentus, perque si lus mesmus que güéi día que lus manexan y'atreinan, la metá de les veces non xapien lu que falen, ya llanquen el focicu fasta les urées en telares de Pachu 'l Xabadiegu betcháus de poxa y'escosáus del granu que ye pelu que tóus muramus nista engochá vida, ¿qué fairé you que 'deprendí namái que tres meses nuna escola pública? (Ni me hondeo en deserciones que se deshagan en pobrezas, porque quienes no son licenciados en filosofía y letras, no pueden hacer muchas florituras con las palabras y las letras, y por esta razón, tienen que hacerse ahorrativos de estos delicados y artificiosos monumentos, porque si los mismos que hoy en día los manejan y cuidan, la mitad de las veces no saben muy bien ni la mitad de lo que escriben, ni otra pareja parte de lo que hablan, y meten por estos menesteres el hocico hasta las orejas, en cuestiones que los imposibilitan para después resolverlas, y si se aproximan a este nivelamiento, lo hacen sembrando una hierba productora de mermado grano, que es el punto primordial que todos intentamos recoger en esta cerda vida. Como cuento, si estos señores eruditos en estas materias se equivocan ¿qué puedo hacer yo, ¡pobre de mí!, que tan solamente he tenido la suerte de ir al colegio público tan sólo tres meses?). Cuento yo que me hallaba en aquellos mis infantiles pensares intentando saber a qué huidos pertenecían aquellas armas, y así dejé tal perder el mucho tiempo que me sobraba, cuando mis ojos retrataron el gran combate que a baja altura, muy por debajo de donde yo me encontraba, sostenían tres cuervos, que despiadada y valientemente le atacaban a un águila real, y ésta piando quizás por el dolor que le inferían los efectivos picotazos de los cuervos, o tal vez en su lenguaje maldiciéndoles llena de rabia por el no poder repeler el ataque de que era objeto. No podía defenderse de sus tenaces atacantes, porque todo su cuerpo en gran tensión estaba, ya que al volar tan bajo, todas sus enormes energías las precisaba para mover sin el menor descanso sus grandes alas, con el apremiante fin de salir de aquel espacio que al parecer pertenecía a los belicosos cuervos, que con ardorosa valentía y enquina ofensiva, disputaban tal natural privilegio, a las mismas soberanas de los cielos. Había yo presenciado muchas veces batallas entre las águilas y los cuervos, y siempre éstos las perseguían atacándoles por su parte posterior, hasta la altura donde el águila ya no necesitase mover sus alas para sostenerse, cuando esto sucedía, los cuervos precipitadamente abandonaban el combate, porque ellos sabían, que donde el águila pudiese planear, todo animal viviente que se acercara, encontraría entre sus poderosas garras una rápida muerte. Queriendo yo saber como es natural el por qué los cuervos atacaban a las águilas, un día que cuidando sus cabras junto a mí estaba un paisano llamado Máximo, que por apodo se le llamaba el «Puchegu», porque tenía tantas razones en sus hablares como palabras por su boca se alumbraran, a pesar de que el Puchegu no sabía leer ni escribir, sabía de cuentos más que el mismísimo Quevedo, e igual hacía cuando se le necesitaba de veterinario que de médico, atinaba casi siempre cuando iba a llover o hacer buen tiempo, en fin, que era Máximu el Puchegu en todas aquellas aldeas de mis amores, una Enciclopedia que aventajaría en mucho a todas las que en nuestros días nos sirven las grandes editoriales, industriadas por hombres estudiosos de las ciencias. Empezó mi amigo el Puchegu explicándome, que son los cuervos de las abruptosas montañas más bregáus (valientes) que los que moran en las valladas o pequeñas lomas, y todo porque la escasez de alimentos en las rocosas cumbres, es muy inferior a los que existen en los valles o montículos, y así como a los hombres la abundancia los hace temerosos y a veces hasta pusilánimes, y la necesidad o privaciones los vuelve por ley de vida temerarios y osados, en los animales ocurre en igual medida lo mismo, así pues, el cuervo defiende su pitanza no permitiendo que las águilas cacen a menor altura que la que les pertenece, y si desde tal situación descubren una pieza, y bajan con su endemoniado vuelo de alas plegadas la apresan y luego vuelven a elevarse al lugar que les corresponde, los cuervos no osarán ni tan siquiera molestarlas, pero si por el contrario descienden para dedicarse a cazar desde el lugar que no les pertenece, entonces los cuervos las atacan con verdadera saña y valentía y siempre logran hacerlas ascender hasta la posición que ellos consideran justa. Esto es así, porque desde tal altura las águilas sólo pueden divisar en tierra una pieza que ellos no cazan nunca, como puede ser un conejo, una pequeña res, un zorro, y hasta inclusive el mismo perro que con el pastor cuida el rebano, y también se han dado casos en que las águilas hasta han cazado un lobo, y con él entre sus garras han subido hasta sus utreras (nidos) donde le devoraban con la misma satisfacción que pudieran hacer cuando se afestinaban con las tiernas carnes de un inocente corderillo. Si las águilas pudiesen volar más bajo sin ser por los cuervos molestadas, también podrían cazar con gran facilidad, lagartos, culebras, etc., etc., y es ésta precisamente la comida que el cuervo defiende, por eso ataca al águila cuando ésta intenta apoderarse de la que él cree que es su exclusiva pertenencia. Terminó el águila al fin tras el ardoroso acoso a que la sometieron los cuervos de subir hasta la altura que ellos consideraron lícita, y rápidamente éstos plegando sus alas la abandonaron y en vertiginoso vuelo buscaron el abrigo de los arbustos de sus montañas. Terminó para mí aquel día el maravilloso espectáculo que la soberana del cielo y los bravos cuervos me habían ofrecido, y fue entonces cuando me incorporé del lugar donde me hallaba sentado, para mirar a mis cabras que guarecían (pastiaban) por encima de donde yo estaba a la corta distancia de unos cincuenta metros, lo primero que mis ojos retrataron fue el orgulloso y antipático macho cabrío, que empericotáu (subido) en un cuetaron (peñasco) a la par que espenucaba (arrancaba) las fuéas d'un pótchiscu (hojas de una enana encina), mientras que las enguyía, parecíame a mí que me estaba mirando desafiadora y despreciativamente, con sus grandes y retorcidos cuernos, su larga perilla y enorme cencerro, se me representaba como el diablo que sonriéndose ladinamente se guasaba de mi humilde persona, a la par que de mi buen Pelayu, pues a entrambos y dos el condenado nos había hecho correr infinidad de veces, por eso, tanto Pelayu como yo siempre que teníamos ocasión y traicioneramente, él le mordía sañudamente en sus cadríles (patas) y yo le atizaba barganazus (estacazos) y pedradas donde mejor encaldase (terciase). Ocurriósele a mi mente en aquellos momentos el darle un buen susto a aquel demonio con cuernos y cencerro, por eso así la escopeta con determinación, y cargada como se encontraba con dos cartuchos, apunté por debajo de donde él se hallaba con el firme propósito de tan sólo darle un susto que no olvidase en su vida, y ya sonriéndome adelantadamente por el resultado de la idea que sin más pérdida de tiempo iba llevar a la práctica, apreté los gatillos de la escopeta, y una doble y potente explosión originose que dio conmigo en el suelo por la fuerte sacudida que el arma emburrióu (empujó) con dolor en mi cuerpo. Pero escosóseme d'afechu (marchóseme del todo) tal dolor, cuando entre el repilar (ecos) de la montaña por la explosión, sentí al macho cabrío lanzar al viento grandes berridas, que hiciéronme con preocupada prontitud deducir, que aquel demonio odioso no se quejaba por el susto que pudiera recibir, sino por la perdigonada que sin yo proponérmelo le había albergado en su pelambroso y maloliente cuerpo, levanteme sin demora del pedregoso lecho donde la escopeta con su duro empujón me había acostado, y aún tuve tiempo de ver cómo el semental de mi rebano rodaba por entre los cuetus del xerrapeiru (peñas de la sierra) infiriéndose más heridas en su cuerpo que las que yo por equivocación con los dos disparos le había inferido, siendo quizás su muerte no la perdigonada que le había desequilibrado, sino los argutoxus cuetus (agudos peñascos) que cual cuchillos al rodar su pesado cuerpo por entre ellos le apuñalaban mortíferamente, por eso al detenerse en su poleamientu (rodar) detrás de un pótchiscu (encina) que encontró en su paso, dejó de berrar en el instante, que su vigoroso cuerpo perdiera la vida. Fuime yo corriendo acompañado de Pelayu que me ganó la palma en la carrera, hasta el lugar de aquel desgraciado suceso, y cuando llegué donde el chivo estingarráu (tirado, acostado) ya no contaba como enemigo vivo, vi cómo a torrentes se desangraba, a la par que Pelayu con su nutritiva sangre se fartaba (hartaba). Pensé yo con gran temor cómo decirle a mi amo lo que había pasado, él que sentía por su chivo un orgullo y continuo ponderado casi desmedido, pues siempre que la ocasión se le brindaba cuando con sus vecinos dialogaba, soliales afarrucado (faroleándose, chuleándose) decir, que no había en toda la comarca un macho cabrío que ni con mucho en raza y estatura, se le pudiese parecer al suyo. Era ya casi la hora de afalar (retornar arreando el ganado para casa) cuando se me ocurrió la idea de decirle a mi amo que el chivo por si sólo se había despeñado, así que guardé la escopeta en la cueva y apresuradamente yo temeroso y preocupado y Pelayu contento por hallarse harto, reunimos el rebaño y nos encaminamos hacia la aldea, parecía que hasta las mismas cabras que en otras ocasiones se mostraban rebeldes y saltarinas, aquel desdichado día caminaban cabizbajas y avizorantes, observando en todas las direcciones con pronunciosa alteración, buscando aquel macho cabrío que las dirigía y dominaba con su orgullosa presencia, haciéndose notar en todo momento, por el continuo tañir de su zumbiétchu (cencerro), que por primera vez en el rebaño no se sentía el caidonante ruxíu (dirigente sonido). Pienso yo que solo contento caminaba vigilante mi fiel Pelayu, porque ya nadie en el rebaño se atrevía a discutirle sus ladridos o frágiles mordiscos, cuando por orden mía a las cabras con eficiencia les infería. Más sin embargo yo, al igual que a mis cabras, algo me tenía también apresado, algo extraño para mí, por primera vez a mi espíritu esclavizaba, que ni era tristeza ni pena, pero sí era miedo y grande desesperanza. Siempre que retornaba con mi rebaño a la aldea, cuando en las atardecidas la montaña abandonaba, mi corazón ameruxáu d'allegría (rebosante de alegría) a mi garganta un torrente de cante le rogaba, y ésta inocente y falta de todo perjuicio, sintiéndose tan dichosa como los mismos celestiales ángeles, cantaba recias asturianadas, mientras que todo mi ente, afanosamente afalaba (arreaba) las cabras. Quizás cantara yo aquellas horas con más gracia que en todo el día por alegre que fuera y pudiera tener, porque por así decirlo me acercaba al sencillo y noble vivir de las gentes de mi aldea, pues diez o doce horas en la continua soledad que en las montañas me acompañaba, para un rapacín como yo era, eran muchas horas desamparado de la comunidad humana, y sobre manera yo, que con ser mi cuerpo ágil y fuerte hasta casi rayar en el desuso, empequeñecido se quedaba si le comparaba con mi espíritu tan ensoñador e imaginativo, que todas las cosas al engrandecerlas confundía, menos el miserable pan de la maxera (artesa) que mi amo me entregaba, que a pesar de ser tan escaso, jamás supe imaginar nada para engrandecerle. Estaba mi amo a la entrada de la aldea esperándome como siempre hacía para ayudarme a xebrar el rebaño, ya que como eran tantas cabras, no cogían todas en la misma corte (establo), y había que llevar parte de ellas a otra cortexa (cuadra pequeña) que estaba en la parte opuesta de la aldea. Entretenía siempre su espera el condenado de mi amo, hablando con un artesano del lugar, que se dedicaba a la fabricación de yugos y madreñas, que tenía su taller montado debajo de un hórreo, que estaba asentado a la salida de la aldea, mismamente en la desembocadura del pedregoso y empinado sendero que venía de la montaña. Desde tal lugar él sentía con antelación el potente tañir del zumbiérchu (cencerro) que ximielgaba (movía) con fuerza y hasta con orgullo el estupendo semental de su rebaño, entonces él liquidaba por el momento con el madreñeiru la conversación que estuviesen embargando, y dedicaba toda su atención a su rebano, observando con avarienta atención, en el propiar si sus ganados venían fartus óu famientus (hartos o hambrientos), o si alguna de sus cabras venía coxa (coja) por mor de haberle caído una piedra o cualquier otro accidente que hubiera acaecido, como solía ser normal algunas veces. Pero aquel inolvidable para mi atapecer (atardecer) vio antes sus cabras que escuchara el ya inexistente zumbiétchu, por eso con su vozarrón de trueno, y como una centella por mí temido, me preguntó a la distancia de una piedra lanzada cuesta abajo: —¿Qué fói lu que pasóu Xulín...? —¿El chivu perdiu 'l mayuelu...? —Quería decirme, que si el cencerro que llevaba su chivo, había perdido el majuelo, o pequeño péndulo que lleva dentro el cencerro. —Esto también era frecuente que sucediese. Contestele yo desde aquella altura con mucho menos miedo que si me encontrase ante su presencia, diciéndole que el chivo se había despeñado, y arriba en la montaña se encontraba muerto. Estas mis palabras que en el viento camino de la aldea mi voz empujó con fuerza, fueron escuchadas por mi amo que se encaricotóu (encendió) en una rabiosa tristeza, que si pudiese desahogarla, seguro que en mi persona haría él su complacencia. También la desgracia del chivo, que por mí a voces era anunciada, fue oída por algunos otros vecinos a parte del madreñeiru, y como aquel semental de macho cabrío había sido siempre tan aponderado e idolatrado por el babayu (bocazas, charlatán) de mi amo, que con su dichoso cabrón los vecinos de la aldea ya habían pescado la costumbre de decir siempre que alguien ponderaba una cosa, ¡non si paezme a mín, que moren más castrones que Manín na nuesa aldea! Bueno pues como estoy contando, todo el lugar en pocos minutos se había enterado y en parte congregado a la salida del camino que bajaba de la montaña, ya que la muerte de aquel chivo que había ya dejado entre ellos la ya dicha cantinela, les había algunos los más envidiosos y vengatibles alegrado, y a los otros los más sentimentales y nobles les entristecía la muerte de tan comentado castrón. (También se suele llamar castrones a los chivos muy grandes). Al fin entré yo en la aldea quizás con el mayor recibimiento que jamás a nadie le hicieran, y todos atropelladamente me preguntaban lo que con el dichoso castrón me había sucedido, y yo les repetía a la par que intentaba xebrar las cabras para llevarlas a sus respectivas cuadras, que se había despeñado y que todo descuatramindáu (deshecho, desarmado) se quedara en la montaña. Un ratiquín (un tiempo) más tarde, y ya siendo casi la oscurecida, tres vecinos del lugar haciendo cuadrilla con mi amo, caminaban en pos de Pelayu y mía, otra vez camino de la montaña, para enseñarles donde estaba estrapayáu (aplastado) el chivo, con el propósito de bajarle para casa, con el fin de aprovechar su piel y carnes, que serían curadas bajo las barras del xardu (secadero) una estupendísima cecina. Llegamos a la postre ya con la noche tan negra como la boca de el lobo, al xeitu (sitio) donde el chivo fechu 'n chaceiru (hecho un deshecho) ya en el frío de la muerte sin despertarse dormía, tanto Manín que yera mi amo, como los tres vecinos que le hacían compañía, sudorosos y respirando medio ahogados por el tremendo esfuerzo que suponía subir con tanta rapidez hasta tamaña altura, sin perder un momento amarraron el animal por las cuatro patas juntas haciendo cucara (en montón, juntándolas todas) con una cuerda que para tal menester ya traían, y colgándolas de un fuerte y largo palo del que también venían poseídos, echáronselo al hombro entre dos, y con menor rapidez y mayor precaución, relevándose entre ellos conseguimos llegar sin novedad a la aldea. A pesar de ser casi la media noche, aun había algunos vecinos en reunión dentro de al parecer amena charla que quizás tuviese mucho que ver con el castrón, Manín y con mi desventurada persona, esperándonos en el lugar donde el madreñeiru trabajaba. Entramos todos en procesión rumorosa en la corralada de la casa de Manín, detrás del cabrón que colgado del baral sofitado en los hombros de dos vecinos se xiringaba (balanceaba), vigilado siempre con sonrisa ladina por mi fiel Pelayu, que comprendía que al no tardar, iba a saciarse hasta el no poder manducar más, con los rojos hígados de quien en vida, le hubiera hecho correr con cierto temor con el rabo entre sus piernas. Mientras que mi amo y sus serviciales vecinos se disponían a desfoyar (desollar) colgado de unos garfios que había debajo del hórreo al desgraciado chivo, la muyer (mujer) de Manín sin parar de condolerse, y hasta inclusive queriendo a mi endilgarme parte de la culpa, me dio de cenar una escudilla de farines (harina de maíz cocida) con una taza de leche de cabra, porque la leche de las vacas la tomaban ellos y la que sobraba la hacían en manteca, que tampoco yo nunca la probaba. Por primera vez no se hallaba sentado a mi lado sacando la lengua y relamiéndose, mirándome con sus ojos inteligentes en espera que yo le tirase delante de sus narices una cucharada de mi comida a mi fiel Pelayu, pues él sabía que al lado del castrón, tenía una fiesta grande con sobrada pitanza. Comía yo vorazmente aquellas puliendras (farinas), a tan desusada hora de la noche, sin que mi mente de pensar cesara, y antes de terminar mi miserable cena, una luz que me llenó de cierto temor en mi cerebro escendiose, para decirme con su claridad, que no iba a transcurrir mucho tiempo antes de descubrirse mi mentira, porque al esmianaye 'l pelleyu (quitarle el pellejo) al castrón, le encontrarían incrustadas en su cuerpo las postas que le habían matado, y me interrogarían sobre tal suceso, siendo yo al momento un cómplice y encubridor de la muerte del condenado cabrón, que según parecía me iba a dar guerra hasta después de ser muerto. Seguramente querrían saber el por qué les había mentido, haciéndoles creer que se despeñara, cuando a la prueba estaba que fuera abatido por un tremendo pistoletazo. Bajé después de cenar a la corralada donde los hombres andaban a vueltas en la desfoyadura del castrón, a la luz de un par de candiles de carburo y no llevarían un cuarto de hora reparándoles en su circunstancial oficio de carniceros, cuando Antonón el de la Cuandia dijo sorprendido mirando para mi amo que le alumbraba con el candil en la mano para que los otros vieran mejor en la faena que encalducaban (hacían). ¡Ah Manín, isti castrón non morrióu comu diz el tou criadín despeñáu, pos tién ente 'l coración ya lus polmanes un manegáu de postes llancades, asina que si quiés saber quién l'achuquinóu, pregúntaye 'l tou rapazacu, lu que axucedióu! ¿Qué ye lu que me tas diciendu...? ¿Quién diañus diba pegái 'n tiru 'l miou cabrón ? Antonón arrabucandu d'ente les asaures del chivu cuatru ou cincu postes que yeren de grandies comu arbeyinus rancuayus, díxole 'l miou amu metiénduyes per dellantri 'l focicu: ¡Mira Manín, ístu fói lu qu'achuquinóu 'l tou chivu! (Ah Manín, este cabrón no murió despeñado como dice tu criado, pues tiene entre el corazón y los pulmones un cesto de postas plantadas, así que si quieres saber quién le asesinó, pregúntale a tu muchacho lo que sucedió). (¿Qué es lo que me estás diciendo? ¿Quién demonios le iba a pegar un tiro a mi cabrón?). (Antonón arrancando de entre las asaduras del chivo cuatro o cinco postas que eran de grandes como pequeños guisantes, le dijo al mi amo mostrándoselas por delante de su hocico: ¡Mira Manín, esto ha sido lo que asesinó a tu chivo!). Hallábame yo detrás de ellos a media penumbra, por eso no pudieron ver cómo todo mi cuerpo temblaba, y mis mexiétchas (mejillas) se encendían como las mismas brasas cuando el viento las apuxa (atiza). Quizás si fuese a pleno día, me hubiesen sacado la verdad al descubrir yo mismo por mis síntomas externos la mentira, pero la noche, encubridora de toda claridad que profané sus negras vestiduras, me ayudó a ser firme e inamovible de mi primera mentira. Convencido mi amo de que le había engañado, acercose a mí con el candil en una mano, y llena su despreciable alma de ira, y enloquecida venganza, con la otra su mano, atizome un fatáu de morráes (varias galletas, tortas, guantazos) que dieron con mi cuerpo en el suelo, y antes de que yo pudiese huir del peligro que me rodeaba, levantome del suelo con la misma mano que tan vilmente me castigara, y a la par que alumbraba mi rostro donde la abundante sangre que manaba de mi nariz lo embadurnaba, me dijo mirándome con sus ojillos de bracu (cerdo) donde la maligua ira en un brillo salvaje se enseñoreaba: ¡Ahora mismo me vas a decir hijo de perra y de republicano asesino, que el día que asesinaron a tu padre que era lo mismo que tu un embustero y un bandido, te tenían que haber envenenado a ti, para que no pudieses hacer el mismo mal que hizo tu condenado padre, vamos, dime quién fue el que disparó contra mi chivo, dímelo pronto o terminaré contigo! Y al tenor que esto me estaba diciendo, su dura mano caía una y otra vez sobre mi rostro, y fue entonces cuando aquellos hombres de entre sus manos me arrancaron, pues al no hacerlo, quizás aquella bestia humana, que había luchado en defensa de la (PAZ DE ESPAÑA) fácil me hubiera asesinado, como seguramente acostumbrado debía de estarlo, al haber practicado tal demoníaco proceder, con otros indefensos inocentes, de los miles que asesinados fueron en Nuestra Patria, por cobardes, dañinos y miserables hombres, como lo era mi despreciable amo. Fue curado con agua fresca mi amoratado y sangrante rostro por Antonón de la Cuandia, que me aconsejaba cariñosamente, les dijese lo que con el cabrón me había en la montaña sucedido, y que no tuviera ningún miedo de contar la verdad que se buscaba, pues ella misma me protegería de quien me hubiera amedrantado para que no le delatara. Cuéntanos hijo si fueron los huidos quienes al chivo le dispararon, ya que nadie más que ellos pudo hacer tal cosa, y ten presente que si no nos lo dices ahora, mañana vendrán los guardias y ya verás cómo con ellos no puedes seguir negando. Díjele a Antonón el de la Cuandia, que yo estaba dormido, y que me desperté cuando sentí al cabrón bramar desesperado al tenor que bajaba rodando por entre los peñascos, siendo aquello todo cuanto yo había visto y oído. Volvió otra vez ya más sosegado mi amo a insultarme y amenazarme, y a la postre me ordenó que abandonara su casa, pues él no fartaba bribones que lejos de cuidar su rebaño, permitían que personas tan canallas como yo lo era se lo asesinaran. Marcheme de aquella casa de noche, maltrecho mi cuerpo y deshecha de sufrimientos mi infantil alma, sin más pertrechos que los que llevaba a costillas, que eran los únicos que poseía, y que constaban de un mono de caqui hecho de la guerrera de un soldado, con más remiendinos que de plumas tiene una gallina y de todos los colores que imaginarse puede, calzado con unas alpargatas de esparto donde los calcaños se asentaban en el suelo y los dedos lo mismo hacían por no quedar de las alpargatas nada más que la parte del centro. Por primera vez desde hacía varios meses que Pelayu era o mejor dicho había sido compañero inseparable de hambres y fatigas, de juegos y caricias, de largas soledades entre ambos repartidas, por primera vez digo, mi fiel compañero ya no me seguía, me traicionaba el muy ladino por unas piltrafas que de vez en cuando aquellos hombres que carniceraban en el cabrón, le arrojaban en el empolvado suelo de la corralada, para él valía en aquellos momentos más la asquerosa pitanza, que todo el cariño que yo pudiera brindarle, ya no se recordaba el muy desagradecido de que yo repartía con él a partes iguales la escasa comida que para mi sólo me entregaba el llabascón (cerdo grande) de mi amo, en una palabra, Pelayu era un desagradecido y egoísta, propiedad que en mayor o menor cuantía, va fusionada en el instinto de todo ser mamífero de la Tierra. Llegué aquella primera noche de mi vida, que había sido maltratado, insultado, golpeado, pisoteado, arrastrado y ofendido a tan gran profundidad y altura, que dudo que a mis años en todo el mundo, a nadie le hubiera sucedido tan inhumana atrocidad, cuento yo, que hice mi entrada en la casa de mi madre, que en la sazón se encontraba trabajando en una alejada aldea, en el caserío de otra viuda que su marido había sido asesinado en el cementerio de San Salvador de Oviedo la misma noche y en el mismo paredón que fusilaran a mi padre, así pues, hallábame yo sólo en casa y eso enormemente en aquellos momentos me alegraba, pues si mi madre hubiera estado en la casa, le haría sufrir aviñonándome yo de pena, y quizás ocurriesen peores cosas, ya que mi madre era, y aun sigue siendo, y Dios me la conserve muchos años, pues fue lo mejor y lo único que he tenido en mi existencia, mujer de duro carácter, intrépida y valiente hasta no tener el más pequeño temor, de pelearse ella sólo contra todos los moradores de la aldea. ¡Cómo mi madre, nacen en un siglo pocas mujeres! Al día siguiente que era domingo, y por tener en la parroquia a que pertenecía mi aldea, un cura que para demonio había nacido, ya que el muy condenado había conseguido de las autoridades una ley, que no se quién se la había fabricado, pero el caso es que existía, y condenaba a todos los vecinos a oír la Santa Misa, y a no trabajar ni en las tierras, ni en los prados, ni en nada, bajo pena de una multa que la ley considerara justa por ser injusta. Como yo ya no tenía trabajo, pues cuidar los ganados estaba permitido, y aquel gochu de mi antiguo amo desde aquel día tendría que hacer el trabajo que como un miserable esclavo yo le hacía, me levanté tarde del único xergón de fuéa (jergón de hoja) que en la casa había, que lo había industriado de unos sacos, porque todo cuanto poseíamos que era bien poco, al terminar la guerra el honrado vencedor nos lo había robado, y no contentos con esto, todavía fusilaron a mi padre, acusándole de haber robado grandes cantidades de dinero, de haber hecho esto, lo otro, y lo demás allá, y todo porque se le querían cargar cuatro caciques, como se ha hecho en todos los lugares de mi Patria buena. Noté que me dolía el rostro y que le tenía ensangrentado, no pude mirármelo al espejo. porque éste era un lujo que en mi casa no existía, así pues, me fui hasta el río que por detrás de mi casa pasaba, y me lavé como mejor pude, secándome después a las sucias y ásperas mangas de mi mono, y sin desayunar nada, porque en la casa no habla ni la más mínima consolación de comida, me dirigí a oír la misa, ya que yo de pequeñín era muy creyente y religioso. Estando yo enredando (jugando) con algunos otros guaxinus (niños) de mi aldea, en espera que tocase la última campanada para entrar en la iglesia, vi llegar la pareja de la guardia civil y un vuelco de temor revolvió mi ánimo, que casi consiguió ordenarme que saliese corriendo, huyendo pronto de aquel nuevo peligro que me acechaba. Sin embargo no lo hice, porque o no era lo suficientemente valiente, o lo necesariamente cobarde para hacer tal cosa, lo cierto es que cesé de jugar y me quedé mirando para ellos, lleno de temor, de tristeza, de pena. Preguntaron a alguien quién era yo, uno de mis vecinos me señaló, entonces los guardias me llamaron, y yo hacia ellos avancé, cabizbajo, temeroso y desamparado, igual los niños que los vecinos me miraban sin urniar (decir) palabra, muy posible muchos de ellos, tanto fascistas como rojos, vencedores o vencidos, sintiesen una profunda pena al ver aquel niño, desventurado e inocente ruina que dejó la vil venganza de la posguerra, avanzar sin protección ni cariño de nadie hacia los guardias, al fin llegué junto a ellos y me los quedé mirando, no me gustaron sus rostros, que me parecieron dos demonios, entrambos se quedaron mirando unos momentos en silencio mi rostro, en el que se podía leer la despreciable cobardía y nefastosas intenciones, que se enraizaban en el podrido sentimiento de mi amo, pude comprobar que esbozaban una tenue sonrisa, y no pude descifrar, si era que les alegraba observar el sello del martirio anclado en mi cara, o si por todo lo contrario, me dedicaban un consuelo de lastimosa consideración. Qué enano era yo físicamente en aquella lejana y para mi inolvidable, desgraciada y maestrosa mala época, si desde mi distancia también en el momento mi señora prisionera, proyectó mi mente siempre libre, como el misterioso dios que en cada mente humana vive, cuento yo que si me observé ante toda aquella gente, asustados los unos, hartos de maltratos, satisfechos los otros, por formar parte del mando, e indiferentes los restantes por no contar nada en ningún bando, digo que si me vi tan insignificante en mayor cuantía todos cuantos me rodeaban eran, ya que ninguno de ellos optó, en defender a un niño inocente y lleno de temor, que no había cometido más delito que el matar sin querer a un chivo, que era menos cabrón que todos aquellos papalbus humanos. Uno de los guardias con el mosquetón en la mano, me acarició mi corta y jamás peinada cabellera, pues nada más que tenía dos dedos de larga, mi madre me la rapaba al cero para que los abundantes piojos en ella no sembraran la descendencia de sus miserias, y a la par que esto hacía tan despreciable celador de una ley muy poco justiciera, con palabras que pretendían ser cariñosas y amables me dijo: —Ya veo por las caricias que luces en tu rostro, que con todo merecimiento y sin ninguna duda el señor Manín te ha hecho, que eres un niño rebelde, desobediente y malo, que te niegas a decir la verdad, y por lo tanto por todos estos endemoniados pecados irás al infierno, así es, que si ahora mismo no me dices quién fue el que disparó contra el chivo de tu amo, yo también tendré que castigarte. En esto estábamos el guardia y yo rodeados por los vecinos que no decían ni pío, cuando hizo acto de presencia el señor cura, que relevando a la autoridad de su palabra no así de mi persona, me aconsejó apoyando sus frases en la Divinidad de Señor, para que les contase la verdad que me liberaría de todos mis sufrimientos. Díjele al cura lo mismo que al guardia que yo estaba dormido, y que sólo me había despertado al oír al chivo berrar a la par que bajaba por entre los peñascos rodando. La ruda mano de aquel guardia, que seguramente había sido toda su vida un rústico campesino y que la guerra le había liberado de tan honrado lugar para colocarle en el más delicado de los oficios, como es el de servir con dignidad a la Justicia, cuento yo que aquella pesada mano de aquel hombre que pensaba que las personas había que tratarlas como a las bestias con las que él hubiera vivido siempre, dejó de acariciar mi cabeza y sus dedos se aferraron como si fuesen fuertes murgazas (tenazas) a una de mis uréas (orejas), y sonriéndose como si me estuviese el muy hipócrita acariciándome, a la par que me rogaba que le contase la verdad, me apretujaba con tal fuerza, que el dolor que me inyectaba me hacía ver todas las estrellas. Creo que lo que más le molestaba aquel cobarde representante de la ley, no de la Justicia, era que yo, que la vida ya me había forjado en saber llevar el sufrimiento, ni llorara, ni gritara ni menos me quejara de nada, por eso el infame seguía despiadamente con todas sus fuerzas apretándome, aun es hoy el día, que cada vez que me recuerdo de aquel momento mi oreja se pone tan rápidamente colorada, que hasta me molesta el calor que alumbra. Así en este atroz sufrimiento yo me debatía, sin que nadie de los allí reunidos por mí intercediera, dentro del horripilante dolor que me producía aquel estrapayáu d'uréas (retorcimiento, aplastamiento de orejas), cuando llegó mi madre ante la concurrencia, pues como era domingo, bajaba la pobre de aquella aldea donde toda la semana había estado trabajando, trayendo encima de la cabeza una manieguina (cesta) llena de viandas que en el caserío le habían dado a cuenta de su esfuerzo. Cuando mi madre me vio a mí, en tal escarnecimiento, tiró la manieguca al suelo, y llena de una fuerza airada que la multiplicaba, se acercó tan randa como una centella hasta mi verdugo y arrancándole el mosquetón de un fuerte tirón de entre su mano, le pegó con él tamaño golpe encima de sus costillas, que dio con él como si se tratara de un muñeco de trapo en tierra. Antes de seguir con esta cierta historia, voy hacer un inciso, para describir muy someramente cómo era mi madre en aquella época. Era joven, aun no llegaría a los cuarenta años, y a pesar de su juventud, ya había perdido la pobrecita dentro de los mayores sufrimientos que se puedan imaginar, a dos hijos que luchaban en la guerra, a su marido que fuera fusilado y a todo cuanto poseía. Mi madre como perteneciente a la más ancestral raza astur, era rubia, con el pelo del color de la miel, o de la escanda sazonada, tan abundante lo tenía, que cuando lo llevaba suelto y se acuruxaba (agachaba) le tapaba todo su cuerpo como si lo cubriera con una preciosa manta. Sus ojos eran a veces tan azules como el transparente cielo de una mañana de primavera, y en ocasiones eran tan verdes como los mismos campos de nuestra aldea. Era tan pura y recia como la misma madre naturaleza, inamovible en sus decisiones, honrada y justiciera. Era una auténtica astur procedente de la primera raza que pobló las ubérrimas montañas de mi noble tierra, y no una mistificación como somos hoy en día más del noventa por ciento de las gentes asturianas, enraizados con todos los colonizadores de nuestra tierra. Mi madre enojada era una invencible fiera, y tranquila y serena, era tan hermosa y dulce como incomparablemente lo es mi asturiana tierra. Y ya dicho con suficiente claridad como era esta excepcional mujer, vuelvo a centrarme en el desaguisado que mi madre justicieramente preparara, con una valentía y decisión tal, que dejó a todos perplejos y anonadados, pues el guardia que en posición ridícula espanzarrado moraba en el suelo, desde tal lugar miraba con ojos desorbitados a mi madre que con el mosquetón en la mano y a la par que se lo arrojaba con fuerza y mala sangre contra su pecho le decía: ¡Yes un llimiagu, lu mesmu que toes istes xentes que conxentíen, qu'dellantri de la mesma ilexia del Faedor, y'en prexencia d'isti cura escosáu de coyones ya xusticieres razones, lú mesmu que tous vuexotrus que sois una cabaná de baldreyus, que tu que yes un cachiparru, martirizares a isti nenín pequenu, ya s'ístu faedis con miou fíu qu'entavía 'l probitín non sabe dúnde come, ¿qué faeredis con les prexones mayores? (Eres un rastrero baboso, lo mismo que todas estas gentes que te consienten, que delante de la iglesia de Dios y ante la presencia de este cura que no tiene ni cojones, ni justicieras razones, lo mismo que todos vosotros, que no sois nada más que un rebaño de cobardes, que tú que no eres nada más que un parásito martirizaras a este pequeño niño. Y si esto haceís con mi hijo, que todavía el pobrecito no sabe de dónde come, ¿qué hareis con las personas mayores...?). El otro guardia que sin lugar a dudas parecía un hombre con mejores sentimientos que el gusano que me había martirizado, intentaba sujetar a mi madre propinándole palabras que le aconsejaban que no complicara más las cosas, mientras que su repugnante compañero se levantaba del suelo, y ya con el arma entre sus manos, la enarboló por encima de su cabeza en amago de dejarla caer encima de mi madre a la sazón que con una inquina maligna y cobardosa le decía: ¡Si fuese usted un hombre, ahora mismo le partía la cabeza en dos para que al final de su existencia comprendiera usted, que el deber de todo ciudadano es respetar a la ley! A lo que mi madre le respondió de la siguiente manera: —Si you fora un home, a usté había qu'allevantalu dóu tá, p'ancuandiálu debaxu tierra, que ye 'l llugar quéi cuerresponde a la xentuza baldreyante comu ye usté. Ya tocante a la ley que reprexenta, que ye tan betchá de maldáes comu usté mesmu, pásula you ya toes les prexones decentes pente les piernes ya mexamus per echa. ¡Perque isa lley que tantu cacaréa achuquinóu ya t'achuquinandu a fatáus d'iñocentes, sin respetar nin al vietchu que t'encantu la xepoltura, nin al xoven qu'entavía non golióu 'l tafu de papalbus ya rapiegus que tienen tous los comedores que la endubiechan y'esmarachen! (Si yo fuese un hombre, a usted había que levantarle del lugar donde se encuentra para enterrarle bajo tierra, que es el sitio que le corresponde a la gentuza cobarde como lo es usted. Y tocante a la ley que tanto cacarea, que está tan rica de maldades como usted mismo, la paso yo y todas las personas decentes por entre las piernas y meamos por ella). (¡Porque esa ley que usted representa, ha asesinado y está asesinando a muchos inocentes, sin respetar ni al viejo que ya se encuentra al borde de su sepultura, ni tampoco al joven que todavía no se ha olido, el característico mal hedor que emana de los comedores, indeseables y ladrones que la han hecho, así como ustedes que atropelladamente obligan a punta de pistola y látigo a que se cumpla!). Aun puedo ver en los rostros de todas aquellas gentes que nos rodeaban, desde esta asquerosa celda donde viviendo el presente que me aprisiona en esclavo de unas injustas ordenanzas, mi mente desdoblándose en dimensiones pasadas, añora con tristezas y alegrías, las primeras alumbradoras fuentes de toda mi desgracia. Sí, veo los ojos asustados de algunos de mis convecinos, que al escuchar aquellas graves y acusadoras palabras que mi madre airada, enloquecida y por toparse en su justo desquiciada, le decía a aquel guardia que tan cobardemente la amenazaba. Sí, veo como todos ellos con tristeza pensaban, que mi madre no iba a salir de aquel asunto bien librada. Pues en aquellos tiempos por menor delito, al paredón de fusilamiento llevaban a personas más recomendadas. Vi los ojos de aquel guardia ruin y rastrero, vilos cómo se llenaban de una alegría satánica, quizás en otras ocasiones ya por él vivida, cuando a tantos inocentes martirizaba o asesinaba. Vi cómo dejó de amenazar a mi madre, cómo colgó el mosquetón de su hombro, y metiendo la mano sonriendo canallescamente en su macuto, sacó unas relucientes esposas con las que se disponía a encadenar a mi madre en el lleldar (acaecer) que le decía: —La voy a llevar a usted y a su hijo detenidos hasta el cuartelillo, y allí, le enseñaremos a usted a respetar la ley y el orden, ya verá usted cómo cuando nosotros la dejemos, no se le ocurrirá jamás ofender a la ley y al régimen, ni aun en su propio pensamiento. Y en cuanto a su cachorro, que parece ser tiene su misma casta, también le enseñaremos a decir la verdad aunque tengamos que arrancarle la lengua. Fue entonces cuando uno de los dos principales caciques de la aldea, que también ye menester que cuando encarte les diga cómo eran, le dijo al guardia con palabras amenazadoras: ¡Dexe tranquíl ista muyer ya 'l sou fíu, pos güéi mesmu vou cuntaye you 'l sou xefe la clás de guardia que ta fechu. (Deje tranquila a esta mujer y a su hijo, y hoy mismo le voy a contar a su jefe la clase de guardia que está hecho, que se ha dejado desarmar por una mujer cuando cobardemente usted martirizaba a su hijo, poco puedo poder yo si no le hago catar covixu noitre ufixu (oficio), perque nisti de guardia paeme amindi que nun ten llixa (arte, valer, etc.). La fuerza y poder que tenían aquellos desalmados caciques en aquellos tiempos de desalmados vivires, achindi mesmu xuntu lus mious güétchus (allí mismo frente a mis ojos) quedaba bien claro, porque aquel guardia aviñonáu de miéu (lleno de miedo), se justificaba rastrera y servilmente pidiéndole perdón aquel hombre que no había sido en toda su vida nada más que un verdadero canalla, per ístu miou má noxá fasta cuaxí la llocura dista maneira le falóu (por esto mi madre enojada hasta casi la locura de esta manera le habló). —Lu que me faltaba per uyír, que tena que debéi cumplíus a isti baldrayu d'achuquín, que dexóu la nuexa 'ldina xemá de güerfaninus dexamparáus de la mán del Faidor ya de lus homes. (Lo que me faltaba por escuchar, que tenga yo que deberle favores a este cobarde de asesino que dejó la aldea sembrada de huérfanos desamparados de la mano de Dios y de los hombres). ¿Nun foste tóu sou banduerru de lus enfermus el que denuncióu 'l miou home paque me l'achuquinaren na cárxel d'Uviéu? (¿No has sido tu comedor, canalla de los infiernos el que ha denunciado a mi marido para que me lo asesinasen en la cárcel de Oviedo?). ¿Ya con lus fíus de Manolón el Gocheiru...? ¿Qué foi lu que fixiste conechus baldrayán? Que yeren un par de rapazus más bonus qu'el pan d'escanda qu'enxamás fixerun mal a naide, ya cundu taben per aquíndi de millicianus, ya tóu t'encovaxabes fugáu per les branes, tóus xapiemus na cabana que t'empayaretabes, ya tantu nuexóitres perque yeras veicín comu aquechus ñocentinus rapazus qu’achuquinasti deximiémuste xempre pa que nun te prendieren. Que fatiquinus forun lus probetayus rapazus, y'anxín pagarun con las sous vides les sous fatezas, pos se te viexen deñunciáu, nistes gores tabes fechu 'n meruxéiru de merucus, xustamente lu que yes, y'echus taríen vivus al lláu de lus sous pás. (¿Y qué has hecho con los hijos del Cerdero?, que eran un par de mozos más buenos que el pan de escanda, que no han hecho más mal los pobrecitos, que cuando fueron al servicio militar por la quinta; y estuvieron por estos contornos de milicianos, mientras que tu andabas por la braña huido, y sabiendo nosotros en la cabaña donde te refugiabas, no te hemos denunciado porque eras nuestro vecino, aunque tuvieras la idea política que te diera la gana, que no debe de ser ninguna, porque te parió tu madre canalla desde la entraña, pues como te estoy diciendo, tanto aquellos grandes rapazos como nosotros, te olvidábamos siempre para que nunca te cazaran. ¡Qué tontos fueron aquellos pobres y desgraciadinos muchachos, y así pagaron con sus vidas sus tontezas, pues si te hubiesen denunciado, a estas horas, tu estarías hecho una verbena de gusanos, que ni más ni menos es lo que eres, y ellos estarían vivos al lado de sus desesperantes padres!). Todos escuchaban a mi madre silenciosos y asustados, considerando algunos con tristeza, que mi madre se había vuelto turulata (loca) para atraverse a manifestar acusadoramente ante los guardias, el cura y el pueblo, lo que todas las gentes de la aldea sabían que era cierto, pero no se detuvo mi madre en el acuse que le hacía aquel villano de todas sus bellaquerías, pues al no encontrar nadie que la importunara, siguió con su palabra y con igual fuerza mortificándole de esta manera: —E nus tiempus d'endenantes, cundu lus roxus mandaben lu mesmu que vuexotrus facedis nagora, non trañia l'esquilona de l'ilexa p'axuntanus en conceyu p'uyír la misa tres el cura, perque pieschada taba la casa del Faidor, ya con lus curas lus roxus nagua querían, peru a pesar de tar tan lexus del Faidor, a naide s'achuquinóu n'aldea, ya se morrierun un par de rapazus, fói nel frenti, peru nagora que tenemus l’ilexa 'l entestate, y'un cura que coyius de la man quiér chevanus a tóus pel atayu de non sei que Dios, ya non sei que cielu, pos con tou isti telar, entremedáu de cures, ya caciques comu lu yes tóu, de confexones, mises ya xermones, achuquinasteis n'aldea 'n poucus dies, más xentes que de mala manera, enxamás de lus xamases en Asturies murrierun. Se tóu xupiés so lladrón achuquinante, lu mesmu que toes istes xentes que m'acorrelan, lu que you tenu xufriu nes comunicaciones de la muerte que se encaldaben na cárxel d'Uvieu, dúnde 'l miéu ya 'l espavoríu facien fuercia, únde 'l fríu enxenebráu la entraña te queimaba, únde les chárimes esbocáes en el glayíu xapoixaben, atristeyáus ya dollores qu'eszarapicaben, tous lus xentíus de cuantus escuchaban. Non puéu apoixar de mious videtches, lus güeyus enfervecíus de aquechus homes, qu'agoxáes allumbraben engafuráes chárimes, con les manes tembluqueántes per el miéu, acoyendu con desesperación las rexes de fierru, que non lus dexaben en postreira vez, abrazar a la sou muyer ya lus sous fíus, qu'ameruxáus de cariñu, ya betcháus de dollor, choraben ya glayaben, xiringáus per el amore que profexaben naquel home, que yera 'l pá de lus fíus, el mantín desous quereres, y’l caidonal del sou llare. Naide algamía per mor de aqueches rexes de fierru entemedades, falagar cómu postreira despedida, a la muyer nin al home, nin lus pequeninus fíus, que güerfaninus naquecha nueche diben quedaré, perque banduerrus baldreyus lu mesmu que tóu, lus deñunciaben y'acusaben de faer fatáus de couxes, que ni nel xoñéu lus probetayus dacuandu lleldaren. Tóus nun mirabamus atristeyáus per debaxu la borrina qu'acobertoriaba lus güeyus encarnispáus pe les chárimes, ya lexus de falanus tantes couxes, nel tiempu tan escosu que nus daben, esfaíamonus en playíus choramiqueirus llastimeirus e nes fanes más mortales. Enclicáus tous per un dollor que nes entrañes esquiciáu t'esgarduñaba, tabamus fatáus de xocenes muyeres que güéi toes viudes y'esgraciaínes semos, enlloquecides y'engarrinchades a les rexes que a la llibertá ya la xusticia trincotiaben. Nagua podiamus decinus, perque la pallabra afogábase na conguetcha qu’el alma esfaída pe la tristieza sacupaba, sous penares nel gargüélu, a munchus el dollor añuedábayes el celebru con tal prietura, que esmurgazábanse col xentíu perdíu nel enllabanáu xuelu. Alcuérdume comu s’agora mesmu fora, ya xamás de lus xamases tal desxusticiáu, endiañáu, baldreyóuxu ya chuquinamientu de xentes abondes d'eches tan iñocentes comu isti rapacín, que la mesma lley qu'achuquinóu a suo padre, martirizóulu a él, ante 'l cura, que mangonéa la mitá la aldea, y'isti banduerru de cacique dumeña entrambas partes, ya tous voxoutrus qu'empaparáus per el miéu, olvidósebus defender tou lo güenu per lu que lus vuesus homes llucharun ya morrierun ¡Sin alcuerdume d'aqueches canallesques comunicaciones que se lleldaben na cárxel d'Uvieu, ya non esborraránseme de les mious vidatches metantu que la vida me acompañe! (En los tiempos ya pasados, cuando los rojos mandaban lo mismo que vosotros hacéis ahora, no tañía la campana de la iglesia, para llamarnos y rejuntarnos a todos en fraternal comunidad, para escuchar la misa detrás de un cura, porque cerrada estaba la Casa de Dios, y con los curas los rojos no querían saber nada. Pero a pesar según parecía de que se encontraban muy lejos del Hacedor, a nadie asesinaron en la aldea, y si han muerto un par de jóvenes, ha sido luchando en el frente. Sin embargo ahora, que tenemos la iglesia siempre abierta y un cura que asidos de la mano, quiere llevarnos a todos por el camino más corto para alcanzar, no sé a qué dios, ni tampoco a qué cielo, pues con todos estos sucederes que ahora están pasando, entretejidos por los curas, y por caciques como lo eres tú, de confesiones, misas y sermones, habéis asesinado en la aldea en pocos días, más gentes que de mala manera, jamás de los jamases no contando estos tiempos, en todo Asturias han muerto. Si tu supieras so ladrón y asesino, lo mismo que todas estas gentes que nos rodean, lo que yo he sufrido en las famosas comunicaciones de la muerte que se hacían en la cárcel de Oviedo, donde el miedo y el pavor, hacían fuerza, donde el helado frío que el temor producía, al mismo tiempo las entrañas te quemaba, donde las lágrimas deslocadas en gritos lastimeros se posaban, haciendo tristezas y dolores tan inmensos, que despedazaban todos los sentidos de cuantos escuchaban. No puedo apear de mi cerebro los ojos enardecidos de aquellos hombres, que a cestadas alumbraban envenenadoras lágrimas, y con sus manos temblorosas por el miedo, cogían con desesperación las rejas de hierro, que les prohibían por última vez, abrazar a sus mujeres e hijos, que llenos de cariño y ricos de dolor, lloraban y gritaban desesperadamente, movidos por el amor que profesaban a aquel hombre, que era el padre de los hijos que quedarían ya para siempre desamparados, el amante esposo de sus quereres, y el fuerte guía de sus lares. Nadie alcanzaba por la causa de aquellas rejas de hierro fuertemente entretejidas, halagar como última despedida, a la mujer ni al hombre, ni a los amados y pequeños hijos, que huerfanitos aquella noche si iban a quedar, porque indeseables cobardes lo mismo que tu eres, les habían denunciado y acusado, de haber hecho muchas y malas cosas, que ni en el sueño los pobrecitos, jamás ni habían pensado. Todos nos mirábamos entristecidos, por debajo de la niebla que nublaba los ojos enrojecidos por las lágrimas, y lejos de hablar de tantas cosas en el tiempo tan corto que nos daban, nos deshacíamos en lamentos lastimosos, que nos precipitaban en los abismos más mortales. Agachados todos por un dolor que en nuestras entrañas enloquecido sin piedad las arañaba, estábamos en aquella triste ocasión, muchas jóvenes mujeres que hoy todas viudas y desgraciadas somos, enloquecidas y agarradas con desespero a aquellas rejas, que a la Libertad y a la Justicia pisoteaban. Nada podíamos decirnos, porque las palabras ahogábanse en la garganta, que el alma deshecha por la tristeza, vertía en ella sus penares. A muchos el dolor les aprisionaba el cerebro con tal fuerza, que se desvanecían privados del sentido entre las losas que poblaban el suelo. Recuerdo como si ahora mismo estuviese sucediendo, y nunca jamás, tal injusticia, endiablada cobardía, y canallesco asesinamiento de gentes, muchas de ellas tan inocentes como este pequeño, que la misma ley que asesinó a su padre, le está martirizando ahora, precisamente ante la presencia del cura, que es el dueño de la mitad de la aldea, y de este indeseable de cacique, que domina entrambas partes, y de todos vosotros que llenos y dominados por el miedo, os olvidasteis de defender todo lo bueno y hermoso, por lo que vuestros hombres lucharon y murieron). (¡Sí recuerdo aquellas canallescas comunicaciones que se hacían en la cárcel de Oviedo, y que ya nunca podrán borrarse de mis sienes, mientras que la vida me acompañe!). Recuerdo perfectamente cómo todas aquellas gentes escuchaban a mi madre entre asombrados, y compasivos, entre temerosos avergonzados y ofendidos, y quizás hubiesen escuchado muchas más injusticias que habían hecho no los caballeros y valientes soldados, que denodadamente lucharon hasta conseguir la victoria, ni tampoco las juventudes que militaban en el partido triunfador, sino las gentes maduras, caciques que habían conservado la vida en entrambos bandos, que llenas de un odio vengativo y endiablado, habían hecho ellas más muertes criminales en la paz de la posguerra que todos los leales luchadores de enemigos bandos. Digo yo que mi madre con su cordura de mente les hubiese seguido acusando, si el cura, muy oportuno y diplomático, como son todos los religiosos de carrera larga, no se ausentara sin decir palabra, y ordenara al sacristán que tocase la última campanada, para entrar a la iglesia con el fin de escuchar la misa. Y ahora diré, que mal dicho está que yo diga que el sacristán tocase la campana, porque no había tal campana, ni en la iglesia de mi aldea ni en ninguna otra en todo el valle, ya que los rojos, se las habían llevado todas, no sé con qué fin ni propósito, como tampoco puedo comprender porque quemaban los santos que jamás les harían ningún daño, y dejaban con vida a indeseables como los caciques asesinos de mi aldea. Lo cierto es, que como campana de la vieja iglesia de mi aldea, había un trozo de raíl colgado del pórtico con una alambre, donde aporreaba el sacristán, con un martillo medio deshecho de los de cabruñar la guadaña. Nada más que el toque comenzó hacerse sentir, fueron las gentes desfilando tras la llamada de la postrera campanada, sin que nadie se osara replicarle a mi madre ni tan sola una palabra, bien fuese de desagrado o de conformidad con cuanto había enardecidamente manifestado. Todos se adentraron en la casa del Señor donde yo creo, que si el Nazareno pudiese apoixase (apearse) de la Cruz, no dudo que a todos ellos una tocata de barganazus les esfargayara. (Paliza de palos que en ellos prodigara). Dejó mi madre de reñir a voz en grito, pero siguió haciéndolo muy quedadamente, a la par que con gran remango recogía su cesta, que colocándola esta vez debajo el brazo, nos encaminamos para nuestro lar, mientras que aquellas gentes, culpables unas e inocentes las otras, le rogaban a Dios, los unos por sus pecados monstruosos ya cometidos, que en El no habían pensado cuando los ordenaban, los otros, quizás le pidieran paz y prosperidad para ellos, sus cosechas y ganados, pero Dios no escucharía ni menos ayudaría, ni al pecador tal vez arrepentido, ni al inocente libre de pecado, y lo sé por propia experiencia, porque yo, tantas veces le he llamado, suplicado y rogado, siempre a cuestas con el temor, la miseria y el desprecio que el mundo en mi había sembrado, y jamás El se dignó ni tan siquiera escucharme, porque si me hubiese escuchado, y no remediara con prontitud ni nefastoso sufrimiento, yo diría ya sin el menor equívoco, que el Dios que todos tememos y adoramos, no es nada más que un diablo. Y esto sin lugar a dudas es así, porque Nuestro Señor está harto de nosotros hasta la misma coronilla, y por eso pensó ya en inmemoriales tiempos, que o liquidarnos a todos, y olvidarse sin pena y con prontitud del mal invento que había industriado, o dejarnos vivir a nuestro aire, sin preocuparse ya para nada de nuestros haceres, hasta que la muerte nos lleve a su presencia. Caminaba yo detrás de mi madre, sujetándome con la mano mi dolorosa y sangrante oreja, que más doloroso sufrimiento me había reportado, cuando aquel imbécil y canalla de guardia me la había retorcido, que si me hubiesen molido todo mi cuerpo a palos. Llegamos a la postre a nuestra humilde casa, y siempre sin parar de reñir mi madre, de maldecir y de amenazar, estongóu 'l llar (limpió la cocina) de añejas cenizas, y con la rapidez con que ella solía hacer las cosas, tizóu ‘l fuéu (prendió el fuego) y después, puso un cazo lleno de agua con sal y unas hierbas (que ahora no sé cómo se llaman, pero que son muy buenas para las heridas) a hervir, y mientras que hervía, s'encaldóu nel trabayu de pulgar patacas (se hizo en el trabajo de mondar patatas), de las que había traído de la aldea de donde venía. Cuando el agua estuvo en su punto, que fue en el momento que ella terminara de aliñar las patatas ya listas para ser fritas, se dispuso mi madre a curarme, y al tenor que lo estaba haciendo, y viendo yo en su rostro retratado el cariñoso sufrimiento que por mí sentía, ella como siempre intentando disimular toda emoción, me preguntó dando muestras de un enfado cariñoso, ¿que qué era lo que había sucedido, o en qué líos me había yo alojado, para que los guardias me hubiesen puesto el rostro como un Ecce Homo? —Díjele a mi madre que el guardia no me había hecho nada más que estrapayáu l'uréa (deshecho la oreja), y que las otras heridas me las proporcionara el amo Manín, por las causas del condenado cabrón que ustedes ya saben. —Vi cómo las recias manos de mi madre temblaban al tenor que a mis heridas con aquella agua milagrosa me lavaba, sentí cómo su voz enardecida juraba y perjuraba contra aquel Manín de los infiernos, al cual ella decía, le iba a colgar la foiz (hoz) del pescuezo. Dio por terminada mi cura y en instantes me preparó la comida, que consistía en un buen cazo de patatas fritas con grasa de tocino, un gran cantezu (pedazo) de pan de escanda, y un escudiecháu de lleiche con borona (taza de leche con pan de maíz), y ya fartuquín fasta ‘l rutiar (harto hasta el eructo), preguntele que si podía ir a dar una vuelta por la aldea, a lo que ella me respondió afirmativamente, recordándome con amenazas, el que non m'engarricra con lus oitres rapacinus. (Que no me pelease con los otros niños). Cuando me dirigía al lugar donde todos los chicos por costumbre teníamos de reunirnos para enredar (jugar), en una de las callejas de mi aldea, me topé con Pelayu, que seguramente habría abandonado a su amo en el monte, por el extraño de no verme a mi como sucedía siempre. ¿Porque qué animal o persona con sentimientos nobles y cariñosos, podría vivir en la soledad del monte en la compañía de una repugnante bestia, como lo era Manín nuestro amo...? Viome primero Pelayu que yo a él le avistara, y casi estoy por asegurar, que me había olfateado antes de que yo desembocara en la calleja, donde él buscándose la vida por todos los rincones husmeaba. Porque yo jamás había visto a Manín, darle al pobre de Pelayu de comer nada, ya que Manín solía decir dándoselas siempre de razonero eficiente, que el perro no se le podía dar la esllaba óu llabaza de fregar lus cacíus (las aguas sucias residuos de lavar los cacharros de la cocina) porque estaban los bracus na cobil urniándu per llapalas (cerdos en el cubil gruñendo por tomarlas), que al perro lo único que se le podía dar, era aquello que no tuviese aprovechamiento para nada, como les llixes de les vaques cundu betchaban, de las uvées ya les cabras, óu cuallesquier oitra molicie que paque nún fediera menester yera encuandiála (como las libraduras de las vacas, de las ovejas y las cabras cuando parían, o cualquier otra porquería que para que no oliese mal, fuera necesario enterrarla). Vino Pelayu hacia mí envuelta su alma perruna por una gozasa alegría, pero me di cuenta con pena profunda, que no hacía tal acercamiento dentro del desenfado y gracial camaradería que en todas las ocasiones él conmigo usara, pues por primera vez mi buen Pelayu, para acercarse a mí, rastreramente se arrastraba, no era por el miedo de que yo le apaleara, ya que jamás ni de palabra le había ofendido, era sin duda porque se sentía muy avergonzado de haberme abandonado la pasada noche, cuando tan triste y solo me encontraba, y quizás más le necesitara. ¡Pobre Pelayu! ¡Qué alma más humana tenía, y a cuántos humanos, el alma de los rabiosos perros les dirigía! Me agabuxé (agaché) a su lado, envuelto yo por una sana, jovial, y angelical alegría, le besé su rostro varias veces entusiasmado, y acaricié con gozo su fino y sedoso cuerpo, y olvidándonos entrambos él de su cobardía y yo del rencor que pudiera por su gesto guardarle, nos fusionamos en un abrazo risueño y cariñoso, donde él dando pequeños ladridos por los que manifestaba su alegría y pena, me lamía una y mil veces las heridas que adornaban mis mexietchas (mejillas), y quizás se estuviese jurando, que aunque le costase la vida, nunca de mi lado se alejaría. Toda aquella tarde, estuve jugando al «llanque» y a la «palombietcha» con el único amigo de verdad que en la aldea tenía que se llamaba Muel. Pobre amigo mío, murió cuando apenas tenía veintiocho años, reventado por el más duro y esclavizante trabajo, que desde su niñez y en mi compañía, fustigados por el hambre y la necesidad, entrambos y dos a las severas órdenes de su padre, como serradores en casi todos los montes de mi Asturias, habíamos llevado a cabo, al final, su cuerpo ya deshecho, explotado y gastado, fue consumiéndose en la triste soledad del sanatorio del Naranco, donde murió devorado por una tisis galopante. Tenía Muel dos o tres años más que yo, y sin embargo éramos los dos de la misma estatura, y empezamos a serrar madera manualmente los dos en el mismo día, teniendo yo en la sazón, tan sólo trece años, fue nuestro maestro su propio padre, y nos trataba como nadie se puede imaginar, ya que no había día, que no nos untara ‘l focicu (nos azotaba) por lo menos un par de veces. No es que aquel hombre y excepcional trabajador fuese malo, no nada de eso, es que el pobre precisaba por fuerza mayor, para poder desarrollar el duro trabajo del serrador, que nosotros hiciésemos el trabajo de hombres y no éramos nada más que dos niños. Digo yo que aquella tarde, le conté a mi amigo Muel, como había encontrado en la montaña la cueva de las armas, y así hablando de nuestros proyectos, acordamos que al día siguiente subiríamos hasta ella, para jugar hasta cansarnos con aquellos juguetes de verdad. Así es que a la oscurecida retornamos cada uno para su casa, saboreando por adelantado lo felices que al día siguiente habíamos de ser. Caminaba en pos de mí, tan contento y satisfecho como siempre mi buen Pelayu, sin preocuparse para nada de que él, era un esclavo de Manín, y no un ser libre que pudiese hacer lo que más le conviniese, pero al llegar a la esplanada donde asentada estaba la bolera, lugar clave donde se reunían todos los vecinos de la aldea, después que concluían sus trabajos, bien fuese para charlas y cambiar impresiones, o para jugar unas partidas a los bolos, como cuento, allí estaba Manín, en diálogo con unos vecinos, ya de retirada para su casa después de haber encerrado las cabras, cuando vio a su desleal Pelayu, que muy contento y moviendo con gran felicidad su rabo, me acompañaba a mí, como si yo fuese en vez de él su amo, dejó a su contertulio con la palabra en la boca, y cambiando su pacífica charla por la riña loca, embistiome a mi con ofensiva y pecaminosa palabra, al mismo tiempo que con la vara que portaba en su mano, descargó sobre el confiado Pelayu tal varazo, que a quedarse el pobre tan sólo un segundo condoliéndose del acuciante dolor que en su cuerpo se anidaba, seguramente que hubiese llevado sobrada ración de varazos, que fácil la dejarían sin vida in situ. Pero no hizo tal cosa mi buen Pelayu, sino que salió huyendo como alma que se lleva el diablo, lanzando en el aire ladridos, que yo creo que no eran por el profundo sufrir que le proporcionara el castigo, sino que en su lenguaje, seguramente maldeciría aquella bestia con figura humana, que era capaz de azotar despiadadamente a un inocente niño, o de asesinarle a él mismo, que no se encontraba con más culpa, que de despreciar a su amo, por canalla y miserable. Y lo propio que Pelayu hizo, no lo dejé yo para más pensado, y a la vez que me perdía en la carrera, huyendo de aquel reptil repugnante y asqueroso, recuerdo que con rabia enloquecida yo le dije: ¡Fíu de put, baldreyu, llimiagu! (Hijo de puta, cobarde, rastrero, baboso..., etc., etc.). Pero miren ustedes por donde, estaba mi madre allí cerca en casa de una vecina hablando de sus cosas tranquilamente, cuando al sentir al Manín que me ofendía, al perro ladrar por la caricia que había recibido, y a mi insultándole poniéndole como un pingayu (de lo peor), salió mi madre de casa de su vecina, con todos sus muchos ánimos aviesporáus (envenenados, aguijoniantes), y cogiendo un palo que allí a mano había, bien seco y sudado, porque hiciera su servicio sirviéndole de mango a una fexoria (azada), se dirigió con extrema rapidez y silenciosamente al lugar donde Manín estaba, y sin decirle ni una sola palabra, empezó a darle palos con aquel formidable mango, que la suerte a Manín le cupió de que nuestros vecinos la detuvieran, porque sino, creo que le hubiese matado. «LA MULTA O EL REFORMATORIO» Al día siguiente, mi amigo Muel, yo y Pelayu, subíamos alegremente hacia la montaña, con locas ansias de llegar pronto a la cueva, con el infantil y firme deseo, de jugar hasta saciarnos con aquellas armas, recuerdo a mi querido amigo, futuro candidato al igual que yo, a la penosa esclavitud que como serradores nos aguardaba, la veo con su sana sonrisa, pintada en sus pequeños y vivarachos ojillos azules, acariciar una y otra vez, con una alegría inmensa aquellas armas, no existía para nosotros en el mundo, en aquellos felices momentos, nada que pudiésemos apreciar tanto, como aquellos mortíferos juguetes, de los que en la sazón, éramos los únicos señores y dueños, nos hallábamos fuera de la cueva, enredando cada uno con su escopeta, y una canana repleta de cartuchos colgada del hombro a la bandolera, Pelayu, desentendiéndose de nosotros mitigaba su hambre cazando grillos y mariposas, o cualquier otro insecto que plugiérale y fuérale rentable para entretener su enflaquecido estómago. Después de cansarnos de hacer la instrucción marcando el paso con la escopeta al hombro, emulando a los soldados cuando hacían prácticas en nuestra aldea, yo le dije a mi amigo señalándole el lugar, que desde aquel mismo sitio, yo había tumbado de dos certeros disparos al cabrón de mi amo. Muel, sacando dos cartuchos de la canana y metiéndolos dentro de la recámara de su escopeta, me dijo que él también pudiera haberlo hecho, y para asegurármelo de que no marraría el tiro, me señaló una piedra rojiza que había muy cerca de donde muriera el chivo, y a la par que se ponía la escopeta en el hombro para materializar lo que había asegurado, me decía ilusionado: —¡Fíxate Xulín!, ya veras cómu la desfaigu nun fatáu de cachiquinus—. (—¡Fíjate Julín!, ya verás como la deshago en mil pedazos—). El doble disparo retumbó dentro del natural silencio de la montaña, como si se tratase de un ruidoso trueno de las tormentas de los veranos, las águilas y los cuervos, así como todos los pájaros y animales que moraban por aquellos aledaños, moviéronse de sus lugares, graznando las aves al levantar el vuelo, y quizás las alimañas agudizasen al oído para saber el peligro que pudiese traerles aquel espanto. Hasta Pelayu dejó su caza insectívora para ladrar desaforado, como si presintiera que otro cabrón había sido abatido, que le haría de nuevo volver a hartarse, o tal vez nos estuviese reprimiendo, queriendo con su lenguaje decirnos, que aquella xuxeante folixa (crecido ruido, alegría, juerga, etc., etc.) que tan amanicomiadamente entamábamos (enloquecido ruido que hacíamos) no iba a reportarnos buenos resultados. Lo cierto fue que mi querido amigo Muel, no atinó a deshacer aquella rojiza piedra contra la que había disparado, y yo alegrándome por su fracaso, cargué con rapidez mi escopeta, me la puse en el hombro, y disparé contra aquel blanco otros dos disparos, tampoco pude yo hacer puntería, y él mofándose de mí, cargó de nuevo su escopeta con notoria alegría, a la vez que me aseguraba que de aquella no fallaría, volvía a disparar sin importarle para nada el tremendo culatazo que nos solían dar aquellos guerreros artefactos. Y así, una y otra vez, atenazados por un gozo y felicidad que nunca con tanta fuerza a nuestros juveniles espíritus había con entera libertad creado, disparábamos con alegría ilusionada contra aquel aproxetáu cuctu (enrojecida piedra), creyéndonos guerreros invencibles, o cazadores afamados. Muy posible yo me creyera un jefe poderoso, justiciero y honrado, que cada disparo que hacía, l'eszarapaba les vidatches d'uno de lus baldreyus homes, que habíen achuquináu ‘l miou padre. (Le deshacía las sienes de algunos de los cobardes hombres que habían asesinado a mi padre). Lo cierto fue, que tras de quemar veintitantos cartuchos cada uno, la piedra seguía en su sitio, y nosotros un poco desilusionados, hicimos un pequeño descanso, en el que acordamos cambiar de blanco. Disponíamos de nuevo hacer más atinadas prácticas sobre el rugoso y fuerte tronco de una encina, cuando Pelayu salió de junto nosotros y con apremiante prisa ladrando, contra un intruso que nos visitaba, guiado al parecer por el atronador ruido, que con nuestros alegrativos disparos formábamos. Era nuestro mal recibido visitador un rapazacu (mozalbete) que andaba por aquellos montes a la caza de la perdiz, que había endemasía nutridos bandos, que bajaban a veces hasta los sembrados d'arbeyinus y'oitres semáus (de guisante y otros sembrados) más alejados de la aldea, y ni el gran espantapáxaru tenía llixa de xebrayus (espantapájaros tenía fuerza para espantarlos). Jerónimo se llamaba aquel jovenzuelo indeseable, que había heredado de su padre toda la cobardía y males tales, que muchas gentes de mis lugares, le estarían rabiosa y odiativa, despreciable y asquerosamente maldiciendo, hasta que el Hacedor les llevara de este mundo tan poco lleno de humanidades. Era hijo de este sujeto tan maldecido, cacique de mi aldea con vuelos tales, que no del todo satisfecho con enviar para el otro barrio algunos de sus inocentes convecinos, en el acaecer se dedicaba, a que a sus vecinos la ley, que había, muy moldeable para dar por buenas todas las denuncias avaladas por caciques facciosos como él, se ensañara con crecidas multas, que al no tener dinero la gente aldeana para satisfacerlas, tenían que vender parte de sus ganados, y sabedores los tratantes por ser lobos de la misma camada aunque con diferente collor (color), que los campesinos tenían que vender sus reses con abonda priexa (mucha prisa) para satisfacer aquellas multas antes que se enrodietcharen (enredaran) peores males, pues como cuento, aquellas aves de rapiña de tratantes, se unían todos de tal manera, que lograban desbaratar los mercados hasta tal punto, que más que comprar, lo que hacían, era robar dentro de la ley a los aflijidos y siempre maltratados campesinos. Al quedarse los desdichados aldeanos sin sus ganados, por la causa de aquellas multas, que la verdad era nadie sabía que era lo que castigaban, aquellas asesinantes multas que la ley les inxertaba (injertaba), que les hacía dentro del acuciante temor que en aquel lleldar (ácaecer) era aterrante, deshacerse de sus ganados para pagar tan diabólicas y desnaturalizantes sanciones. Y como los campesinos, por lo menos en todas las embrujadoras aldeas de mi melgueira tierrina (dulce tierra), y me supongo que tal sucederá en todas las aldeyuelas del mundo, sin ganados de tiro no pueden trabajar sus erus (tierras), tenían que por fuerza mayor, agenciárselo aunque fuese dentro de las más viles condiciones, y así, el canalla de cacique de mi aldea, daba vacas, yegüas, cabras, y ovejas a la comuña (condición) que tan sólo el agobio de la desesperante necesidad hacíales aceptar, con lo que se condenaban a ser esclavos de un ganado que no era de ellos, siendo en la mayor parte de las ocasiones las ganancias completamente nulas, pues si una res se moría, se despeñaba, la mataban los lobos o la devoraba el oso, no la perdía el dueño, sino el comuñero, y así, de esta miserable forma, este canalla de cacique, explotaba vilmente a muchos campesinos que por imperativa necesidad, eran comuñeros de este indeseable asesino, que no había hecho la guerra en las trincheras, porque su cobardía era tan grande, que le había obligado a pasar toda la contienda escondido en los montes, y ahora que la guerra ya terminara, era cuando él verdaderamente la hacía, en la entristecida y enlutada paz que poseían las gentes de mis aldeas. ¿Cuántos despreciables seres como este nefasto individuo había en mi Patria... ? ¡¡Yo creo que honradamente debemos todos de reconocer, que había un par de ellos en cada aldea, y en las villas y ciudades me supongo que morarían muchos más!! Cuento que llegó el Jerónimo con su escopeta al hombro acompañado de su perro perdiguero ante la nuestra presencia, y ufanándose altaneramente quizás pensando que nos iba a hacer, lo que le diera la gana, nos dijo con apariencia muy enojada, al mismo tiempo que nos ofendía con sus palabras: ¡Haber decirme pronto, ¿dónde habéis robado estas escopetas?, si no queréis que vos falague ‘l llombu con ista bardiaca! (que nos moliera a palos todo el cuerpo con una vara que portába en sus manos). No despegó sus labios en el momento mi amigo Muel, porque el padre de aquel llabasquín (cerdo pequeño) era el dueño de los ganados de su casa, y por aquello de que el amo siempre, sin la razón con la ganancia anda, no le refutó pequeña palabra. Pero yo que ya me había creído que aquel babayu de guaxón (farolero, fantasma de mozalbete) se iba apoderar de mis armas, las que yo creía que eran de mi entera propiedad, le dije sin miedo y desafiantemente, que aquellas escopetas eran mías, y que ni él ni nadie sería capaz de quitármelas. Entonces Jerónimo mirándome acusadoramente me replicó seguidamente con estas palabras que me condenaban: ¡Entonces... tu fuiste el que mató antes de ayer al chivo de Manín? ¡Si yo fui!, le dije envalentonado y poseído de una airada rabia, a la vez que le encañonaba con la escopeta y amenazándole firmemente le aconsejaba: ¡Fáinus el favore de dexanus nel nuexu antroxu, ya colar pel mesmu xeitu per únde sen chamate 'llegasti, se nun quiés que faiga nel tou ventrón, el mesmu buracu quei fexe nus fégadus del cabrón de Manín! (¡Haznos el favor de dejarnos con nuestra alegría, y márchate por el mismo sitio, por donde sin llamarte has llegado, si no quieres que haga en tu barriga, un orificio parecido, al que le hice en los hígados del cabrón de Manín!). —Y fue entonces cuando Muel valientemente apoyándome con su amenazante escopeta y con sus advertientes palabras le dijo: ¡Mira Jerónimo, no tiene nada que ver que mi padre se arrastre frente a vosotros, por el miedo de que le quitéis el ganado, pero yo ahora no soy mi padre, y si no sales en el momento corriendo como una exhalación (centella, rápido), me parece a mí, que te vamos a coser a perdigonazos! Justificándose Jerónimo con el atropello que en el miedo se cosecha, dio media vuelta y casi a las carreras, tomó las de villadiego, a la par que se alejaba murmurando no se qué amenazas. Su perro, quedose unos instantes olisqueándose con Pelayu, al que yo achuché (azuzé), y Pelayu que para engarradiercharse (pelearse) era una ardorosa fiera, saltó como un león, atacando con un furor endemoniado al fino can perdigonero, y si no es por Muel, me parece que allí en el mismo lugar que había muerto el chivo, Pelayu hubiera despachado, aquel hermoso, cariñoso e inocente perro. Quedámonos muy satisfechos y gozosos, a la par que en nuestros espíritus, navegaba el orgullo perfumándose con la vanidad Humana, y todo, por haber acoyanáu ya féchule moscar ameruxáu de miéu (acojonado y haberle hecho huir, lleno de miedo) al hijo de uno de los amos de la aldea, que en un principio se había creído, que le sería sencillo hacer con nosotros cuanto le viniese en gana. Durante algún tiempo, estuvimos llindiándu (vigilando, cuidando) a Jerónimo por ver el camino que se tomaba, pues teníamos el temor que se ocultara para después sorprendernos, pero no fue así, y al final muy contentos ya le vimos corriendo que se las pelaba en compañía de su perro, desembocando en el pedregoso camino que le conducía a la aldea. Sabiéndonos libres del temor del adefesio de Jerónimo, y olvidándonos en el mismo instante de cuanto con él nos había acontecido, volvimos a nuestro peligroso juego, de disparar las escopetas contra diferentes blancos, y así, hablando de nuestras cosas con satisfacción que nos embargaba dentro de una felicidad pasajera, deslizábase el tiempo sin enterarnos, hasta que a la postre, dimos fin a todos los cartuchos que teníamos, y fue entonces, cuando decidimos esconder las armas en la cueva, y con los hombros doloridos por las sacudidas que nos propinaban las escopetas por los disparos, disponíamosnos muy contentos en el regreso para nuestras casas, y para simular que veníamos de la leña, agenciámosnos unos tochacus de pochiscus (leños de encina) y poniéndonoslos al hombro, bajamos corriendo por entre los vericuetos y las serpenteantes sendas, hasta llegar al camino real que nos conduciría a la aldea. El ubérrimo valle de alegría alborazada, que poblaba por entero nuestros espíritus, viose en unos segundos nublado y con rapidez cubierto, por un zozobrante y temeroso manto, nacido del retrato que nuestros ojos hicieran, cuando a la entrada de la aldea, justamente en el mismo lugar donde por costumbre, mi amo solía esperarme para xebrar (apartar) sus cabras, estaban aguardándonos los guardias, en la alegre compañía de Jerónimo, que poseyendo las mismas indeseables zunas (costumbres) que su padre, no había perdido ningún tiempo en ir hasta el cuartelillo para delatarnos. Yo tentado estuve cuando me percaté que eran los mismos guardias que el día anterior me habían cobardosamente martirizado, de tirar los garbetus (leños) que llevaba en el hombro, y salir corriendo para huir de aquel verdugo que sonriéndose ladinamente, quizás estuviese pensando su enrevesada y nefastosamente, el volver a esforgayame (arrancarme, estriparme, deshacerme) la única oreja que me quedaba sana. Sin embargo, logré dominar el miedo, y dejando a Muel que abriera la marcha, llegamos a la postre ante la presencia de ellos, y aquel canalla de guardia, no se dirigió a Muel a pesar que unos metros delante de mí iba, sino que vino sonriendo malignamente hacia mí, con las mismas asesinas intenciones que el hambriento lobo lleva, cuando para satisfacer sus ansias del espíritu y la carne, sin el menor miedo se lanza, sobre el inocente corderillo que no tiene a nadie que le defienda. Antes de dirigirme la palabra, aquel demonio con tricornio, que a fe mía desprestigiaban, porque hermosa para el pueblo es la esclava de la Justicia, cuando todas sus obligaciones y credos justamente da cumplidas. Digo yo, que lo primero que hizo fue cogerme mi oreja sana, apretarme un poco para ponerme en atención, y luego mirándome altanera y sonrientemente me dijo: ¡Ahora ya no me negarás de que no has sido tu quien disparó sobre el cabrón de tu amo, y me supongo que también me dirás, dónde has conseguido las armas, maldito pilluelo, hijo de una bruja y de un rojo republicano, o comunista sin entrañas! Tiré los tochucus (leños secos) al suelo apremiado por el dolor que de rabia me desencaldaba (deshacía), con tan mala fortuna que por mí no había sido pensada, que diéronle en las piernas de aquella fiera uniformada, y gran dolor en él tuvo que lleldarse (hacerse), porque dejó de esfarugarme (deshacerme la oreja), para acariciar con gestos de dolor la caña de una de sus piernas, al mismo tiempo que yo hacía lo propio con mi oreja, que ya colorada como una guinda, me resquemaba como si estuviese ardiendo. Mirome con ojos extraviados por la rabia que le enloquecía, y siendo mayor la fuerza de su cobardosa entraña ya en poder de las iras que lo movilizaban, que el dolor que su cuerpo sentía, soltome de revés dos guantazos, que dieron conmigo en tierra, con el rostro manando abundante sangre. Fácil siguiese abofeteándome, pues ya estaba enclicándose (agachándose) para hacer conmigo vayan ustedes saber qué, cuando intercedió su compañero que asiéndole por un hombro, con desprecio y enfado le dijo: ¡Lo que terminas de hacer con este pequeño es una canallada, y como otra vez intentes tocarle del pelo la ropa, te las vas a entender conmigo! ¡¡Estoy harto de tus abusos, y de tus odios y desprecios por todas las gentes desgraciadas!! Ayudome aquel buen guardia a levantarme, y después con su propio pañuelo limpiábame el rostro de sangre, y al parojo que esto hacía cariñosamente me decía: ¡Te juro que nadie te volverá a martirizar más pequeño, y ahora si tu quieres, y que conste que ni te ordeno ni te obligo a contarnos nada, dinos de una vez dónde están esas malditas armas que tanto doloroso daño te han originado! Dime cuenta pronto que de seguir negando no sacaría en limpio nada, ya que el baldroyán (cobarde) de Jerónimo había descubierto ya todo, y a poco listos que fuesen, nada más que les conduciese al lugar donde nos había sorprendido, darían pronto con la cueva, donde se ocultaban las armas. Así que acompañado de Muel y de Pelayu, y seguido de cerca por los dos guardias y el delator de Jerónimo, guielos a paso rápido por entre las vegetativas y pedregosas sendas que serpenteaban por casi inaccesibles lugares, pronto me alegré al comprobar cómo aquel despreciable guardia que tan sañudamente me había martirizado, abarquinaba (respiraba) con penoso trabajo, al mismo tiempo que se deshacía en copiosos sudores el condenado, lo mismo que la manteca fresca expuesta al sol en el verano. Al observar el penoso esfuerzo que aquel guardia repugnante y gordo, imbécil y malvado, tenía que realizar para seguirnos, apreté más aun el paso, que casi se convirtió en carrera y que sólo Muel y Pelayu pudieron aguantarme alejándanos en cuestión de segundos un largo trecho de nuestros enemigos, que en el lleldar (acontecer), ya se habían detenido para hacer acopio de energías unos momentos. Aproximadamente aun no habíamos caminado ni una décima parte del trayecto que nos separaba de la cueva, y ya el llimiagu (baboso) de aquel guardia, se encontraba casi d'afechu despaxaretáu (deshecho), seguramente que antes de llegar al final, en la mente de aquel fucheiru (estercolero) humano, se dibujaría el ruin pensamiento, de maldecir a la ley que como enyordiáu pioyu (sucio piojo) servía, al cachiparru (parásito) que me había delatado, y a mí, por no haber seguido negando. Muel y yo con satisfacción nos reíamos de aquellas gentes, que en nuestras infantiles y sin cultivar mentes, habíamos retratado como personas que tenían menos llixa (fuerza, arte, valer, etc.) que un mure entre las zarpas de un gato. Estaríamos como a la mitad de la andadura, cuando la distancia que nos separaba ya era enorme, y a pesar que de continuo nos ordenaban que no corriésemos tanto y que procuráramos ir siempre a su lado, la verdad es, que ya les habíamos perdido todo miedo y que no les hacíamos el menor caso. Fue entonces cuando se me ocurrió la idea de decirle a mi amigo Muel, que cuando llegásemos al potchisquéiru (encinal), yo me adelantaría corriendo con todas mis fuerzas, para volver aquel mismo lugar antes que ellos lo hicieran, pero después de haber ya ido a la cueva, para poder esconder para nosotros, dos pistolinas muy atongadetas (bonitas, curiosas), que era una pena que se llevaran los guardias, y que nosotros podíamos esconder en cualquier lado. Y así lo hice, y logré regresar, mucho antes de que ellos, llegaran escadriláus (derrengados), claro que descontando a Jerónimo, porque éste andaba tanto como con la lengua si quisiera andarlo. El caso fue que los guardias aquel día se llevaron las armas, y a los cinco o seis días, regresaron a la aldea preguntando por mi madre y el padre de Muel, para llevarles hasta el cuartelillo, con el fin de no sé qué preguntarles o darles. Cuando mi madre en compañía del padre de Muel regresaron del cuartel, estábamos nosotros xugaretiándu (jugando) debajo del ñoceón (nogal grande) que había a la entrada de la aldea, que tanto como tenía de frondoso y grande, eran de pequeñas, escasas e insípidas sus nueces. De donde viene un adagio asturiano que dice: ¡Mucher grandie ande óu non ande, peru tantu s'espatuxa, comu senún lu fixera, en dalgún lláu fae bona atongadura! (Mujer grande, ande, o no ande, pero tanto si camina, como si no lo hace, por grande en todos los lugares estorba). «Claro que se me olvidó decir, que menos en el catre, para añuedar el cibietchu cundu nun hay oitra, pequenina, atongaina ya melgucira». (Para hacer el amor, cuando no hay otra, pequeñita, bien hecha, y tan dulce como lo que debe ser vivir en la gloria). Digo yo que al ver nuestros padres corrimos hacia ellos, y cuando ante su presencia nos encontramos, casi sin darme cuenta vi a mi amigo rodar por el suelo, por la fuerza vigorosa del tremendo castañazo que su padre le llantó nuna mexietcha (le plantó en una mejilla), pero antes de que yo me percatara del peligro que sobre mí se cernía, vime acochetáu (cojido, sacudido) por mi madre, que me allumbróu (alumbró) un mamplenáu (muchos) pescozones, tan seguidos y atinados, que me parecía que todos me llegaban en ringlera, no teniendo que esperar uno por el otro, para que no se enfadasen ninguno. Y allí mismo por este procedimiento que nuestros progenitores nos hacían, comprendimos que nada bueno los guardias a nuestros padres les habían hecho. Y claro que no era nada respetable ni justo, sino un atropello despiadado, inhumano, mezquino, repugnante y apartado de la Justicia a tanta distancia, como la que existe desde la Tierra hasta el Infinito Cielo. Resulta que la canallesca ley que en aquella para mí inolvidable época existía, nos había condenado a ir a un reformatorio, o a que pagasen nuestros padres una multa de ciento cincuenta pesetas en papel del Estado, en el término de treinta días. Y fue entonces cuando yo empecé a preguntarme, ¿que qué era lo que tenían que reformar en mi...? ¿Acaso entraba en la reforma que aquella ley que estaba por todos los rincones de la Patria haciendo encima de los vencidos y sus descendientes, asesinar a nuestros padres, hermanos, parientes y hasta madres, privarnos de nuestra libertad, y robarnos cuánto teníamos? —¿Aquella ley digo, todavía tenía que reformar algo más en mí, que en un principio ya no hubiese inhumana y endemoniadamente reformado? Yo que era en aquel lleldar un pobre niño de poco más de ocho años, condenado precisamente por la misma ley, a no tener jamás ya el amoroso cariño de mi padre, yo que había sido condenado como todos los jóvenes hijos de los vencidos y encarcelados y asesinados padres, yo que estaba lleno de hambre, de miseria, de sufrimiento y de una soledad inconsolable, yo que si quería comer un trozo de pan duro, tenía que caminar descalzo y medio desnudo, por entre las zarzas y guijarros de las montañas, esclavizando mi cuerpo y mis sentidos, en el cuidado de unos ganados que no eran míos, a mí, a un ser así de natural, puro, desamparado y desgraciado, ¿aún quería aquella entroyada (sucia) ley reformarme por considerarme malo? —Yo nunca he sido político, pienso ahora, ni tampoco con mis palabras harto vulgares y aldeanescas, pretendo fomentar el odio hacia nadie, soy ante todo un liberal disciplinado, que ama a mi Patria, por la que estoy en cualquier momento dispuesto a morir, pero me creo con el suficiente derecho de contar al mundo de cuanto yo he sufrido, que es el retrato de tantos otros huérfanos de guerra que lo mismo que yo tanto sufrieron, aunque más en duda, pongo que lo hubieran hecho, quiero contar todo lo que considero que siendo verdad, no debe ser olvidado, y desearía con toda mi alma, que mis palabras tuviesen repílos (ecos) más clarividentes, que los que en su origen se formaron, para que llegasen a todos los oídos, y en sus mentes gigantesca Humanidad digna y justa edificasen, que diera paso a una libertad liberal y disciplinada, que atrancase (cerrase, peslase) sus puertas a todo cuanto no fuese digno y honrado, de esta sencilla y natural manera, la fraternidad sería por primera vez, el tesoro más puro, luminoso y deseado, que la Humanidad en toda su existencia hubiese conquistado. En este relato, que para muchos críticos comedores, que sólo saben fartase comu gochus (comer como cerdos) e intentar con sus medios deshacer lo que alguien con más capacidad creativa que ellos, más bien o peor ha edificado, digo yo, que muchos críticos fanáticos defensores de normas idealísticas, que con sus leyes en la ocasión asquerosamente convencionales, que lograron deshacer el destino que a mi vida creo que le pertenecía, al igual que a toda la generación de los hijos de los perdedores, no les agradara en absoluto, que un hombre que fue despojado de cuanto poseía, y empujado vengativa y canallescamente al arroyo, cuando él por ser un niño, no podía defenderse, tenga ahora la osadía, con sus pobres medios culturales, d’abayucar la trelda (revolver la porquería), que nadie hasta el presente, tan ajustada y verídicamente pudiera contar jamás. Digo porquerías, pues es eso precisamente lo que suelen dejar las secuelas de una guerra civil, y pobre de aquellos países que la sufran, porque sus hijos quedarán divididos, y los perdedores, tendrán que soportar un yugo, que más flojo, o menos prieto, esclavizándolos los ha de postergar. En este relato retrato yo, al vencedor y al vencido, menos al perdedor de quien soy hijo, ya que he tenido la desgracia de conocerle cuando el desventurado ya era un vencido, pero con el vencedor he vivido siempre, sirviéndole con decencia y honradez, silenciosamente observándole siempre, y no recibiendo de él, nada más que calamidades y ofensas, y sin embargo, nunca le odié, siempre disciplinadamente le serví, y si en el lleldar se siente ofendido por lo que de verdad digo, espero que se comporte conmigo, de la misma manera que con él siempre yo he hecho. Sé que estas narraciones no se han de publicar en mi Patria, porque la censura no permitirá que el hijo más humilde, cuente una verdad que denigra no a mi querida y noble España, sino algunos de sus inamovibles sistemas, pero tengo la firme certeza, que algún querido hermano país, sin el menor odio ni rencor sí ha de hacerlo, y con esta mi voz del pueblo, sencilla y natural, ubérrima y estéril, millones de seres de la Tierra habrán de saber, que hoy todavía, vive en mi Patria, la mitad de una generación, descendiente de los perdedores de la sanguinaria Guerra Civil que empobreció a la más maravillosa nación del mundo como es mi España, apartados de todo acceso a cualquier puesto de responsabilidad, bien en el gobierno, en los sindicatos, o en cualquier otro lugar, de responsabilidad de la Patria. Y desde aquí, invito a todos los españoles para que investiguen esto que he dicho, y ya verán como es una verdad, que no admite discusión posible. Cuánto placer sentiría yo si me pudiese expresar con ustedes en la maravillosa, ancestral y rica Lengua Asturiana, pues para mí, decir las cosas en Castellano es un verdadero fastidio, con tantos puntos y comas, y demás signos ortográficos, que para un hombre sin estudios de ninguna clase como yo, es una verdadera tortura, pues mi imaginación que idea y piensa con la fuerza de un enorme río enloquecido, a la hora de querer contar estas copiosas cosechas, que hasta en los mismos sueños me alumbra, cuando me pongo a escribir todos estos pensamientos y acaeceres, al expresarlos en español, meto la pata hasta los corbétchones, por esto ruego me perdonen, y háganse a la idea, de quién les está hablando, no es nada más que un humilde aldeano, sin más escuela que la siempre dura universidad de la vida. Y con la fortuna o desgracia de haber nacido con el embrujador duende de ser soñador, no por aparentar, por ocio o por estudio, sino con la intima necesidad que me tortura el alma, al mismo tiempo que me embarga dentro de una felicidad, que me hace en ocasiones ser dichoso, sin jamás haber sido feliz, y en otras dimensiones me llena de tal tristeza, que en apariencia sin sucederme nada, me encuentro tan apenado y deprimido, que todo cuanto me rodea y hasta yo mismo, me parece la pestilente porquería, con que se harta sin jamás hastiarse, el nefasto diablo al que entusiasmados y egoístas servimos. Enteponíu colaba you dellantre de miou madre, espatuxandu caleya adiantre, afalau per las engafuráes pallabres de miou má, camín de la nuesa teixá. (Conducido corría yo delante de mi madre, caminando rápido calleja arriba, arreado por las envenenadoras palabras que mi madre me dirigía, a la vez que hacia nuestro hogar nos acercábamos. Yo miraba arisco para ella, pensando que me iba alcanzar presto, para propinarme ante mis vecinos, otra somanta (paliza) como la que de aun mi cuerpo se condolía. Al fin llegamos a nuestra casa, y ya en ella encoyíu (encogido) por el temor, aguardaba resignado que mi madre calmara su furia dándome una nueva cuera, que mereciéndola, no la merecía. Estaba visto que llevaba unos días, que todos los golpes me habían elegido a mí para sus descansos, primero el cobarde de mi amo, que con sus asquerosas manos, me había puesto el rostro, tan descalabrado que no había en él un lugar sano donde coyera una guya (cupiera una aguja), después el canalla del guardia, que me dejara las orejas tan maltratadas, que me parecía que no eran mías, y para finalizar mi madre con aquella argurtóuxa tocata que m'apurriera (alta paliza que me propinara), que según me parecía, no había sido nada más que la parba (desayuno breve) de la que se esperaba Furibunda y desesperada asiome mi madre por mis maltrechos hombros, y al mirarme yo en sus hermosos y enojudos ojos, pude ver en lo más profundo de ellos, el desmesurado amor que la pobre me tenía, y lejos de azotarme como yo pensaba, sólo me preguntó muy apenada y preocupada: ¿De dónde vamos a sacar esas ciento cincuenta pesetas Xulín? ¡En alguna parte hijo, nos las agenciaremos, porque yo no permitiré que esta canallesca ley, hecha por indeseables sin entrañas, te lleven al reformatorio, donde ellos se tenían primero que reformar, para no seguir sembrando entre los desventurados vencidos, tanta vengativa y nefastosa canallada! Al día siguiente al rayar el alba, después de desayunar el rabón, (leche ácida cocida con harina de maíz) del que yo sí que me harté, pero ella la pobre apenas comió unas cucharadas, armada mi madre de un azáu (hacha) que había pedido prestado a un vecino, y yo de una foiceta (hoz) de podar la leña, fuimos al monte comunal a baltiar (cortar) leña, pues un carro de leña de encina, roble y espinero, que pesaba más de tres mil kilos, pagaba el maestro panadero, de la única panadería que había en el concejo, cincuenta pesetas por él, así que teníamos todo un mes por delante, para preparar los nueve mil kilos de leña, que nos proporcionarían las ciento cincuenta pesetas, con las que calmaríamos las iras de aquella inhumana ley, que tan despiadadamente nos había castigado. Parecía que mi madre poseía la fuerza del más intrépido de los hombres, talmente era un gigante que con una fiereza incomparable, chorreando sudor y espelurciada su rubia cabellera al viento, cortaba sin el menor descanso encinas, robles y espineros, mientras que yo imitándola en cuanto podía, podaba aquellos arbustos con el más grande de todos mis entusiasmos. Serían las tres de la tarde y no habíamos hecho aun el más pequeño descanso, cuando mi madre me dijo que buscase caracoles, que se criaban en abundancia por aquellos lugares, tal cosa hice mientras que ella prendía un buen fuego, y allí asamos los caracoles que al ser atacados por el calor, estiraban su cuerpo asándose perfectamente, y fue aquella asquerosa comida la que mitigó nuestra hambre. Y así un día, y quince, y veinte, hasta que logramos preparar sin desfallecer ni descansar, los tres carros de leña, acarreándolos a las costillas, en otras ocasiones poleándolos (haciéndoles rodar) por entre los zarzales y las peñas, hasta poder llegar con tan copiosa cantidad de leña, al estratégico lugar donde el panadero con su carro, pudiera cargar la leña. Estábamos embalagándola (apilándola) mi madre y yo muy ufanos y satisfechos, de la difícil victoria que habíamos en tan escaso tiempo conseguido, porque en duda pongo, que pocas gentes en todo el Universo en las circunstancias que nosotros nos encontrábamos hubieran podido lograrlo. Digo yo que en tal trabajo nos encontrábamos amontonando aquella leña, que todos los tochos (leños) medio descortezados por la cantidad de veces, que fue menester rodarlos por entre los cuetus (piedras) que poblaban aquel xerrapeíru (sierra) daban señales y no por los cortes de las herramientas, de haber sufrido lo indecible por encontrarse despeyexáus (despellejados) hasta casi el total emporricamiento (desnudez) de las arnas (cortezas) que los cubrían. Nuestras físicas humanidades se encontraban tan maltrechas después de tantos días de sobrehumano trabajo y de raquíticos y deplorables alimentos, que tal parecía que éramos cadabres (cadáveres) vivientes, sino supiesen cuantos nos conocían, que éramos dos invencibles barras del más puro acero. Yo descalzo de afechu (del todo) y mi madre con las alpargatas dándoles vueltas alrededor del tobillo, imposibilitadas del menor encatesu (remiendo) todas nuestras escasas vestiduras lucíanse tan acuchilladas, como si fatáus (muchos) puñales anárquicamente las hubieran rasgado. Y nuestras pieles por todos los lados se encontraban arraguñáes (arañadas), pinchadas, magulladas, en definitiva martirizadas por las piedras, por los espinos, por la infinidad de arbustos que en aquella sierra casi inaccesible para las mismas cabras, yo y mi madre como dos guerreros invencibles, cortamos aquellos tres carros de leña, que al decir de mi madre, servirían estupendísimamente bien para amagostar (asar) a la propia ley, y a los sinvergüenzas y deshumanizadores fascistones que la vieran fechu (hubieran hecho). Y en postura tan deplorable se empobrecían nuestros desventurados cuerpos, por todo lo contrario, nuestros espíritus se lucían sanos y fortalecidos, orgullosos y alegres, por haber conseguido aquel trabajoso y casi imposible triunfo. También solía decir mi madre dentro de una rabia y desilusión enfurecida, que si los «roxus» (rojos) hubiesen batallado con el mismo ardor, e indómito entusiasmo que nosotros habíamos puesto, todos los fascistones de Europa serían nada para vencerlos, ni en lo más mínimo. Vuelvo a repetir, que concluíamos mi madre y yo de empericotar (apilar) los cuatro leños que faltaban para dar por terminada aquella proeza, cuando la diosa fortuna nos vino a visitar en la forma de Falu el maderero, que más o menos, esto fue lo que nos hizo, y nos dijo: ¡Buenas tardes Lluza!, que así era como llamaban en asturiano a mi madre, ya que en castellano su gracia es Luzdivina. ¡Se ‘l tou home allevantara la motchera, ya te viera a tí ya ‘l tuo fiyiquín, nel estáu que vus deixó la llamazoúsa ley del venceor, paime amín, qu'el probetayu espavoríu per tan grandie inxusticia, oitra vez se morrería! (Si tu marido volviera al mundo y te viera a ti y a tu pequeño hijo, en la situación que os ha dejado la fangosa ley del vencedor, me parece a mí, que el pobre lleno de un enloquecedor pavor por tan grande injusticia, otra vez se volvería a morir). —Recuerdo yo muy bien, lo mismo que si en este momento de nuevo lo estuviese viviendo, lo que me ha hecho esta canallesca ley que ahora a ti te martiriza, cuando en los frentes de Teruel me cogieron prisionero. Me internaron en un campo de concentración, y me dieron más palos que días me quedan de vida, aunque muerra tan viétchu (muera tan viejo) como Marcelín el de Fresnedo, que le llevó Dios cuando pasaba de los ciento diez años. Como comida nos daban una lata redonda de sardinas o bonito, que los prisioneros le llamábamos «el reloj», ya que así era de pequeña. Cuando te salía podre, que sucedía la mayor parte de las veces, te pasabas el día haciendo vigilia. ¿Cuánto te va a dar el panadero por esta leña Lluza? ¡Hombre yo creo que son tres carros buenos, y como está pagándose a diez duros el carro, pues me dará treinta! ¿Algamate? (alcánzate para la multa). ¡Sí Falu, ye lu xustu! (Es lo justo). Rafael, que así se llamaba Falu, (uno de los hombres más honrados, trabajadores y enteros que yo he conocido), a la vez que del bolsillo interior de su chaqueta sacaba la cartera dijo: ¡Mera compañera, voy a venir con el camión de la compañía maderera y llevar toda esta montaña de leña a Trubia, yo te voy a entregar ahora por ella trescientas pesetas, si después vale más, ya te daré el resto, y si vale menos, considera ese dinero que te di, como regalo de un roxu decente ya honráu comu tú le yes miou neña! (Rojo decente y honrado como tú lo eres mujer). Al día siguiente que era feria semanal en la capital del concejo, pidiole mi madre prestado a una buena vecina amiga suya un paxiechacu (traje, vestido) y unas zapatillas, y así vestida de prestado la pobre, se trasladó bien de mañana a la Villa, pagó la multa a aquellos canallas que servían a una ley tan ultrajante, que a los vencidos y sus inocentes descendientes peor que a apestosos esclavos nos trataba. Luego, después, compró ella un paxietyín (un vestidito), unas zapatillas y unas madreñas, para mí, un buzo, que era la vestimenta que entre los pobres se estilaba, unas alpargatinas y unas fuertes madreñas, y después de mercar algunas cosas necesarias, vino para casa la mar de contenta y satisfecha. Y ahora yo me pregunto a muchos años de distancia, viviendo aquellos por mí vividos pisoteados y vengativos tiempos, ¿a qué asesinas, sucias y cobardosas manos, irían a parar, aquellos nuestros dineros, ganados con el sobrehumano esfuerzo y la más justa honradez, manchados por la sangre de nuestras heridas producidas en el agotador trabajo, y mojados por tantas gotas de sudor, como de estrellas debe de haber en el infinito cielo? ¿No se dan cuenta amigos lectores, que injusticias como ésta, o de otra índole aun mayores, deben de contarse al Mundo, pese a quien pese, para quienes las escuchan forjen en sus sentimientos, de que en toda guerra, y sobre todo las civiles, dejan tras de sí, primeramente el dolor más deshumanizante, después las venganzas más pervertidas, que darán vida con fuerza ilimitada, a la repugnante, sanguinaria y odiosa fiera, que todo ser humano, desde los primitivos tiempos de su nacencia, lleva celosamente escondida, en el apartamiento más oscuro y más brillante de su espíritu, donde se mueve gozoso el sentimiento humano, tras de saber que a su Prójimo bien le ha hecho, y se revuelve envilecido, encanallado y airado por el odio y las iras endiabladas, cuando también comprende que a sus semejantes, en el dolor y el sufrimiento los ha sumergido. Y fue precisamente a estos desatinados sentimientos, manejantes en aquellos tristes momentos, de las inhumanas leyes que regían los destinos de mi Patria, donde fueron a parar mis dineros, mis primeros dineros, ganados con más santidad y honradez, que pueda llevar dentro la propia Hostia Santa, que es tanto como decir, que sólo los mismos demonios faltos de toda conciencia y sin el más mínimo sentimiento de honestidad, podrían sin sentir asco de sus propias personas, apoderarse de los honrados y muy fatigosos trabajos, de una viuda de los roxus (izquierdistas, rojos, por el mismo estilo), y de un huérfano de los mismos. ¡¡Yo creo, que como aún no habían satisfecho sus ansias asesinas, con la muerte de mi padre y de tantos inocentes, precisaban en el momento que preciso les venía, afestinarse en postres con el esfuerzo y sufrimiento de sus deudos!! Durante algunos días viví yo jugueteando por la aldea, mi vida sin ninguna preocupación, muy contento porque iba vestido con aquel mono nuevo, más delgado que un papel de fumar, ya que se me había esgazáu (roto) por más de media docena de lugares, pero aún así, a mí me parecía que llevaba puesto, mejores galas que el mismo vencedor, que poco lucía sobre sus costillas, que se le pudiera denominar verdaderamente honrado. Mi madre mientras tanto, seguía incansablemente trabajando por las tierras de los vecinos, sin jamás cobrarles ni una peseta de sueldo, pues ella tan sólo quería, que al cambio de sus sudores le dieran una cestina de patatas, una fontadina de farina, ou de fabes lu mesmu foran prietes que blanques, d'arbeyinus ou d'oitra cebeira, dalgún terreñaín de lleiche, mazá, tarabazá, ‘n culiestrus ou cabantes de brañar. (Una fuente de harina, o de alubias de cualquier marca o color que fueran, de guisantes o de cualquier otro cereal que fuera, algún jarro de leche, desnatada, cuajada, o la que alumbran las vacas recién paridas, o de la que terminasen de ordeñar a una vaca de leche). Ella llegaba todos los atardeceres a nuestra casa, sudorosa y cansada, pero resplandeciente de alegría, porque en su mandil traía mi comida. Luego, después de que yo me hartaba, nos acostábamos los dos en aquel jergón de sacos, repleto de hojas de maíz y también de pulgas, y abrazada a mí, se quedaba muy pronto profundamente dormida. Yo que desde niño he dormido poco siempre, quizás para hacer bueno el dicho que de camino me invento, que considera al que poco duerme más infeliz, que quienes tienen la dicha de dormir prácticamente, dentro de estos mis desvelos, en la silenciosa tranquilidad de la noche de aquella amplia sala desmueblada, cuyas paredes y techo estaban del sarro que deja el humo, y plagadas de arroxetáus (enrubiecidos) goterones, que ponían al descubierto las primeras pinturas que habían tenido, fendíu (cortado) de continuo este silencio, por el risueño y sórdido murmullo que alumbraba el pequeño río que vertiginosamente se deslizaba a menos de diez metros de nuestra casa, y otras veces también era enruxeráu (alterado) aquel silencio, por los ladridos de los perros de la aldea, o por el cante siempre misterioso y apabullador que hacen las curuxas (buhos) en la noche, cuento yo en que estos desvelos, observaba el placenteroso dormir de mi madre, con su respirar acompasado, fuerte y sano, con todos sus acerosos músculos, con naturalidad relajados, talmente parecía mi madre del todo inofensiva, mas sin embargo, aquel perfecto y vigoroso cuerpo que acoplaba fuerzas en el descanso, de la misma natural manera que agigantadamente dormido descansaba, cuando despierto se hallaba, se transformaba en un invencible e incansable guerrero, condenada ya a luchar en l'engarradiétcha del trabayu (la pelea del trabajo), todos los momentos de su vida, por los mismos endemoniados vencedores, que primeramente le habían achuquináu ‘l sou home ya lus sous fíus. (Asesinado a su marido y a sus hijos). Y ahora que ya todo ha pasado, y lejos de olvidarlo se agiganta cada día más en mi mente, yo me pregunto, que si mi madre no hubiese sido así de luchadora, de brava, de valiente y honrada, qué seria de mí y de ella misma, acosados en todo momento por la ley insana del vencedor, y xunius (uncidos) también para siempre, en el desventuroso carro de la esclavitud bien vigilada, por el látigo y la pistola del triunfador.

    Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > carraca

  • 16 collect

    kə'lekt
    1. verb
    1) (to bring or come together; to gather: People are collecting in front of the house; I collect stamps; I'm collecting (money) for cancer research; He's trying to collect his thoughts.) reunir, recopilar
    2) (to call for and take away: She collects the children from school each day.) recoger
    - collection
    - collective

    2. noun
    (a farm or organization run by a group of workers for the good of all of them.) cooperativa
    - collector
    1. coleccionar / reunir
    2. ir a recoger / ir a buscar
    3. recolectar dinero
    4. reunirse
    tr[kə'lekt]
    1 (glasses, plates, belongings, etc) recoger; (information, data) reunir, recopilar
    can you collect (up) the empty cups? ¿puedes recoger las tazas vacías?
    2 (stamps, records, etc) coleccionar
    3 (taxes) recaudar; (rent) cobrar
    4 (for charity - money) recaudar, hacer una colecta de; (- old clothes, jumble) juntar
    5 (pick up, fetch) ir a buscar, recoger
    1 (dust, water) acumularse; (people) reunirse, congregarse
    2 (for charity) recaudar dinero, hacer una colecta
    \
    SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALL
    to call collect SMALLAMERICAN ENGLISH/SMALL llamar a cobro revertido
    to collect one's thoughts ponerse en orden las ideas
    to collect oneself serenarse, recobrar la calma
    collect [kə'lɛkt] vt
    1) gather: recopilar, reunir, recoger
    she collected her thoughts: puso en orden sus ideas
    2) : coleccionar, juntar
    to collect stamps: coleccionar timbres
    3) : cobrar (una deuda), recaudar (un impuesto)
    4) draw: cobrar, percibir (un sueldo, etc.)
    1) accumulate: acumularse, juntarse
    2) congregate: congregarse, reunirse
    collect adv & adj
    : por cobrar, a cobro revertido
    n.
    colecta s.f.
    v.
    acopiar v.
    acumular v.
    allegar v.
    amontonar v.
    cobrar v.
    coger v.
    coleccionar v.
    colectar v.
    colegir v.
    juntar v.
    recoger v.
    reunir v.

    I
    1. kə'lekt
    1)
    a) ( gather together) \<\<information/evidence/data\>\> reunir*, recopilar
    b) (attract, accumulate) \<\<dust\>\> acumular, juntar
    c) ( earn) (colloq) sacar(se)* (fam), ganarse
    2) ( as hobby) coleccionar, juntar (esp AmL)
    3) (fetch, pick up) recoger*

    she collects her from school every dayla recoge del colegio or la va a buscar al colegio todos los días

    4) ( obtain payment) \<\<rent/fine/subscription\>\> cobrar; \<\<taxes\>\> recaudar

    to collect oneself — recobrar la calma, serenarse


    2.
    vi
    1)
    a) (gather, assemble) \<\<people\>\> reunirse*, congregarse*
    b) ( accumulate) \<\<dust/water\>\> acumularse, juntarse
    2) ( solicit contributions) recaudar dinero, hacer* una colecta

    II
    adjective (AmE) <call/cable> a cobro revertido, por cobrar (Chi, Méx)

    III
    adverb (AmE) < call> a cobro revertido, por cobrar (Chi, Méx)
    [kǝ'lekt]
    1. VT
    1) (=assemble) reunir, juntar; [+ facts, documents] recopilar, reunir; (=collect in) recoger

    to collect o.s. or one's thoughts — (fig) reponerse, recobrar el dominio de uno mismo

    2) (as hobby) [+ stamps, valuables] coleccionar
    3) (=call for, pick up) [+ person] recoger, pasar por (LAm); [+ post, rubbish] recoger; [+ books] coger, recoger; [+ subscriptions, rent] cobrar; [+ taxes] recaudar; [+ ticket] recoger

    their mother collects them from school — su madre los recoge del colegio, su madre los pasa a buscar por el colegio

    4) (=gather) [+ dust, water] acumular, retener
    2. VI
    1) (=gather) [people] reunirse, congregarse; [water] estancarse; [dust] acumularse
    2) (=collect money) hacer una colecta

    to collect for charityrecaudar or recolectar fondos con fines benéficos

    3) (=pick up)

    collect on delivery(US) contra reembolso

    3.
    ADV

    to call collect(US) (Telec) llamar a cobro revertido

    4.
    CPD

    collect call N(US) llamada f a cobro revertido

    * * *

    I
    1. [kə'lekt]
    1)
    a) ( gather together) \<\<information/evidence/data\>\> reunir*, recopilar
    b) (attract, accumulate) \<\<dust\>\> acumular, juntar
    c) ( earn) (colloq) sacar(se)* (fam), ganarse
    2) ( as hobby) coleccionar, juntar (esp AmL)
    3) (fetch, pick up) recoger*

    she collects her from school every dayla recoge del colegio or la va a buscar al colegio todos los días

    4) ( obtain payment) \<\<rent/fine/subscription\>\> cobrar; \<\<taxes\>\> recaudar

    to collect oneself — recobrar la calma, serenarse


    2.
    vi
    1)
    a) (gather, assemble) \<\<people\>\> reunirse*, congregarse*
    b) ( accumulate) \<\<dust/water\>\> acumularse, juntarse
    2) ( solicit contributions) recaudar dinero, hacer* una colecta

    II
    adjective (AmE) <call/cable> a cobro revertido, por cobrar (Chi, Méx)

    III
    adverb (AmE) < call> a cobro revertido, por cobrar (Chi, Méx)

    English-spanish dictionary > collect

  • 17 nuisance

    'nju:sns
    (a person or thing that is annoying or troublesome: That child is a terrible nuisance.) molestia, fastidio
    1. molestia / fastidio / lata
    what a nuisance! ¡qué fastidio!
    2. pesado
    tr['njʊːsəns]
    1 molestia, fastidio, lata
    2 (person) pesado,-a
    \
    SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALL
    nuisance ['nu:sənts, 'nju:-] n
    1) bother: fastidio m, molestia f, lata f
    2) pest: peste f; pesado m, -da f fam
    n.
    engorro s.m.
    estorbo s.m.
    fastidio s.m.
    incomodidad s.f.
    lata s.f.
    matraca s.f.
    molestia s.f.
    pejiguera s.f.
    porra s.f.
    saltabancos s.m.
    saltimbanqui s.m.
    'nuːsṇs, 'njuːsṇs
    a) (occurrence, thing)

    to be a nuisance — ser* una molestia or (fam) una lata or una pesadez, ser* un incordio (Esp)

    what a nuisance! — qué molestia!, qué lata! (fam)

    b) ( person) pesado, -da m,f, incordio m (Esp fam)
    c) ( Law)
    ['njuːsns]
    1. N
    1) (=state of affairs, thing) fastidio m, lata * f

    what a nuisance! — ¡qué lata! *

    it's a nuisance having to shave! — ¡qué lata tener que afeitarse! *

    2) (=person) pesado(-a) m / f, latoso(-a) * m / f

    what a nuisance you are! — ¡eres un pesado!, ¡eres un latoso! *

    to make a nuisance of o.s. — dar la lata *, ponerse pesado

    3) (Jur) perjuicio m ; public 3.
    2.
    CPD

    nuisance call Nllamada f molesta

    nuisance caller Nacosador(a) m / f telefónico(-a)

    he's only of nuisance valueno hace más que fastidiar or incordiar, solo vale para crear problemas

    * * *
    ['nuːsṇs, 'njuːsṇs]
    a) (occurrence, thing)

    to be a nuisance — ser* una molestia or (fam) una lata or una pesadez, ser* un incordio (Esp)

    what a nuisance! — qué molestia!, qué lata! (fam)

    b) ( person) pesado, -da m,f, incordio m (Esp fam)
    c) ( Law)

    English-spanish dictionary > nuisance

  • 18 keep

    ki:p
    1. past tense, past participle - kept; verb
    1) (to have for a very long or indefinite period of time: He gave me the picture to keep.) guardar
    2) (not to give or throw away; to preserve: I kept the most interesting books; Can you keep a secret?) guardar
    3) (to (cause to) remain in a certain state or position: I keep this gun loaded; How do you keep cool in this heat?; Will you keep me informed of what happens?) mantener, conservar
    4) (to go on (performing or repeating a certain action): He kept walking.) continuar, seguir
    5) (to have in store: I always keep a tin of baked beans for emergencies.) guardar
    6) (to look after or care for: She keeps the garden beautifully; I think they keep hens.) tener; cuidar (un jardín); criar, dedicarse a criar (animales)
    7) (to remain in good condition: That meat won't keep in this heat unless you put it in the fridge.) conservar
    8) (to make entries in (a diary, accounts etc): She keeps a diary to remind her of her appointments; He kept the accounts for the club.) tener; llevar (al día)
    9) (to hold back or delay: Sorry to keep you.) retener, entretener
    10) (to provide food, clothes, housing for (someone): He has a wife and child to keep.) mantener
    11) (to act in the way demanded by: She kept her promise.) cumplir
    12) (to celebrate: to keep Christmas.) celebrar

    2. noun
    (food and lodging: She gives her mother money every week for her keep; Our cat really earns her keep - she kills all the mice in the house.) sustento
    - keeping
    - keep-fit
    - keepsake
    - for keeps
    - in keeping with
    - keep away
    - keep back
    - keep one's distance
    - keep down
    - keep one's end up
    - keep from
    - keep going
    - keep hold of
    - keep house for
    - keep house
    - keep in
    - keep in mind
    - keep it up
    - keep off
    - keep on
    - keep oneself to oneself
    - keep out
    - keep out of
    - keep time
    - keep to
    - keep something to oneself
    - keep to oneself
    - keep up
    - keep up with the Joneses
    - keep watch

    keep1 n manutención
    I earn my keep by looking after the house a cambio de comida y cobijo, vigilo la casa
    keep2 vb
    1. quedarse / guardar
    I'm only lending it to you, you can't keep it sólo te lo dejo prestado, no te lo puedes quedar
    2. guardar / tener
    3. entretener / retener
    4. quedarse / permanecer
    keep quiet! ¡cállate!
    5. mantener
    6. seguir / continuar
    7. conservarse / durar
    don't stop, keep talking no pares, sigue hablando
    tr[kiːp]
    1 (board) sustento, mantenimiento
    2 (of castle) torreón nombre masculino, torre nombre femenino del homenaje
    transitive verb (pt & pp kept tr[kept])
    2 (not give back) quedarse con
    3 (have) tener; (carry) llevar
    4 (look after, save) guardar
    can you keep me a loaf of bread for Friday? ¿me guarda una barra de pan para el viernes?
    5 (put away, store) guardar
    where do you keep the glasses? ¿dónde guardas los vasos?
    6 (reserve) reservar
    7 (detain) retener, hacer esperar; (hold up) entretener
    what kept you? ¿cómo es que llegas tan tarde?
    8 (shop, hotel etc) tener, llevar
    9 (have in stock) tener, vender
    I'm afraid we don't keep cigars lo siento, pero no vendemos puros
    10 (support) mantener
    11 (animals) tener
    our eggs are really fresh, we keep our own hens nuestros huevos son fresquísimos, tenemos gallinas
    12 (promise) cumplir
    13 (secret) guardar
    can you keep a secret? ¿sabes guardar un secreto?
    14 (appointment) acudir a, no faltar a
    please 'phone if you are unable to keep your appointment por favor, llame si no puede acudir a la visita
    15 (order) mantener
    16 (tradition) observar
    17 (with adj, verb, etc) mantener
    1 (do repeatedly) no dejar de; (do continuously) seguir, continuar
    don't keep interrupting me! ¡deja de interrumpirme!
    2 (stay fresh) conservarse
    I've got some news for you, but it'll keep till tomorrow tengo algo que decirte, pero puede esperar hasta mañana
    3 (continue in direction) continuar, seguir
    keep left/right circula por la izquierda/derecha
    4 (with adj, verb etc) quedarse, permanecer
    keep still! ¡estáte quieto!
    \
    SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALL
    for keeps para siempre
    how are you keeping? ¿cómo estás?
    keep it up! ¡ánimo!
    keep the change quédese con la vuelta
    to keep going seguir (adelante)
    to keep one's head no perder la cabeza
    to keep quiet callarse, no hacer ruido
    to keep somebody company hacerle compañía a alguien
    to keep somebody from doing something impedir que alguien haga algo
    to keep something from somebody ocultar algo a alguien
    to keep something clean conservar algo limpio,-a
    to keep something to oneself no decir algo, guardar algo para sí
    you can't keep a good man down los buenos siempre salen adelante
    keep ['ki:p] v, kept ['kpt] ; keeping vt
    1) : cumplir (la palabra a uno), acudir a (una cita)
    2) observe: observar (una fiesta)
    3) guard: guardar, cuidar
    4) continue: mantener
    to keep silence: mantener silencio
    5) support: mantener (una familia)
    6) raise: criar (animales)
    7) : llevar, escribir (un diario, etc.)
    8) retain: guardar, conservar, quedarse con
    9) store: guardar
    10) detain: hacer quedar, detener
    11) preserve: guardar
    to keep a secret: guardar un secreto
    keep vi
    1) : conservarse (dícese de los alimentos)
    2) continue: seguir, no dejar
    he keeps on pestering us: no deja de molestarnos
    3)
    to keep from : abstenerse de
    I couldn't keep from laughing: no podía contener la risa
    keep n
    1) tower: torreón m (de un castillo), torre f del homenaje
    2) sustenance: manutención f, sustento m
    3)
    for keeps : para siempre
    n.
    torre del homenaje (Arquitectura) s.f.
    v.
    (§ p.,p.p.: kept) = conservar v.
    cuidar v.
    custodiar v.
    detener v.
    (§pres: -tengo, -tienes...-tenemos) pret: -tuv-
    fut/c: -tendr-•)
    guardar v.
    guarecer v.
    mantener v.
    (§pres: -tengo, -tienes...-tenemos) pret: -tuv-
    fut/c: -tendr-•)
    permanecer v.
    preservar v.
    sostener v.
    (§pres: -tengo, -tienes...-tenemos) pret: -tuv-
    fut/c: -tendr-•)
    kiːp
    I
    1) ( living) sustento m, manutención f

    for keeps: if they win the cup again, it's theirs for keeps — si vuelven a ganar la copa, se la quedan para siempre

    2) (in castle, fortress) torre f del homenaje

    II
    1.
    (past & past p kept) transitive verb
    1)
    a) ( not throw away) \<\<receipt/ticket\>\> guardar, conservar; ( not give back) quedarse con; ( not lose) conservar

    you can keep your lousy job! — (colloq) se puede guardar su porquería de trabajo!

    b) (look after, reserve)
    2) ( store) guardar

    where do you keep the coffee? — ¿dónde guardas or tienes el café?

    3) ( reserve for future use) guardar, dejar
    4)
    a) ( raise) \<\<pigs/bees\>\> criar*
    b) (manage, run) \<\<stall/guesthouse\>\> tener*
    5)
    a) ( support) mantener*
    b) ( maintain)

    she keeps a diaryescribe or lleva un diario

    I've kept a note o record of everything — he tomado nota de todo, lo tengo todo anotado

    6)
    a) (cause to remain, continue) mantener*

    to keep somebody/something + -ing: to keep somebody guessing tener* a algn en ascuas; he kept the engine running — mantuvo el motor en marcha

    b) ( detain)

    what kept you? — ¿por qué tardaste?, ¿qué te retuvo?

    they kept her in hospitalla dejaron ingresada or (CS, Méx tb) internada

    7) (adhere to, fulfil) \<\<promise/vow\>\> cumplir
    8) (observe, celebrate) celebrar; ( Relig) guardar

    2.
    keep vi
    1) ( remain) mantenerse*

    to keep fit — mantenerse* en forma

    to keep awake — mantenerse* despierto, no dormirse*

    can't you keep quiet? — ¿no te puedes estar callado?

    keep still!estáte quieto! or quédate quieto!

    2)
    a) ( continue) seguir*

    keep left/right — siga por la izquierda/derecha

    to keep -ing — seguir* + ger

    he keeps interfering — está continuamente entrometiéndose, no deja de entrometerse

    I keep forgetting to bring itnunca me acuerdo or siempre me olvido de traerlo

    3)
    a) \<\<food\>\> conservarse (fresco)
    b) \<\<news/matter\>\> esperar

    I have something to tell you - will it keep till later? — tengo algo que decirte - ¿puede esperar a más tarde?

    how are you keeping? — ¿qué tal estás? (fam)

    Phrasal Verbs:
    [kiːp] (vb: pt, pp kept)
    1. TRANSITIVE VERB
    When keep is part of a set combination, eg to keep an appointment. to keep a promise, to keep one's seat, look up the noun.
    1) (=retain) [+ change, copy] quedarse con; [+ receipt] guardar; [+ business, customer, colour] conservar

    is this jacket worth keeping? — ¿merece la pena guardar esta chaqueta?

    he is to keep his job in spite of the incidentva a mantener or conservar el trabajo a pesar del incidente

    this material will keep its colour/softness — este material conservará su color/suavidad

    to keep sth for o.s. — quedarse con algo

    2) (=save, put aside) guardar, reservar

    I'm keeping this wine in case we have visitorsvoy a guardar or reservar este vino por si tenemos visitas

    I was keeping it for you — lo guardaba para ti

    3) (=have ready)
    4) (=store, put) (gen) guardar; (in museum) conservar

    where do you keep the sugar? — ¿dónde guardas el azúcar?

    5) (=house)
    6) (=detain) tener

    he was kept in hospital over night — lo tuvieron una noche en el hospital, le hicieron pasar la noche en el hospital

    7) (=delay) entretener

    I mustn't keep youno quiero entretenerte

    what kept you? — ¿por qué te has retrasado?

    8) (=have) [+ shop, hotel, house, servant] tener; [+ pigs, bees, chickens] criar
    9) (=stock) tener
    10) (=support) [+ family, mistress] mantener

    to keep o.s. — mantenerse

    the extra money keeps me in beer and cigarettes — el dinero extra me da para (comprar) cerveza y cigarrillos

    11) (=fulfil, observe) [+ promise, agreement, obligation] cumplir; [+ law, rule] observar; [+ appointment] acudir a, ir a; [+ feast day] observar
    12) (=not divulge)

    to keep sth from sb — ocultar algo a algn

    keep it to yourself *no se lo digas a nadie

    but he kept the news to himself — pero se guardó la noticia, pero no comunicó la noticia a nadie

    13) (=maintain)
    a) [+ accounts] llevar; [+ diary] escribir
    b) with adjective mantener; (less formal) tener

    to keep sth cleanconservar or mantener algo limpio; (less formal) tener algo limpio

    to keep o.s. clean — no ensuciarse, mantenerse limpio

    keep the sauce hot (in recipe book) mantener la salsa caliente

    to keep inflation as low as possible — mantener la inflación tan baja como sea posible

    to keep sth safe — guardar algo bien, guardar algo en un lugar seguro

    try to keep your head stillintenta no mover la cabeza

    to keep sth warmmantener algo caliente

    the garden is well kept — el jardín está muy bien cuidado

    fixed 1., 3), happy 1., 3), post I, 2., 4)
    c) + -ing

    keep him talking while I... — entretenlo hablando mientras yo...

    go 1., 24)
    14) (=hold)

    to keep sb at it — obligar a algn a seguir trabajando

    I'll keep you to your promise — haré que cumplas tu promesa

    counsel 1., 1)
    15) (=prevent)

    to keep sb from doing sth — impedir que algn haga algo

    what can we do to keep it from happening again — ¿qué podemos hacer para evitar que se repita?

    to keep o.s. from doing sth — contener las ganas de hacer algo, aguantarse de hacer algo *

    16) (=guard, protect) guardar

    God keep you! — ¡Dios te guarde!

    17)

    to keep o.s. to o.s. — guardar las distancias

    2. INTRANSITIVE VERB
    1) (=remain)

    try to keep calmintenta mantener la calma

    to keep fitmantenerse en forma

    it will keep fresh for weeks — se conservará fresco durante semanas

    to keep healthymantenerse sano

    keep very quietno hagas nada de ruido

    you must keep stilltienes que estarte or quedarte muy quieto

    to keep togetherno separarse

    he was jumping up and down to keep warmestaba dando saltos para mantener el calor

    b) with preposition/adverb
    2)

    to keep doing sth —

    a) (=continue) seguir haciendo algo

    keep smiling! * — ¡no te desanimes!

    keep going! — ¡no pares!

    b) (=do repeatedly) no hacer más que hacer algo
    3) (in directions) (=continue) seguir

    keep due north until you come to... — siga en dirección norte hasta que llegue a...

    4) (=not go off) [food] conservarse fresco, conservarse bien
    5) * (=wait) esperar

    how are you keeping? — ¿qué tal (estás)? (Sp) *, ¿como or qué tal te va? *, ¿cómo sigues? (LAm) *, ¿qué hubo? (Mex, Chile) *

    she's keeping better — está mejor, se encuentra mejor

    7) (=avoid)

    to keep from doing sth — evitar hacer algo; (=abstain from) abstenerse de hacer algo

    3. NOUN
    1) (=livelihood, food)

    I got £30 a week and my keep — me daban 30 libras a la semana y comida y cama

    I pay £50 a week for my keep — la pensión me cuesta 50 libras a la semana

    to earn one's keep — ganarse el sustento; (fig) justificar el gasto

    2) (Archit) torreón m, torre f del homenaje
    3) (=permanently)
    * * *
    [kiːp]
    I
    1) ( living) sustento m, manutención f

    for keeps: if they win the cup again, it's theirs for keeps — si vuelven a ganar la copa, se la quedan para siempre

    2) (in castle, fortress) torre f del homenaje

    II
    1.
    (past & past p kept) transitive verb
    1)
    a) ( not throw away) \<\<receipt/ticket\>\> guardar, conservar; ( not give back) quedarse con; ( not lose) conservar

    you can keep your lousy job! — (colloq) se puede guardar su porquería de trabajo!

    b) (look after, reserve)
    2) ( store) guardar

    where do you keep the coffee? — ¿dónde guardas or tienes el café?

    3) ( reserve for future use) guardar, dejar
    4)
    a) ( raise) \<\<pigs/bees\>\> criar*
    b) (manage, run) \<\<stall/guesthouse\>\> tener*
    5)
    a) ( support) mantener*
    b) ( maintain)

    she keeps a diaryescribe or lleva un diario

    I've kept a note o record of everything — he tomado nota de todo, lo tengo todo anotado

    6)
    a) (cause to remain, continue) mantener*

    to keep somebody/something + -ing: to keep somebody guessing tener* a algn en ascuas; he kept the engine running — mantuvo el motor en marcha

    b) ( detain)

    what kept you? — ¿por qué tardaste?, ¿qué te retuvo?

    they kept her in hospitalla dejaron ingresada or (CS, Méx tb) internada

    7) (adhere to, fulfil) \<\<promise/vow\>\> cumplir
    8) (observe, celebrate) celebrar; ( Relig) guardar

    2.
    keep vi
    1) ( remain) mantenerse*

    to keep fit — mantenerse* en forma

    to keep awake — mantenerse* despierto, no dormirse*

    can't you keep quiet? — ¿no te puedes estar callado?

    keep still!estáte quieto! or quédate quieto!

    2)
    a) ( continue) seguir*

    keep left/right — siga por la izquierda/derecha

    to keep -ing — seguir* + ger

    he keeps interfering — está continuamente entrometiéndose, no deja de entrometerse

    I keep forgetting to bring itnunca me acuerdo or siempre me olvido de traerlo

    3)
    a) \<\<food\>\> conservarse (fresco)
    b) \<\<news/matter\>\> esperar

    I have something to tell you - will it keep till later? — tengo algo que decirte - ¿puede esperar a más tarde?

    how are you keeping? — ¿qué tal estás? (fam)

    Phrasal Verbs:

    English-spanish dictionary > keep

  • 19 notice

    'nəutis
    1. noun
    1) (a written or printed statement to announce something publicly: He stuck a notice on the door, saying that he had gone home; They put a notice in the paper announcing the birth of their daughter.) anuncio
    2) (attention: His skill attracted their notice; I'll bring the problem to his notice as soon as possible.) atención
    3) (warning given especially before leaving a job or dismissing someone: Her employer gave her a month's notice; The cook gave in her notice; Please give notice of your intentions.) aviso

    2. verb
    (to see, observe, or keep in one's mind: I noticed a book on the table; He noticed her leave the room; Did he say that? I didn't notice.) notar, fijarse en, darse cuenta de
    - noticeably
    - noticed
    - notice-board
    - at short notice
    - take notice of

    notice1 n
    1. letrero
    the notice says "No Smoking" en el letrero pone "Prohibido fumar"
    2. anuncio
    3. aviso
    notice2 vb darse cuenta / fijarse
    did you notice his tie? ¿te fijaste en su corbata?
    tr['nəʊtɪs]
    1 (sign) letrero
    there's a notice which says "No parking' hay un letrero que pone "Prohibido aparcar"
    2 (announcement) anuncio
    3 (criticism) crítica, reseña, recensión nombre femenino
    the play got very good notices la obra fue muy bien recibida por la crítica, la obra tenía muy buenas críticas
    it has been brought to my notice that... se me ha informado que...
    5 (warning) aviso
    1 notar, fijarse en, darse cuenta de
    don't worry, the stain doesn't notice no te preocupes, la mancha no se ve
    \
    SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALL
    to hand in one's notice presentar la dimisión
    to take no notice of no hacer caso de
    until further notice hasta nuevo aviso
    without notice sin previo aviso
    notice ['no:t̬ɪs] vt, - ticed ; - ticing : notar, observar, advertir, darse cuenta de
    1) notification: aviso m, notificación f
    2) attention: atención f
    to take notice of: prestar atención a
    n.
    advertencia s.f.
    anuncio s.m.
    aviso s.m.
    cartel s.m.
    informe s.m.
    letrero s.m.
    mandado s.m.
    nota s.f.
    noticia s.f.
    v.
    advertir v.
    echar de ver expr.
    fijarse en v.
    notar v.
    observar v.
    'nəʊtəs, 'nəʊtɪs
    I
    1) c
    a) ( written sign) letrero m, aviso m

    to put up a notice — poner* un letrero or aviso

    b) ( item of information) anuncio m

    the birth/marriage notices — ( in newspaper) los anuncios or (AmL tb) avisos de nacimientos/matrimonios

    c) ( review) reseña f, crítica f
    2) u ( attention)

    it has come/been brought to my notice that... — (frml) ha llegado a mi conocimiento que.../se me ha señalado que... (frml)

    to take notice (of something/somebody): she took no notice no hizo caso; don't take any notice of him no le hagas caso; take special notice of these instructions preste especial atención a estas instrucciones; this will make them sit up and take notice — esto hará que presten atención

    3) u
    a) ( notification) aviso m

    I can't drop everything at a moment's notice — no puedo abandonarlo todo así, de un momento a otro

    I'll try and get there, but it's rather short notice — (colloq) procuraré ir, pero me avisas con muy poca antelación or anticipación

    notice OF something: we require at least two days' notice of any changes — cualquier cambio nos debe ser comunicado con por lo menos dos días de antelación or anticipación

    to give o hand in one's notice — presentar su (or mi etc) renuncia or dimisión


    II
    1.

    to get oneself noticed — hacerse* notar

    I couldn't help noticing that... — no pude menos que notar que...

    to notice somebody/something + INF/-ing: nobody noticed him put it in his pocket nadie lo vio ponérselo en el bolsillo; I noticed water dripping from the ceiling — noté que caían gotas de agua del techo


    2.
    vi
    a) (realize, observe) darse* cuenta
    b) (BrE) ( show) (colloq) notarse
    ['nǝʊtɪs]
    1. N
    1) (=intimation, warning) aviso m

    notice to appear — (Jur) citación f judicial, orden f de comparecencia

    we require 28 days' notice for delivery — se requieren 28 días para la entrega

    until further notice — hasta nuevo aviso

    to give sb notice to do sth — avisar a algn que haga algo

    notice is hereby given that... — se pone en conocimiento del público que...

    at a moment's notice — en seguida, inmediatamente, luego (Mex), al tiro (Chile)

    we had no notice of it — no nos habían avisado

    notice to quitaviso or notificación de desalojo

    at short notice — con poca antelación

    sorry, I know it's short notice, but... — lo siento, sé que es avisar con poca antelación, pero...

    to give sb at least a week's notice — avisar a algn por lo menos con una semana de antelación

    I must have at least a week's notice if you want to... — me tienes que avisar con una semana de antelación si quieres...

    without previous notice — sin previo aviso

    2) (=order to leave job etc) (by employer) despido m ; (by employee) dimisión f, renuncia f ; (=period) preaviso m

    to get one's notice — ser despedido

    to give sb notice — despedir a algn

    to hand in one's notice — dimitir, renunciar

    a week's wages in lieu of notice — el salario de una semana en lugar del plazo or de preaviso

    to be under notice — estar despedido

    to dismiss sb without notice — despedir a algn sin preaviso

    3) (=announcement) (in press) anuncio m, nota f ; [of meeting] convocatoria f, llamada f ; (=sign) letrero m ; (=poster) cartel m

    birth/marriage notice — anuncio m de nacimiento/matrimonio

    death noticenota f necrológica, esquela f

    to give out a notice — anunciar algo, comunicar algo

    the notice says "keep out" — el letrero dice "prohibida la entrada"

    4) (=review) [of play, opera etc] reseña f, crítica f
    5) (=attention) atención f

    to attract sb's notice — atraer or llamar la atención de algn

    to bring a matter to sb's notice — llamar la atención de algn sobre un asunto

    it has come to my notice that... — ha llegado a mi conocimiento que...

    to escape notice — pasar inadvertido

    to take notice of sb — hacer caso a algn

    to take no notice of sth/sb — no hacer caso de algo/a algn, ignorar algo/a algn (esp LAm)

    take no notice! — ¡no hagas caso!

    a fat lot of notice he takes of me! * — ¡maldito el caso que me hace! *

    to sit up and take notice — (fig) aguzar el oído

    6) (=interest) interés m
    2.
    VT (=perceive) fijarse en, notar; (=realize) darse cuenta de; (=recognize) reconocer

    did you notice the bloodstain on the wall? — ¿te fijaste en or te diste cuenta de or notaste la mancha de sangre que había en la pared?

    have you ever noticed how slowly time passes when you're flying? — ¿te has fijado en or te has dado cuenta de lo lento que pasa el tiempo cuando vas en avión?

    3.
    VI fijarse, darse cuenta

    don't worry about the mark, he won't notice — no te preocupes por la mancha, no se fijará or no se dará cuenta

    yes, so I've noticed! — iro ¡sí, ya me he dado cuenta or ya lo he notado!

    4.
    CPD

    notice board N(esp Brit) tablón m de anuncios

    * * *
    ['nəʊtəs, 'nəʊtɪs]
    I
    1) c
    a) ( written sign) letrero m, aviso m

    to put up a notice — poner* un letrero or aviso

    b) ( item of information) anuncio m

    the birth/marriage notices — ( in newspaper) los anuncios or (AmL tb) avisos de nacimientos/matrimonios

    c) ( review) reseña f, crítica f
    2) u ( attention)

    it has come/been brought to my notice that... — (frml) ha llegado a mi conocimiento que.../se me ha señalado que... (frml)

    to take notice (of something/somebody): she took no notice no hizo caso; don't take any notice of him no le hagas caso; take special notice of these instructions preste especial atención a estas instrucciones; this will make them sit up and take notice — esto hará que presten atención

    3) u
    a) ( notification) aviso m

    I can't drop everything at a moment's notice — no puedo abandonarlo todo así, de un momento a otro

    I'll try and get there, but it's rather short notice — (colloq) procuraré ir, pero me avisas con muy poca antelación or anticipación

    notice OF something: we require at least two days' notice of any changes — cualquier cambio nos debe ser comunicado con por lo menos dos días de antelación or anticipación

    to give o hand in one's notice — presentar su (or mi etc) renuncia or dimisión


    II
    1.

    to get oneself noticed — hacerse* notar

    I couldn't help noticing that... — no pude menos que notar que...

    to notice somebody/something + INF/-ing: nobody noticed him put it in his pocket nadie lo vio ponérselo en el bolsillo; I noticed water dripping from the ceiling — noté que caían gotas de agua del techo


    2.
    vi
    a) (realize, observe) darse* cuenta
    b) (BrE) ( show) (colloq) notarse

    English-spanish dictionary > notice

  • 20 Iroko:

    Ceiba. Ceiba pentandra (Lin). (Gaertn). Arbol silvestre de la familia de las Bombacáceas. Árbol sacratísimo entre africanos, chinos y cubanos. Dada la imbricación de pueblos, culturas, lenguas y mitos que desde hace más de cuatro y medio siqlos se viene produciendo en Cuba, y en América, ha resultado que en muchos asuntos, el folklorista, el etnólogo, el antropólogo, el sociólogo y el musicógrafo, encuéntranse con noticias de un mismo objeto o asunto, que son de muy distintos orígenes, las cuales forman un complejísimo cuerpo intelectual que en su día, talentos como los del Dr. Fernando Ortiz, podrán estudiar y explicar. Nosotros nos limitamos a recoger, poner algún orden e informar. Este es el caso de las noticias respecto a la Ceiba, informada por la Srta. Lydia Cabrera, alumna del Dr. Ortiz y meritísima floklorista. Son muchos los nombres que en Cuba le damos a la Ceiba. Es el propio orísha Iroko o Iroke de los lucumis oyó; Lóke dicen los dajomeyanos, señalando a un santo viejo, esposo de Abomán y hermano de la llamada Ondó. Otros nombres para la Ceiba son Iggi Olorun o Arbol de Dios, Arabbá, Eluwere y Asabá. Esto es sin mencionar los que recibe entre los bantús o congos, así como en otras culturas africanas de asiento en Cuba. Iroko es la propia Oddúa, diosa del infrarnundo de los espíritus o muertos. Vive en la parte superior del follaje a donde concurren todos los muertos. Como que Oddúa es el Obatalá de los lucumís oyó, resulta que el Obatalá llamado Agguémo Yéme es Iroko, por lo que se le sacrifican pollos blancos todos los meses, y cual si fuera otá, se hablá con la propia Obatalá en cualquier Ceiba. Quizás por eso sea que se diga que la Ceiba es tronco o bastón de Olofi. Los ararás, como los lucumís oyó, representaron en la Ceiba, llamado Aremú. También señalan que en la Ceiba están Yémmu y Babá, Náná Dádda, Awuru, Maggalá y el Changó arará mayor, llamado Gebioso. Entre los oríchas que se nombran como los que están o van a la Ceiba, señalamos a todos los Changó, y Aggayú Solá (el Brazo Fuerte). Por otra parte, se dice que la Ceiba o Iggi Olorún se le llama Iroko así que está consagrada, pero no faltan quienes aseguran que todas las Ceibas son benditas y sagradas por Olofi, sin más. En cuanto a la pertenencia, se dice que aunque en ella están todos los orichas y muertos, pertenece al Santísimo Poder de Dios, a la Virgen María, a la Purísima Concepción que protege a las parturientas en su tronco, a Obatalá o Virgen de las Mercedes, a Oricha oko, a Oggún, a Aggayú, a Changó, Obbá, a Obanlá o Virgen Purísima... No hay dudas de que Iroko es un oricha al que como a Aggayú se le sacrifican toretes que no hayan padreado, los cuales son paseados alrededor de su tronco por los santeros que llevan velas encendidas; mientras le están sacrificando gallos, gallinas, patos de la Florida y guanajos blancos. Es una preciosa ceremonia en el campo abierto que se traga los rezos como tierra reseca bebe agua; al final, el ceremonial asciende hasta el mismo cielo, vertiendo la sangre caliente del torete degollado en la tierra donde se agarran las salientes raíces del Gigante Dios. Aquella ceremonia de reconocimiento, atención, sumisión y petición, había principiado con una sencilla reunión en la que un Santero Mayor invocó a Iroko, según es la costumbre centenaria en el ilé Ocha, diciendo: Terewama Iroko. Iroko, fumi arere.Terewama Iroko, Arere iyágguó. Los rezos con oriaté, y coro de hombres y mujeres, rompieron cuando los obínú, salidos del coco seco roto, anunciaron en sus cuatro masas blanquísimas, el alafia húmedo del agua bendita de sus entrañas; el choro chorochó mezclado en el otawe de las broncíneas caras, espejea las maniobras de los sacrificios menores, hasta que asciende el dramatismo en el degüello del malú para culminar en la danza y toque a Iroko, donde se ve un bastón cubierto de preciosos collares en colores haciendo juego con una escoba adornada de cuentas rojas de Changó y blancas de Obatalá. Bastón y Escoba representan dioses que bailan con los omóchas hasta el frenesí de la posesión corpórea de los orichas, que se personifican así, para dar muestras de que han participado y están conformes en la alegría de sus hijos, que nada malo hacen en buscar la felicidad con un modo religioso que los ajusta.

    Vocabulario Lucumí > Iroko:

См. также в других словарях:

  • Orden del Císter — Nombre latino Ordo Cisterciensis Siglas O. Cist. Nombre común …   Wikipedia Español

  • Orden de los Padres Somascos — Santuario de Somasca, que honra la memoria de San Jerónimo Emiliani, con vista al lago de Como o lago de Lecco. Nombre latino Ordo Clericoru …   Wikipedia Español

  • Orden (desambiguación) — Orden puede adqurir varios significados en diferentes disciplinas. Puede referirse a: Contenido 1 Teoría de sistemas 2 Criterios de ordenación 3 Significados en diferentes ciencias 3.1 …   Wikipedia Español

  • Orden Cisterciense de la Estrecha Observancia — Armand Jean le Bouthillier de Rancé, fundador de la orden Nombre latino Ordo Cisterciensis Strictioris Observantiae Siglas …   Wikipedia Español

  • llamada — sustantivo femenino 1. Acción y resultado de llamar: La llamada para que empiece la función será dentro de poco. 2. Señal, gesto o palabra para llamar o avisar: Santiago caminaba por la otra acera y no hacía caso de nuestras llamadas. 3. Contacto …   Diccionario Salamanca de la Lengua Española

  • Orden de Hohenzollern — Orden de la Dinastía Hohenzollern Orden Real de la Dinastía Hohenzollern, anverso. Otorgada por …   Wikipedia Español

  • Orden Franciscana — La Orden Francisc …   Wikipedia Español

  • Orden de San Jerónimo — Escudo de la Orden de San Jerónimo en El Parral, Segovia Nombre latino Ordo Sancti Hieronymi Siglas O.S.H …   Wikipedia Español

  • Orden de la Amistad de los Pueblos — Otorgada por …   Wikipedia Español

  • Orden de Nuestra Señora del Monte Carmelo — Profeta Elias …   Wikipedia Español

  • Orden de San Benito — Nombre latino Ordo Sancti Benedicti Siglas O.S.B. Gentilicio …   Wikipedia Español

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»